Vilajeti i Danubit
Vilajeti i Danubit ose Vilajeti Danubian (turqishtja osmane: ولايت طونه, romanizuar: Vilâyet-i Tuna; bullgarisht: Дунавска област Dunavska(ta) oblast, më shpesh Дунавски вилает) ishte një ndarje administrative e nivelit të parë (vilajet) e Perandorisë Osmane nga viti 1864 deri më 1878.[1] Në fund të shekullit të 19-të thuhet se kishte një sipërfaqe prej 88,400 km2.[2]
.png)
Vilajeti u krijua nga pjesët veriore të provincës Silistra përgjatë lumit Danub dhe ejaletet e Nishit, Vidinit dhe Silistrës. Ky vilajet ishte menduar të bëhej një provincë model, duke shfaqur të gjithë përparimin e arritur nga Porta nëpërmjet reformave modernizuese të Tanzimatit.[3] Vilajete të tjera të modeluara sipas vilajetit të Danubit u krijuan përfundimisht në të gjithë perandorinë deri në vitin 1876, me përjashtim të Gadishullit Arabik dhe Egjiptit të atëhershëm gjysmë të pavarur.[3] Rusçuk, sot Ruse në Bullgari, u zgjodh si kryeqytet i vilajetit për shkak të pozicionit të tij si një port kyç osman në Danub.[3]
Provinca u zhduk pas Luftës Ruso-Turke të 1877–78, kur pjesa e saj verilindore (Dobruxha Veriore) u përfshi në Rumani, disa nga territoret e saj perëndimore në Serbi, ndërsa rajonet qendrore dhe jugore përbënin pjesën më të madhe të Principatës autonome të Bullgarisë dhe një pjesë të Rumelisë Lindore.
Qeveria Redakto
Midhat Pasha ishte guvernatori i parë i vilajetit (1864–1868).[3] Gjatë kohës së tij si guvernator, linjat e anijeve me avull u krijuan në lumin Danub; përfundoi hekurudha Ruse-Varna; u prezantuan kooperativat e kreditimit bujqësor që u japin fermerëve kredi me interes të ulët; u ofruan edhe stimuj tatimorë për të inkurajuar ndërmarrjet e reja industriale.
Vilajeti kishte një kuvend administrativ që përfshinte zyrtarë shtetërorë të emëruar nga qeveria osmane si dhe gjashtë përfaqësues (tre myslimanë dhe tre jomuslimanë) të zgjedhur nga radhët e banorëve të provincës.[3] Jomuslimanët morën pjesë gjithashtu në gjykatat penale dhe tregtare provinciale që bazoheshin në një kod laik të ligjit dhe drejtësisë.[3] U prezantuan edhe shkolla të përziera myslimano-kristiane, por kjo reformë u shfuqizua pasi u përball me kundërshtimin e fortë të popullatës.[3]
Guvernatorët Redakto
Guvernatorët e vilajetit ishin:[4]
- Hafiz Ahmed Midhat Shefik Pasha (tetor 1864 - mars 1868)
- Mehmed Sabri Pasha (mars 1868 - dhjetor 1868)
- Arnavud Mehmed Akif Pasha (shkurt 1869 - tetor 1870)
- Kücük ömer Fevzi Pasha (tetor 1870 - tetor 1871)
- Ahmed Rasim Pasha (tetor 1871 - qershor 1872)
- Ahmed Hamdi Pasha (qershor 1872 - prill 1873)
- Abdurrahman Nureddin Pasha (prill 1873 - prill 1874)
- Mehmed Asim Pasha (prill 1874 - shtator 1876)
- Halil Rifat Pasha (tetor 1876 - shkurt 1877)
- Oman Mazhar Ahmed (1876–1877)
Referimet Redakto
- ^ Rumelia në Encyclopædia Britannica
- ^ Europe nga Éliseé Reclus, faqe 152
- ^ a b c d e f g Encyclopedia of the Ottoman Empire, f. 172, në Google Books By Gábor Ágoston, Bruce Alan Masters
- ^ World Statesmen — Bulgaria