Basadi Pançakuta në Kambadahalli

Panchakuta Basadi (ose Basadi Panchakoota) është i vendosur në fshatin Kambadahalli të distriktit Mandya në shtetin indian Karnataka, në Indinë jug-perëndimore. Është një nga shembujt më të përsosur të Arkitekturës Dravidiane të jugut të Indisë së varietetit të të dinastisë perëndimore Ganga, i lidhur me besimin dhe ikonografinë xhaine. Sipas historianit K.R. Srinivasan, kompleksi tempullor, që u ndërtua nga mbretërit e dinastisë perëndimore Ganga i përket periudhës midis viteve 900-1000 të e.s.. Historiani Sarma megjithatë i cakton një datë më të hershme të shekullit të VIII bazuar në gjurmët e hershme të ndikimeve Pallava-Pandya dhe Chalukya-Pallava. Kambadahalli (emri i të cilit në gjuhën kannada fjalë për fjalë do të thotë "fshati me kolonë") që gjendet 18 km nga qyteti i famshëm i trashëgimisë xhainiste Shravanabelagola, në autostradën Mandya-Shravanabelagola, e ka marë emrin e tij nga kolona Brahmadeva (Manastambha) e ngritur përbaqllë kompleksit tempullor. Nga mbishkrimet, mësohet se kompleksi tempullor ka qenë rinovuar gjatë shekujve të fundit, duke përfshirë atë gjatë sundimit të perandorisë Hoysala. Monumenti është i mbrojtur nga Archaeological Survey of India (ASI) si një "monument kombëtar". Srinivasan e përshkruan atë si një "pikë referimi në arkitekturën e Indisë së jugut".

Faltore tipike e stilit dravidian të Basadit Panchakuta në Kambadahalli

Plani dhe ikonografia e tempullit

Mantapa e Basadit Panchakuta në Kambadahalli

Basadi Panchakuta në Kambadahalli

Tempulli është ndërtuar në dy faza. Në fazën e parë, u ndërtuan tre faltore (trikutachala). Faltorja qendrore është e drejtuar nga veriu, një faltore është e drejtuar nga perëndimi ndërsa tjetra nga lindja. Faltorja qendrore ka një Shikhara katrore të quajtur Brahmachhanda girva-shikhara. Faltoret e drejtuara nga perëndimi dhe lindja kanë shikhara të quajtura Rudrachhanda griva-shikhara dhe Vishnuchhanda griva-shikhara përkatësisht. Dizajni i shikharave flet për shijen artistike të ndërtuesve. Ato janë tre-përmasore, me rreshtin e parë (tala) që është sa një e treta e lartësisë së përgjithshme të kullës dhe rreshti i dytë sa gjysma e lartësisë së të parës. Secila nga tre faltoret ka vestibule individuale (gjysëm holle ose ardha-mantapa) që janë të hapura në një hollë të zakonshëm të hapur të quajtur mahamantapa ose navaranga, tavani i të cilës është i mbajtur nga katër kolona qendrore të zbukuruara. Në hyrje të faltoreve (bilpitha) gjendet gardianët në "tetë drejtimet" (ashtadikpalaka; ashta - "tetë", dik - "drejtim", palaka - "mbajtës") me bashkëshortet dhe mjetet e tyre (vahana)

Një mantapa e hapur e Basadit Panchakuta në Kambadahalli

Një mantapa e hapur e Basadit Panchakuta në Kambadahalli

I gjithë kompleksi është i orientuar drejt kolonës mbresëlënëse Brahmadeva nga veriu. Faltorja kryesore qendrore bujtë imazhin e Adhinatha-s, tirthankara i parë xhainist (shenjtë mësues). Faltorja e drejtuar nga perëndimi (djathtas) dhe ajo e drejtuar nga lindja (majtas) kanë imazhe të tirthankarëve më të vonë, Shantinatha dhe Neminatha përkatësisht. Imazhet duket se janë prej steatiti të mirë-lëmuar dhe mund të jenë zëvendësime të mëvonshme. Sipas Robert J. Del Bonto i cili drejtoi kërkimet në sit, dy faltoret që përbëjnë shtesa të mëvonshme janë një ndërtim binjak, janë anësore (të drejtuara nga njëra-tjetra), kanë vestibule individuale dhe një mandapa të mbyllur dhe të hapur në një verandë të përbashkët me kolona (mandapa e hapur). Kritiku i artit M. H. Dhaky i quan ato "Basadi Shantinatha" dhe i konsideron një shembull të mirë të fazës "përfundimtare" në artin Ganga. Tempulli paraqet skulptura të rafinuara të Yaksha-ve (shpirtëra mirëdashës mashkullorë) dhe Yakshi-ve (kundërpjesët femërore) xhainiste periudhave të dinastisë perëndimore Ganga dhe asaj Hoysala. Sipas kritikut të artit dhe historianit S. Settar, përgjithësisht, kolonat Brahmadeva të gjetura përballë tempujve të vjetër xhainistë nuk bartin skulptura të Brahma Yaksha-s ose të zotit Brahma, por e marin zanafillën nga Manastambha (stambha do të thotë "kolonë") dhe kanë imazhe të Sarvanubhuti Yaksha-s. Baza e kësaj kolone është katrore dhe paraqet dekorime varësesh të përdredhura dhe në krye mban një imazh të ulur të drejtuar nga lindja të Siddhayika-s. Kompozimi i përgjithshëm i tempullit, sipas Sarma-s, është "i kthjellët në strukturë dhe funksion" pa ndonjë mbi-dekorim të theksuar.

Shiko edhe

• Arkitektura e dinastisë perëndimore Ganga
• Arkitektura e Karnatakas
• Arkitektura Dravidiane
• Shravanabelagola
• Talakadi
• Beluri
• Halebidu

Galeri imazhesh

Një mantapa me kolona të zbukuruara në në stilin Ganga të Basadit Panchakuta në Kambadahalli Skulptura xhainiste nga shekulli i IX-X në Basadin Panchakuta në Kambadahalli Baso-reliev që paraqet kalorës në Basadin Panchakuta në Kambadahalli Baso-reliev që paraqet luanë në Basadin Panchakuta në Kambadahalli Skulpturë tavani, Basadi Panchakuta në Kambadahalli Skulpturë tavani, Basadi Panchakuta në Kambadahalli Skulpturë tavani, Basadi Panchakuta në Kambadahalli Faltore në stilin dravidian e Basadit Panchakuta në Kambadahalli Reliev i tavanit të Basadit Panchakuta në Kambadahalli Skulpturë tavani, Basadi Panchakuta në Kambadahalli Skulpturë tavani, Basadi Panchakuta në Kambadahalli

Bibliografia

• I.K. Sarma: Temples of the Gangas of Karnataka; 1992, Archaeological Survey of India, New Delhi, isbn 0-19-560686-8.
• Umakant P. Shah: Jaina-Rupa-Mandana (Jaina Iconography), Volume 1; 1987, Abhinav, New Delhi, isbn 81-7017-218-7.
• Muralidhara Khajane. "A ancient site connected to Jainsim". The Hindu, Karnataka edition. Arkivuar nga origjinali më 21 gusht 2008. Marrë më 26 dhjetor 2012. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Archaeological Survey. "Panchakuta Basadi". ASI Bangalore circle. Archaeological Survey of India. Arkivuar nga origjinali më 28 janar 2015. Marrë më 26 dhjetor 2012. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• "Alphabetical List of Monuments - Karnataka -Bangalore, Bangalore Circle, Karnataka". Archaeological Survey of India, Government of India. Indira Gandhi National Center for the Arts. Marrë më 15 korrik 2012. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)