Huawei
Huawei Technologies Co., Ltd. (/ˈhwɑːweɪ ) është një korporatë shumëkombëshe kineze e teknologjisë së komunikimit dixhital me seli në Bantian, Distrikti Longgang, Shenzhen, Guangdong. Ajo projekton, zhvillon, prodhon dhe shet pajisje telekomunikacioni, elektronikë të konsumit, pajisje inteligjente dhe produkte të ndryshme diellore në çati. Korporata u themelua në vitin 1987 nga Ren Zhengfei, një ish-oficer në Ushtrinë Çlirimtare Popullore (PLA).[1]
Fillimisht e fokusuar në prodhimin e çelsave të telefonit, Huauei është zgjeruar në më shumë se 170 vende për të përfshirë ndërtimin e rrjeteve të telekomunikacionit, ofrimin e shërbimeve dhe pajisjeve operative dhe këshilluese, si dhe prodhimin e pajisjeve të komunikimit për tregun e konsumit.[2] Ai e kaloi Erikson në vitin 2012 si prodhuesi më i madh i pajisjeve të telekomunikacionit në botë.[3] Huauei tejkaloi Apple-in dhe Samsungun, respektivisht në 2018 dhe 2020, duke u bërë prodhuesi më i madh i smartfonëve në mbarë botën.[4][5] Në mes të rritjes së tij, Huauei është akuzuar për shkelje të pronësisë intelektuale, për të cilën është pajtuar me kompani si Cisco.[6]
Pyetjet në lidhje me shtrirjen e ndikimit të shtetit në Huauei janë rrotulluar rreth rolit të tij kampion kombëtar në Kinë, subvencioneve dhe mbështetjes financiare nga njësitë shtetërore,[7] dhe reagimeve të qeverisë kineze në kundërshtimin në vende të caktuara ndaj pjesëmarrjes së Huaueit në 5G.[8] Softueri dhe pajisjet e tij kanë qenë të lidhura me mbikëqyrjen masive të ujgurëve dhe të kampeve të internimit Sinkiang, duke tërhequr sanksione nga ShBA-ja.[9][10][11]
Kompania është përballur me vështirësi në disa vende që lindin nga shqetësimet se pajisjet e saj mund të mundësojnë mbikëqyrjen nga qeveria kineze për shkak të lidhjeve të perceptuara me ushtrinë dhe agjencitë e inteligjencës së vendit.[7][12] Huauei ka argumentuar se kritikët si qeveria amerikane nuk kanë treguar prova të spiunazhit.[13] Ekspertët thonë se ligji i Kinës kundër spiunazhit i vitit 2014 dhe ligji kombëtar i inteligjencës i vitit 2017 mund të detyrojnë Huauein dhe kompani të tjera të bashkëpunojnë me inteligjencën shtetërore.[14] Në vitin 2012, agjencitë e inteligjencës australiane dhe amerikane arritën në përfundimin se një piratim në rrjetet e telekomit të Australisë ishte kryer nga ose përmes Huaueit, megjithëse të dy operatorët e rrjetit e kanë diskutuar atë informacion.[15][16]
Në mes të një lufte tregtare midis Kinës dhe Shteteve të Bashkuara, qeveria amerikane pretendoi se Huauei kishte shkelur sanksionet kundër Iranit dhe e kishte kufizuar atë të bënte biznes me kompanitë amerikane. Në qershor 2019, Huauei shkurtoi vendet e punës në qendrën e saj kërkimore në Santa Klara, Kaliforni dhe në dhjetor Ren Zhengfei tha se po lëvizte në Kanada.[17][18] Në vitin 2020, Huauei ra dakord t'i shesë markën Honor një ndërmarrjeje shtetërore të qeverisë Shenzhen për të "siguruar mbijetesën e tij" nën sanksionet e ShBA-së.[19] Në nëntor 2022, Komisioni Federal i Komunikimeve (FCC) ndaloi shitjet ose importin e pajisjeve të bëra nga Huauei për shkak të shqetësimeve të sigurisë kombëtare.[20] Vende të tjera si anëtarët e Quad-it, India dhe Japonia, anëtarët e Five Eyes dhe dhjetë shtete të Bashkimit Evropian kanë ndaluar ose kufizuar gjithashtu produktet Huauei.[21][22][23][24][25]
- ^ Marquis, Christopher; Qiao, Kunyuan (2022). Mao and Markets: The Communist Roots of Chinese Enterprise. Kunyuan Qiao. New Haven: Yale University Press. doi:10.2307/j.ctv3006z6k. ISBN 978-0-300-26883-6. JSTOR j.ctv3006z6k. OCLC 1348572572.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Feng, Emily; Cheng, Amy (24 tetor 2019). "China's Tech Giant Huawei Spans Much Of The Globe Despite U.S. Efforts To Ban It". NPR. Arkivuar nga origjinali më 24 tetor 2023. Marrë më 20 tetor 2023.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Who's afraid of Huawei?". The Economist. 3 gusht 2012. Arkivuar nga origjinali më 3 gusht 2012. Marrë më 15 nëntor 2018.
