Hendeku Suwałki
Hendeku Suwałki, i njohur gjithashtu si korridori Suwałki, është një zonë pak e populluar menjëherë në jugperëndim të kufirit midis Lituanisë dhe Polonisë, midis Bjellorusisë dhe enklavës ruse të Oblastit të Kaliningradit. I emëruar sipas qytetit polak të Suwałki, kjo pikë mbytjeje është bërë e një rëndësie të madhe strategjike dhe ushtarake që kur Polonia dhe shtetet baltike u bashkuan me Organizatën e Traktatit të Atlantikut të Veriut (NATO).
.svg)
Kufiri midis Polonisë dhe Lituanisë u formua pas Marrëveshjes Suwałki të vitit 1920; por ajo kishte pak rëndësi në periudhën ndërmjet dy luftërave pasi në atë kohë, tokat polake shtriheshin më në verilindje, ndërsa gjatë Luftës së Ftohtë, Lituania ishte pjesë e Bashkimit Sovjetik dhe Polonia komuniste i përkiste aleancës së Traktatit të Varshavës të udhëhequr nga sovjetikët. Shpërbërja e Bashkimit Sovjetik dhe Traktati i Varshavës ngurtësuan kufijtë që përshkuan rrugën më të shkurtër tokësore midis Kaliningradit (territor rus i izoluar nga kontinenti) dhe Bjellorusisë (aleati i Rusisë).
Ndërsa shtetet baltike dhe Polonia u bashkuan përfundimisht në NATO, kjo shtrirje e ngushtë kufitare midis Polonisë dhe Lituanisë u bë një dobësi për bllokun ushtarak, sepse, nëse do të shpërthente një konflikt hipotetik ushtarak midis Rusisë dhe Bjellorusisë nga njëra anë dhe NATO-s nga ana tjetër, kapja e brezit të gjatë 65km të tokës midis rajonit të Kaliningradit të Rusisë dhe Bjellorusisë ka të ngjarë të rrezikojë përpjekjet e NATO-s për të mbrojtur shtetet baltike. Frika e NATO-s për Hendekun Suwałki u intensifikua pas vitit 2014, kur Rusia aneksoi Krimenë dhe nisi luftën në Donbas, dhe u rrit më tej pasi Rusia pushtoi Ukrainën në shkurt 2022. Këto shqetësime e shtynë aleancën të rriste praninë e saj ushtarake në zonë dhe një garë armatimesh u shkaktua nga këto ngjarje.
Si Rusia ashtu edhe vendet e Bashkimit Evropian panë gjithashtu një interes të madh në përdorimet civile të hendekut. Në vitet 1990 dhe në fillim të viteve 2000, Rusia u përpoq të negocionte një korridor ekstraterritorial për të lidhur enklavën e saj të Oblastit të Kaliningradit me Grodno në Bjellorusi, por Polonia, Lituania dhe BE-ja nuk pranuan. Lëvizja e mallrave përmes hendekut u ndërpre në verën e vitit 2022, gjatë pushtimit rus të Ukrainës, pasi Lituania dhe Bashkimi Evropian vendosën kufizime tranziti për automjetet ruse si pjesë e sanksioneve të tyre. Rruga Via Baltica, një lidhje jetike që lidh Finlandën dhe shtetet baltike me pjesën tjetër të Bashkimit Evropian, kalon nëpër zonë dhe, që nga gushti 2023, është në ndërtim e sipër me autostradën e re S61 në Poloni dhe autostradën A5 në Lituani që po përmirësohet. në një autostradë të ndarë.