DebatikCenter of Contemporary Art
DebatikCenter of Contemporary Art (njohur si D.C.C.A.) është një institucion arti dhe një qendër e pavarur e prodhimit të filmit[1] me qendër në Tiranë, Shqipëri. D.C.C.A është një kolektiv[2] artistësh, akademikësh, historianësh, kuratorësh, aktivistësh, arkitektësh, botuesish, gazetarësh, përkthyesish, kolektivësh imagjinarë dhe realë. Në fokusi të iniciativës janë marrëdhëniet midis artit bashkëkohor, politikës shqiptare dhe krimit të organizuar[3] dhe mjetet e nevojshme për të imagjinuar të ardhmen alternative dhe strategjitë e rezistencës ndaj status quo-së[4].
Historia dhe Projekte
RedaktoD.C.C.A. u themelua në vitin 2003 në Bolonja nga Armando Lulaj, Salvator Qitaj dhe Ergin Zaloshnja, si një qendër për diskutimin dhe shqyrtimin e ndryshimeve sociale[5] të vendit. DebatikCenter e ka marrë emrin nga organizata rinore antifashiste shqiptare Debatik. D.C.C.A u shfaq për herë të parë gjatë "U-topos", Bienalen e 2-të të Tiranës në 2003, me shfaqjen publike "Fobia e Vëllazërisë"[6].
Në vitin 2017, D.C.C.A. u riorganizua nën drejtimin e Armando Lulaj, Jonida Gashi dhe Pleurad Xhafa, duke rimenduar objektivat e kolektivit në lidhje me artet pamore, kinematografike, teorike dhe politike. Si rezultat, D.C.C.A filloi një shqyrtim të së shkuarës së Shqipërisë, duke mbajtur një vështrim kritik ndaj konsolidimit neoliberal, duke u fokusuar në realitetin social, ndërsa propozoi një kapitull të ri në narrativën[7] historike të vendit. Ata gjithashtu themeluan kolektivin e artit La Société Spectrale.
Në të njëjtin vit, D.C.C.A. filloi organizimin e një serie “Grevat”, performanca kompakte dhe veprime në hapësirën publike, për shembull rreth Sheshit Skënderbej[8] të rinovuar atëherë kohët e fundit, me projekte nga Armando Lulaj, Pleurad Xhafa, Shoqëria e Spektaklit, Lëvizja Underground, Skarlet Hori dhe të tjerë. Shumë nga Grevat ishin në përgjigje të drejtpërdrejtë të ngjarjeve politike dhe punëve publike në Tiranë.
Në përgjigje të prishjes së paligjshme të Teatrit Kombëtar të Shqipërisë, D.C.C.A. ka iniciuar në vitin 2020 hartimin e një letre publike[9] kundër taktikave të qeverisë së kryeministrit Edi Rama. Letra u publikua në shqip[10], frëngjisht[11], italisht[12] dhe anglisht[13], duke mbledhur qindra nënshkrime.
Moving Billboard
Redakto“Moving Billboard” (2018) mblodhi së bashku një grup artistësh ndërkombëtarë që shfaqnin punën e tyre në njëzet e katër billborde në njëzet e katër vende në Tiranë gjatë njëzet e katër orësh për një orë secili. Projekti u hartua si një “çlirim” nga “ekzistenca e një skeme ekspozite “të vetme” të zhvilluar ndër vite në këtë situatë artistike shumë të politizuar dhe shumë të kontrolluar” në Shqipëri[14]. Projekti u fokusua në çështje të tilla si korrupsioni ekonomik dhe brutaliteti policor, kolapsi mjedisor, lufta dhe terrorizmi[15]. Artistët pjesëmarrës ishin Shuji Akagi, James Benning, Charlotte Beradt, Skarlet Hori, David Kampi, Shpëtim Koloshi, Katherine Liberovskaya, Underground Movement, Phil Niblock, Jun Jin, Sokol Peçi, Victor Strato, Tim Shaw, La Société Spectrale dhe Wolfgang Staehle.
Një përsëritje e dytë e "Moving Billboard" u krijua në bashkëpunim me kolektivin e artit Manifesti si pjesë e projektit Manifesto Desertion (2023). Artistë bashkëpunëtorë dhe të përfshirë përfshinin Issam Badr, Zef Bumçi, Deniz Gezmiş, Barbad Golshiri, Martin Johnson Heade, Alban Hajdinaj, Osamu Kanemura, Theodore John Kaczynski, David Kampi, Edward Kienholz, Kiumars Pourahmad, Tong Lam, Chris Marker, Marco Mazzi, Pinar Öğrenci, Çështja e financimit, Walid Raad , Sara Rahbar, Ketty La Rocca, Christoph Schlingensief, Alessandro Scotti, La Société Spectrale, Dziga Vertov , dhe Ian Wilson.
