Ad Quintum

Ad Quintum (shqiptohet Ad Kuintum) ka qenë një stacion, vendbanim dhe një kompleks termik romak në Iliri, afër Bradasheshit, në Shqipërinë e sotme. Ad Quintum ishte një mutatio ("stacion ndryshues" ose "stacion udhëtar") i Via Egnatias, që lidhte Ilirinë perëndimore me Trakën lindore, nga dy pikënisjet në Dyrrachium dhe Apoloni, drejt e në Bizant. Dy degët e pikënisjet e Egnatias bashkoheshin në Ad Quintum, më pas rruga vazhdonte drejt lindjes përmes luginës së Shkumbinit.

Thermat e lashta romake të Ad Quintum.

Përshkrimi

Kompleksi termal

Ad Quintum ndodhej në rrugën Egnatia që lidhte Dyrrachiumin dhe Apoloninë me Bizantin. Via Egnatia fillonte me dy degë, atë veriore nga Dyrrhachium dhe atë jugor nga Apollonia. Të dy degët u bashkuan në Ad Quintum, duke vazhduar në lindje përmes luginës së Shkumbinit.

Kompleksi termik u ndërtua në mesin e shekullit II pas Krishtit dhe vazhdoi të banohej deri në shekullin e IV pas Krishtit. Ajo u braktis ndoshta për shkak të zhvillimit qytetar të Scampa-s aty pranë ose për shkak të përdorimit të reduktuar të stacionit rrugor. Rrënojat e tij të ruajtura mirë mund të shihen pranë fshatit të sotëm Bradashesh, pikërisht pranë rrugës SH7.

Krahasuar me strukturat e tjera termike bashkëkohore, sipërfaqja e tij është mjaft modeste: 41.5 x 11 m ² . Megjithatë, hapësirat arkitekturore janë të strukturuara mirë, duke përfshirë një Nymphaeum të madh, frigidarium, apodyterium, tepidarium, calidarium, laconicum dhe praefurnum. Banja përbëhet nga pesë dhoma kryesore. Në skajin lindor ndodhet një eksedër abside që përdorej si dhomë ngrënie. Kjo lidhet me banjën e vogël drejtkëndëshe të zhytjes së ftohtë. Apodyteriumi (dhoma e zhveshjes) mbijetoi gjithashtu me piktura të bukura dhe afreske në muret e tij. Më tej në skajin perëndimor të ndërtesës shihen rrënojat e laconicum (dhoma e djersitjes së nxehtë) me gjurmët e hipokaustit (ngrohje nën dysheme), së bashku me praferniumin (furrë) ngjitur.

Vendi u gërmua gjerësisht rreth vitit 1968, i cili zbuloi një vilë të bukur romake dhe një terma (banjë) të ruajtur jashtëzakonisht mirë, duke përfituar nga burimet e bollshme aty pranë.

Galeria

Hyrja në frigidarium Hyrja në frigidarium  Muri anësor i apodyteriumit Muri anësor i apodyteriumit  Hypocaust Hypocaust

Shih edhe

• Mbretëria e Ilirisë
• Lista e vendbanimeve në Iliri

Literatura

• de Matteis, Mario (2017). "Stazioni di sosta (mutationes) lungo la via Egnazia". Palaver. 6 (2): 7–28. doi:10.1285/i22804250v6i2p7. ISSN 2280-4250. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Gilkes, Oliver (2013). Albania: An Archaeological Guide. London; New York: I. B. Tauris. fq. 90–92. ISBN 9781780760698. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Stocker, Sharon R. (2009). Illyrian Apollonia: Toward a New Ktisis and Developmental History of the Colony. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)