Huawei has just overtaken Sweden's Ericsson to become the world's largest telecoms-equipment-maker.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Gibbs, Samuel (1 gusht 2018). "Huawei beats Apple to become second-largest smartphone maker". The Guardian. Arkivuar nga origjinali më 1 gusht 2018. Marrë më 1 gusht 2018.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Pham, Sherisse (30 korrik 2020). "Samsung slump makes Huawei the world's biggest smartphone brand for the first time, report says". CNN. Arkivuar nga origjinali më 30 korrik 2020. Marrë më 30 korrik 2020.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Flynn, Laurie J. (29 korrik 2004). "Technology briefing: Cisco drops Huawei suit". The New York Times. Arkivuar nga origjinali më 10 nëntor 2012. Marrë më 15 korrik 2011.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ a b Yap, Chuin-Wei (2019-12-25). "State Support Helped Fuel Huawei's Global Rise". The Wall Street Journal (në anglishte amerikane). ISSN 0099-9660. Arkivuar nga origjinali më 25 dhjetor 2019. Marrë më 2023-07-28. Gabim referencash: Invalid
<ref>tag; name ":2" defined multiple times with different content - ^ Brandao, Doowan Lee, Shannon (30 prill 2021). "Huawei Is Bad for Business". Foreign Policy. Arkivuar nga origjinali më 5 maj 2022. Marrë më 7 maj 2022.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Emra të shumëfishtë: lista e autorëve (lidhja) - ^ Dou, Eva (14 dhjetor 2021). "Documents link Huawei to China's surveillance programs". The Washington Post (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 22 dhjetor 2021. Marrë më 21 mars 2022.
- ^ VanderKlippe, Nathan (29 nëntor 2019). "Huawei providing surveillance tech to China's Xinjiang authorities, report finds". The Globe and Mail. Arkivuar nga origjinali më 2 dhjetor 2019. Marrë më 25 maj 2020.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Harwell, Drew; Dou, Eva (8 dhjetor 2020). "Huawei tested AI software that could recognize Uighur minorities and alert police, report says". The Washington Post. Arkivuar nga origjinali më 14 maj 2023. Marrë më 19 dhjetor 2020.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Allen-Ebrahimian, Bethany (24 qershor 2020). "Defense Department produces list of Chinese military-linked companies". Axios. Arkivuar nga origjinali më 25 qershor 2020. Marrë më 24 qershor 2020.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ McCaskill, Steve (28 shkurt 2019). "Huawei: US has no evidence for security claims". TechRadar. Arkivuar nga origjinali më 1 mars 2019. Marrë më 13 mars 2019.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Huawei says it would never hand data to China's government. Experts say it wouldn't have a choice". CNBC. 5 mars 2019. Arkivuar nga origjinali më 29 maj 2019. Marrë më 29 maj 2019.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Chinese Spies Accused of Using Huawei in Secret Australia Telecom Hack". BNN Bloomberg. 16 dhjetor 2021. Arkivuar nga origjinali më 17 dhjetor 2021. Marrë më 8 maj 2022.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Chang, Charis (17 dhjetor 2021). "Key details of Huawei security breach in Australia revealed". news.com.au. Arkivuar nga origjinali më 9 mars 2022. Marrë më 27 korrik 2023.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Huawei moving US research center to Canada". Associated Press. 3 dhjetor 2019. Arkivuar nga origjinali më 11 korrik 2020. Marrë më 11 korrik 2020.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ McLeod, James (9 dhjetor 2019). "'Who's going to make the first move?': Canada not alone in the Huawei dilemma". Financial Post (në anglishte kanadeze). Arkivuar nga origjinali më 12 korrik 2020. Marrë më 11 korrik 2020.
- ^ Lawler, Richard (17 nëntor 2020). "Huawei sells Honor phone brand to 'ensure' its survival". Engadget. Arkivuar nga origjinali më 13 dhjetor 2020. Marrë më 17 nëntor 2020.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Bartz, Diane; Alper, Alexandra (25 nëntor 2022). "U.S. bans Huawei, ZTE equipment sales citing national security risk". Reuters (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 25 nëntor 2022. Marrë më 25 nëntor 2022.
- ^ "Japan to ban Huawei, ZTE from govt contracts -Yomiuri". Reuters (në anglisht). 2018-12-07. Arkivuar nga origjinali më 18 tetor 2023. Marrë më 2023-10-17.
- ^ Findlay, Stephanie; Kazmin, Amy (2020-08-24). "India moves to cut Huawei gear from telecoms network". Financial Times. Arkivuar nga origjinali më 28 prill 2023. Marrë më 2023-10-17.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Blatchford, Andy (19 maj 2022). "Canada joins Five Eyes in ban on Huawei and ZTE". Arkivuar nga origjinali më 15 mars 2024. Marrë më 15 mars 2024.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "European countries who put curbs on Huawei 5G equipment". Reuters. 29 shtator 2023.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Krolikowski, Alanna; Hall, Todd H. (2023). "Non-decision decisions in the Huawei 5G dilemma: Policy in Japan, the UK, and Germany". Japanese Journal of Political Science (në anglisht). 24 (2): 171–189. doi:10.1017/S146810992200038X. ISSN 1468-1099.