Filozofia e lashtë romake

Filozofia e lashtë romake është filozofia siç praktikohej në Republikën Romake në dhe shtetin pasardhës të saj, Perandorinë Romake. Filozofia romake përfshin jo vetëm filozofinë e shkruar në latinisht, por edhe filozofinë e shkruar në greqisht në Republikën e vonë dhe Perandorinë Romake. Shkrimtarët e hershëm të rëndësishëm të gjuhës latine përfshijnë Lukrecin, Ciceronin dhe Seneka të Riun. Greqishtja ishte një gjuhë popullore për të shkruar rreth filozofisë, aq sa perandori romak Mark Aureli zgjodhi të shkruante Meditimet e tij në greqisht.

Historia

Interesi për filozofinë u ngacmua për herë të parë në Romë në vitin 155 p.e.s., nga një ambasadë athinase e përbërë nga skeptikët akademikë Karneadi, stoiku Diogjeni i Babilonisë dhe peripatetiku Kritolaus. Filozofia romake u ndikua shumë nga filozofia helenistike; megjithatë, zhvillime unike në shkollat filozofike të mendimit ndodhën edhe gjatë periudhës romake, me shumë filozofë që përshtatën mësimet nga më shumë se një shkollë. Të dy shkollat kryesore juridike të periudhës romake, shkolla sabiniane dhe ajo prokuleane, i nxorrën pikëpamjet e tyre etike nga leximet mbi stoikët dhe epikurianët respektivisht, duke lejuar që konkurrenca midis mendimit të shfaqet në një fushë të re në jurisprudencën e Romës.

Stoikët romakë

Artikulli kryesor: Stoicizmi

Perandori romak dhe filozofi stoik, Mark Aureli

• Publi Rutilli Rufi (158–75 p.e.s.)
• Luci Aeli Stilo Praeconini (154–74 p.e.s.)
• Diodoti Stoiku (130–59 p.e.s.)
• Mark Vigelli (125 p.e.s.)
• Kuint Lucili Balbi (125 p.e.s.)
• Antipatri i Tiros (100–45 p.e.s.)
• Katon i Riu (95–46 p.e.s.)
• Porcia Katoni (70–43 p.e.s.)
• Apollonidhi (46 p.e.s.)
• Kuint Sekstius i Vjetri (40 p.e.s.)
• Seneka i Riu (4 p.e.s. - 65 e.s.)
• Atali (25 e.s.)
• Papir Fabiani (30 e.s.)
• Muson Rufi (30–100 e.s.)
• Epikteti (55-135 e.s.)
• Marc Aureli (121–180 e.s.)