Elefantidët
Elefantidët është një familje gjitarësh të mëdhenj barngrënës të quajtur kolektivisht elefantë dhe mamuthë. Këta janë gjitarë të mëdhenj tokësorë me një feçkë të modifikuar në një theçkë dhe dhëmbë të modifikuar në çataj. Shumica e gjinive dhe llojeve në familje janë zhdukur. Vetëm dy gjini, Loxodonta (elefantët afrikanë) dhe Elephas (elefantët aziatikë), jetojnë.
| Elefantidët Vargu kohor: Poloceni-Holoceni
| |
|---|---|
.jpg)
| |
| Një elefant aziatik mashkull (Elaphas maximus) në Parkun Kombëtar të Bandipurit, Indi. | |
| Klasifikimi shkencor | |
| Mbretëria: | |
| Filumi: | |
| Klasa: | |
| Rendi: | |
| Superfamilja: | |
| Familja: | Elefantidët Gray, 1821
|
Familja u përshkrua për herë të parë nga John Edward Gray në vitin 1821,[1] dhe më vonë u caktua në gradat taksonomike brenda rendit Proboshidea. Elefantidët janë rishikuar nga autorë të ndryshëm për të përfshirë ose përjashtuar gjenerata të tjera proboskide të zhdukura.
Klasifikimi
Redakto
Klasifikimi shkencor i taksave Elefantidët përfshin një rekord të gjerë të mostrave fosile, gjatë miliona viteve, disa prej të cilave ekzistuan deri në fund të epokës së fundit të akullit. Disa lloje janë zhdukur kohët e fundit. Zbulimi i ekzemplarëve të rinj dhe kladistika e propozuar kanë rezultuar në rishikime sistematike të familjes dhe proboskideve të lidhur.
Elefantidët klasifikohen në mënyrë joformale si familja e elefantëve, ose në një kontekst paleobiologjik si elefantë dhe mamuthë. Emri i zakonshëm elefant i referohet kryesisht taksave të gjalla, elefantëve modernë, por gjithashtu mund t'i referohet një shumëllojshmërie të llojeve të zhdukura, si brenda kësaj familje ashtu edhe në të tjerat. Anëtarët e tjerë të Elephantidae, veçanërisht anëtarët e gjinisë Mammuthus, zakonisht quhen mamuthë.
Familja u nda nga një paraardhës i përbashkët i mastodonëve të Mammutidae. Klasifikimi i proboskideve është i paqëndrueshëm dhe është rishikuar shpesh.
Kladogrami i mëposhtëm tregon vendosjen e gjinisë Mammuthus midis proboskideve të tjerë, bazuar në një studim të vitit 2007 të karakteristikave hyoid:
| Elephantidae |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
.jpg){kind=small}
Sidoqoftë, një studim i vitit 2017 i ADN -së mitokondriale dhe bërthamore e vendosi Palaeoloxodon si më të lidhur me Loxodonta (në veçanti, elefanti i pyjeve afrikane) sesa me Elephantina.[2]
Sistematika e nënllojeve të gjalla dhe llojeve të elefantëve modernë ka pësuar disa rishikime. Një listë e Elephantidae ekzistuese përfshin:
- Elefantidët
- Loxodonta (Afrikan)
- L. africana Elefanti i savanës afrikane
- L. cyclotis Elefant i pyjeve afrikane
- Elephas (Aziatik)
- E. maximus Elefanti aziatik
- E. m. maximus Elefanti i Sri Lankës
- E. m. indicus Elefanti indian
- E. m. sumatranus Elefanti sumatran
- E. m. borneensis Elefanti i Borneos
- E. maximus Elefanti aziatik
- Loxodonta (Afrikan)
Historia evolucionare
Redakto
Edhe pse dëshmitë fosile janë të pasigurta, duke krahasuar gjenet, shkencëtarët kanë zbuluar dëshmi se elefantidët dhe proboskidët e tjerë ndajnë një prejardhje të largët me Sireninë (lopët e detit) dhe Hyracoidea (hyrax). Këta janë caktuar, së bashku me demostilianët dhe embrithopodët e zhdukur, në klanë Paenungulata. Në të kaluarën e largët, anëtarët e familjeve të ndryshme të hiraksit u rritën në madhësi të mëdha, dhe paraardhësi i përbashkët i të tre familjeve moderne mendohet të ketë qenë një lloj hyracoid amfib. Një hipotezë është se këto kafshë kaluan pjesën më të madhe të kohës nën ujë, duke përdorur trungjet e tyre si snorkels për frymëmarrje. Elefantët modernë kanë këtë aftësi dhe dihet që notojnë në atë mënyrë deri në gjashtë orë dhe 50 km (31 mi).
Në të kaluarën, një varietet shumë më i gjerë i gjinive dhe specieve u gjet, duke përfshirë mamuthët dhe stegodonët.
Referime
Redakto- ^ Gray, John Edward (1821). "On the natural arrangement of vertebrose animals". London Medical Repository (në anglisht). 15: 297–310.
- ^ Yates, Diana. "Genetic study shakes up the elephant family tree". news.illinois.edu (në anglishte amerikane). Marrë më 2021-09-17.