Adnan Kahveci

Adnan Kahveci (20 shkurt 1949 – 5 shkurt 1993) ishte një politikan i shquar turk i cili shërbeu si këshilltar kryesor i kryeministrit turk Turgut Ozal përgjatë viteve 1980. Ai ishte një nga themeluesit e Partisë së Atdheut (ANAP) të udhëhequr nga Turgut Özal, dhe më vonë një ministër në qeverinë e Özal. Ai vdiq në një aksident automobilistik në vitin 1993 të cilin disa e konsideruan të dyshimtë, pak para se vetë Özal të vdiste nga një sulm i dukshëm në zemër, vdekje të cilën disa gjithashtu e konsideruan të dyshimtë.

Adnan Kahveci
Ministri i Financave dhe Doganave të Turqisë
Në detyrë 29 mars 1990 – 20 nëntor 1991
Paraprirë nga	Ekrem Pakdemirli
Pasuar nga	Sümer Oral
Të dhëna vetjake
U lind më	20 shkurt 1949 Köprübaşı, Trabzon, Turqi
Vdiq më	5 shkurt 1993 (43 vjet) Gerede, Bolu, Turqi
Partia politike	party e Atdheut
Shkollimi	Universiteti i Stambollit

Para karrierës së tij politike në Turqi, Kahveci kishte udhëhequr një karrierë të suksesshme si inxhinier elektrik dhe akademik në Shtetet e Bashkuara, pasi kishte bërë studimet në Universitetin Purdue dhe ishte ngritur për t'u bërë profesor në Universitetin e Mizurit.

Jeta e hershme

Adnan Kahveci lindi në fshatin Jëllmazlar, në rrethin e Köprübaşı në Trabzon në vitin 1949. Ai është një shok i fëmijërisë dhe shkollës fillore me Recep Yazıcıoğlu. Pas përfundimit të shkollës fillore në Köprübaşı, ajo vazhdoi shkollimin në Kabataş Erkek Lisesi në Stamboll. Ai u diplomua në krye të mandatit në vitin 1966. Ai kishte të drejtë të hynte në Universitetin e Stambollit me vendin e parë në provimin pranues të universitetit. Me një bursë qeveritare, ai vazhdoi arsimin e tij universitar në Universitetin Purdue në Indiana, në SHBA dhe u diplomua nga atje si inxhinier elektrik. Ai u bë një doktor në inxhinieri në Universitetin e Mizurit. Kur u kthye nga Turqia, ai ishte pjesë e stafit mësimdhënie në Universitetin Boğaziçi.

Karriera politike

Në fillim të viteve 1980 Kahveci ishte shefi i shtabi i kryeministrit Turgut Ozal, duke u bërë, sipas fjalëve të The Independent, "lidhja kryesore midis Özal dhe botës së jashtme, duke përfshirë politikanët lokalë dhe nëpunësit civilë, ushtarakë, si dhe gazetarë perëndimorë dhe investitorë të huaj." Kur Özal u prish me ushtrinë në vitin 1982, Kahveci mbështeti krijimin e tij të ANAP (Partia e Atdheut) dhe do të kishte qëndruar në zgjedhjet e vitit 1983 nëse nuk do të ishte ndaluar nga ushtria. Ai u bë këshilltari kryesor i Özal dhe hyri në parlament në zgjedhjet e vitit 1987.

Ai më pas shërbeu për tre mandate dhe ishte Ministër i Shtetit përgjegjës, veçanërisht, për Korporatën Radio Televizive Turke (TRT) si dhe Ministër i Financave (1990-1991). Nën mandatin e tij, TRT ngadalë dhe përmes mjeteve të dyshimta pushoi së qeni rrjeti i vetëm televiziv në mediat e Turqisë, pasi rrjetet private toleroheshin gjithnjë e më shumë dhe legalizoheshin. Si ministër dhe këshilltar i mëparshëm i Özal, Kahveci luajti një rol katalitik në shumë nga hapat kryesorë të ndërmarrë nga ANAP në vitet tetëdhjetë, duke përfshirë formësimin e privatizimeve të para të Turqisë. Ai gjithashtu ndoqi akuzat për korrupsion, duke rregulluar që një ministër që kishte pranuar një shpërblim për kontraktimin e një dërgese vaji të regjistrohej gjatë bisedës mbi transaksionin, dhe duke e sjellë regjistrimin në Özal. Si në detyrë ashtu edhe gjatë një periudhe të shkurtër pasuese që kaloi si anëtar i opozitës pas zgjedhjeve të vitit 1991, ai u njoh gjerësisht si një deputet i çuditshëm, i cili foli mendjen e tij pavarësisht nga linja e partisë.

Para vdekjes së tij, Kahveci ishte duke punuar me Özal në çështjen kurde dhe shkroi një raport duke kërkuar një zgjidhje paqësore, përfshirë njohjen e gjuhës kurde. Sipas autobiografisë së Sakıp Sabancı, Özal gjithashtu i kishte besuar Kahvecit çështjen e rezervimit të vendeve potencialisht në parlament për pakicat (një ide që Sabancı e kishte nxitur Özal të merrte).

Vdekja

Kahveci vdiq në një aksident automobilistik në Gerede më 5 shkurt 1993, së bashku me gruan e tij dhe një anëtar tjetër të familjes. Në vitin 2012 prokurorët kërkuan të hetonin vdekjen e Kahveci dhe figurave të tjera kryesore të politikës dhe gazetarisë së kohës të cilët kishin mbështetur një zgjidhje paqësore të çështjes kurde. Disa kanë pohuar se vdekjet e Kahveci dhe të tjerët ishin organizuar si pjesë e grushtit të shtetit ushtarak turk të pretenduar në vitin 1993.