Wikipedia

Beduinët

(Përcjellë nga Beduin)

Beduinët ose Bedevinët (nga fjala arabe: بَدَوِي badawi që do të thotë "banorët e shkretëtirës") janë një grup i njerëzve nomade arabë që kanë banuar historikisht rajonet e shkretëtirës në Afrikën e Veriut, Gadishullin Arabik, Irakun dhe Levantin.[16] Territori i beduinëve shtrihet nga shkretëtirat e gjera të Afrikës së Veriut deri në rërat shkëmbore të Lindjes së Mesme.[17] Ata tradicionalisht janë të ndarë në fise, ose kalane (Arabisht: عَشَائِر ʿašāʾir), dhe historikisht ndajnë një kulturë të përbashkët të deveve dhe dhive që shfaqin.[17] Pjesa më e madhe e beduinëve i përmbahen fesë Islame, megjithëse ka disa më pak numra të beduinëve arabianë të krishterë të pranishëm në Gjysmë-hënën pjellore.[18][13][14][19]

Beduinët
Një familje beduine në shkretëtirën siriane
Popullsia e përgjithshme
4,000,000[1]–25,000,000[2]
Rajone me popullsi të konsiderueshme
Siria Siria1,800,000[3]
Stampa:Country data Saudi Arabia Arabia Saudite635,000 (1978)[4]
Jordan Jordania380,000 (2007)[5]
Egjipti Egjipti50,000 (2003)[6]–380,000 (2007)[7]
Izraeli Izraeli250,000 (2012)[8]
Algjeria Algjeria230,000[9]
Iraku Iraku100,000[10]
Palestina Palestina30,000[11]
Gjuhët
Dialektet e arabishtes (Bedawi • Hasanije • Beduinët hexhazi • Beduinët nexhdi • Omani)
Fetë
Islami
Krishterimi (minioritetet)[12][13][14][15]

Ndërsa shumë beduinë kanë braktisur traditat e tyre nomade dhe fisnore për një mënyrë jetese moderne urbane, shumë ruajnë kulturën tradicionale beduinë siç është ruajtja e strukturës tradicionale të klanit ʿašāʾir, muzikë tradicionale, poezi, valle dhe shumë praktika dhe koncepte të tjera kulturore. Beduinët e urbanizuar shpesh organizojnë festivale kulturore, të cilat zakonisht mbahen disa herë në vit, në të cilat mblidhen me beduinët e tjerë për të marrë pjesë dhe për të mësuar rreth traditave të ndryshme të beduinëve - nga recitimi i poezisë dhe vallet tradicionale të shpatës deri tek luajtja e instrumenteve tradicionale dhe madje edhe klasat që mësojnë thurjen tradicionale të tendave. Traditat si hipur në deve dhe kampe në shkretëtira janë akoma aktivitete të njohura të kohës së lirë për beduinët e urbanizuar që jetojnë në afërsi të shkretëtirave ose zonave të tjera të shkretëtirës.

Historia

Redakto

Historikisht, beduinët merreshin me barishte nomade, bujqësi dhe ndonjëherë peshkim në stepën siriane që nga viti 6000 pes. Rreth vitit 850 para erës sonë, u krijua një rrjet kompleks vendbanimesh dhe kampesh.[20] Një burim kryesor i të ardhurave për këta njerëz ishte taksimi i karvanëve dhe haraçet e mbledhura nga vendbanimet jo beduin. Ata gjithashtu fituan të ardhura duke transportuar mallra dhe njerëz në karvanë të tërhequr nga deve të zbrazura përtej shkretëtirës.[21] Mungesa e ujit dhe toka baritore e përhershme kërkonte që ata të lëviznin vazhdimisht.

Këto fise nomade adhuronin gurë, pemë, yje, demonë dhe perëndi ose idhuj të caktuar që adhuroheshin në Mekë. Ata nuk ishin monoteistë. Ata ishin shumë fetarë. Ata menjëherë pranuan mësimet e Muhammedi dhe u bënë muslimanë me më shumë intensitet dhe zell se pjesa tjetër e arabëve.

Referime

Redakto
  1. ^ Losleben, Elizabeth (2003). The Bedouin of the Middle East. Lerner Publications. fq. 4–5. ISBN 978-0-8225-0663-8. Marrë më 1 nëntor 2012. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ Suwaed, Muhammad (2015). Historical Dictionary of the Bedouins. Rowman & Littlefield. fq. 7. ISBN 9781442254510. Marrë më 23 shkurt 2019. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  3. ^ 1, 2. "بدو سوريا يدخلون المعركة بعد تهميش طويل". eremnews. Arkivuar nga origjinali më 5 shkurt 2020. Marrë më 17 prill 2020. {{cite web}}: |last1= ka emër shifror (Ndihmë!); Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  4. ^ Peter Hobday (1978). Saudi Arabia Today: An Introduction to the Richest Oil Power. Springer. fq. 102. ISBN 9781349032143. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  5. ^ "Social characteristics for Badia". The Hashemite Fund for Development of Jordan Badia. Arkivuar nga origjinali më 28 shtator 2023. Marrë më 8 prill 2016. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  6. ^ Fouad N. Ibrahim; Barbara Ibrahim (2003). Egypt: An Economic Geography. I.B.Tauris. fq. 28. ISBN 9781860645488. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  7. ^ Morrow, Adam (18 qershor 2007). "Bedouin Take on the Govt". Inter Press Service. Marrë më 19 tetor 2015. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  8. ^ Sales, Ben (20 gusht 2012). "Despite hardships, some Bedouins still feel obligation to serve Israel". Jewish Telegraphic Agency. Arkivuar nga origjinali më 13 janar 2013. Marrë më 19 tetor 2015. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  9. ^ Algeria-Watch. "Selon le dernier recensement: L'Algérie compte 34,8 millions d'habitants". Marrë më 19 tetor 2015. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  10. ^ Geoff Hann; Karen Dabrowska; Tina Townsend-Greaves (2015). Iraq: The ancient sites and Iraqi Kurdistan. Bradt Travel Guides. fq. 54. ISBN 9781841624884. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  11. ^ Naylor, Hugh. "Israel plans to move West Bank Bedouin". The National. Marrë më 19 tetor 2015. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  12. ^ https://www.loc.gov/item/mpc2004003580/PP/
  13. ^ a b http://www.mariamhotel.com/family.html
  14. ^ a b https://www.encyclopedia.com/social-sciences-and-law/anthropology-and-archaeology/people/bedouin
  15. ^ https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Jordanian_Bedouin_Christians_1904_2.jpg
  16. ^ Dostal, Walter (1967). Die Beduinen in Südarabien. Verlag Ferdinand Berger & Söhne. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  17. ^ a b Malcolm, Peter; Losleben, Elizabeth (2004). Libya. Marshall Cavendish. fq. 64. ISBN 978-0-7614-1702-6. Marrë më 19 tetor 2015. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  18. ^ "Christian Arab Bedouin woman wearing embroidered coat". Library of Congress, Washington, D.C. 20540 USA. Marrë më 2019-07-22. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  19. ^ https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Jordanian_Bedouin_Christians_1904_2.jpg
  20. ^ Chatty, Dawn (2009). "Culture Summary: Bedouin". Human Relations Area Files. Arkivuar nga origjinali më 17 prill 2020. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  21. ^ Beckerleg, Susan. "Hidden History, Secret Present: The Origins and Status of African Palestinians". London School of Hygiene and Tropical Medicine. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!) Translated by Salah Al Zaroo.
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Beduinët&oldid=2694501"