Manifesto
RedaktoNë vitin 2022, D.C.C.A. filloi një bashkëpunim me Zeta Center for Contemporary Art dhe Kolektivi i artit Manifesto, duke zhvilluar një sërë projektesh afatgjata: Manifesto HIJACKING[16] (2022), Manifesto DESERTION[17] (2023), dhe Manifesto GREAT WAVE[18] (2024), të cilat "dekonstruktojnë skenën e artit shqiptar në të cilën pushteti oligarkik është i kamufluar përmes artit bashkëkohor"[19] dhe formojnë një "eksplorim të ndërlidhjeve midis artit dhe pushtetit politik, formave të bashkëpunimit dhe agjenturës që formësojnë artin bashkëkohor jo vetëm në Shqipëri, por në të gjithë globin, në kushtet e kapitalizmit dhe oligarkisë[20] së përhapur neoliberale.”
Bashkëpunime
RedaktoNdër vite, Qendra Debatik e Artit Bashkëkohor ka bashkëpunuar ose shfaqur vepra nga shumë artistë, kuratorë dhe mendimtarë ndërkombëtarë, duke organizuar shpesh shfaqjet e tyre të para në Shqipëri. Ato përfshijnë: Maryam Ashrafi[21], Tatiana Bazzichelli, Franco “Bifo” Berardi, Simon Critchley, Giovanni De Donà, Arben Dedja, Liu Ding, Marco Gatto, Gianluca Ghini, [ [Barbad Golshiri]], Yi Gu, Çiçek İlengiz, Vladan Jeremic, David Kampi[22], Elpida Karaba, Edward Kienholz, Thomas Logoreci, Carol Yinghua Lu, Michael Marder, Luca Martignani, Theodore Mclauchlin, Viktor Misiano, Stuart Munro, Hadas Pe'ery, Nina Power, Theo Prodromidis, Rena Rädle, Ilya Repin, Abderrahim Rossetti, Jonas Staal, Zef Shoshi, Ares Shporta, Arjan Serjanaj, Ergin Zaloshnja, Despina Zefkili[23], dhe Mark A. Weitz[24].
References
Redakto- ^ https://dokweb.net/database/organizations/about/4ba4f2ce-ce5b-4b5d-94ab-ff16c26bf960/debatikcenter-production-distribution
- ^ https://arca.al/en/albanian-cultural-centres/debatik-center-of-contemporary-art/
- ^ https://www.academia.edu/26833336/These_are_not_the_things_we_are_fighting_for_
- ^ https://debatikcenter.net/about/
- ^ https://dokweb.net/database/organizations/about/4ba4f2ce-ce5b-4b5d-94ab-ff16c26bf960/debatikcenter-production-distribution
- ^ https://www.domusweb.it/en/art/2003/12/22/networking-city.html
- ^ https://debatikcenter.net/about/
- ^ https://debatikcenter.net/strikes/skanderbeg_square
- ^ https://debatikcenter.net/texts/open_letter
- ^ https://exit.al/leter-e-hapur-drejtuar-komuniteti-nderkombetar-te-artit-ndaloni-furcat-artistike-ndaj-politikes-se-edi-rames/
- ^ https://www.courrierdesbalkans.fr/Albanie-lettre-ouverte-au-monde-international-des-arts-sur-la-politique-d-Edi#.Xs4NnQyUW9A.facebook
- ^ https://www.artribune.com/professioni-e-professionisti/politica-e-pubblica-amministrazione/2020/06/edi-rama-teatro/
- ^ https://hyperallergic.com/565114/open-letter-condemns-artwashing-albania/
- ^ https://www.academia.edu/112201680/_Activating_the_Power_to_Desert_History_Itself_Raino_Isto_and_La_Soci%C3%A9t%C3%A9_Spectrale_discuss_Moving_Billboard?auto=download
- ^ https://debatikcenter.net/black_sun_projects/moving_billboard
- ^ https://debatikcenter.net/manifesto/hijacking/index.html
- ^ https://debatikcenter.net/manifesto/desertion/index.html
- ^ https://debatikcenter.net/manifesto/great_wave/index.html
- ^ https://www.reporter.al/2022/08/01/manifesto-hijacking-nje-projekt-kolektiv-mbi-praktikat-autoritare-te-pushtetit-oligarkik-ne-shqiperi/
- ^ https://www.linkingartworlds.org/activating-the-power-to-desert-history-itself-raino-isto-and-la-societe-spectrale-discuss-moving-billboard-part-1/
- ^ https://debatikcenter.net/black_sun_projects/last_ideological_revolution
- ^ https://debatikcenter.net/strikes/control2
- ^ https://debatikcenter.net/manifesto/desertion/radio_desertion.html
- ^ https://debatikcenter.net/manifesto/desertion/radio_desertion.html