Wikipedia

Indoevropianistika

Indoevropianistika është një fushë e gjuhësisë dhe një fushë studimi ndërdisiplinore që merret me gjuhët indo-evropiane, si ato aktuale ashtu edhe ato të zhdukura. [1] Qëllimi i atyre që merren me këto studime është të grumbullojnë informacione mbi proto-gjuhën hipotetike nga e cila kanë prejardhjen të gjitha këto gjuhë, një gjuhë e quajtur Proto-Indo-Evropiane (PIE), dhe folësit e saj, Proto-Indo-Evropianët, përfshirë shoqërinë e tyre dhe mitologjinë proto-indo-evropiane . Studimet hulumtojnë se nga lindi kjo gjuhë dhe si u përhap ajo. Ky artikull gjithashtu liston studiues, qendra, revista dhe seri librash indo-evropianë. [2] [3] [4]

Emërtimi

Redakto

Vetë termi indo-evropian tani aktual në literaturën angleze, u krijua në vitin 1813 nga studiuesi britanik Sir Thomas Young, megjithëse në atë kohë, nuk kishte një konsensus për emërtimin e familjes së gjuhëve të zbuluara kohët e fundit. Sidoqoftë, ai duket se e ka përdorur atë si një term gjeografik. Ndër emrat e tjerë të sugjeruar asokohe ishin:

  • indo-germanique (C. Malte-Brun, 1810)
  • Indoeuropiane (Th. Young, 1813)
  • japetisk ( Rasmus C. Rask, 1815)
  • indisch-teutsch (F. Schmitthenner, 1826)
  • sanskritisch ( Wilhelm von Humboldt, 1827)
  • indokeltisch (AF Pott, 1840)
  • arioeuropeo (GI Ascoli, 1854)
  • Arian ( FM Müller, 1861)
  • aryaque (H. Chavée, 1867).

Japetisku ose "gjuhët japetike" të Raskut, sipas nocionit të vjetër të " japetitëve " dhe përfundimisht Jafetit, birit të Noes biblike, paralelizon me termin semitik , nga Semi i birit të Noes dhe Hamitic , nga Hami, biri i Noes. Japetike dhe Hamitike janë të dyja të vjetruara, përveç përdorimit të herëpashershëm të termit "Hamito-Semitik" për gjuhët Afro-Aziatike .

Në anglisht, termi indo-gjerman u përdor nga J.C. Prichard në 1826 megjithëse ai preferoi indo-evropian . Në frëngjisht, përdorimi i indo-européen u krijua nga A. Pictet (1836). Në letërsinë gjermane, Indoeuropäisch u përdor nga Franz Bopp që nga viti 1835, ndërsa termi Indogermanisch ishte prezantuar tashmë nga Julius von Klapproth në 1823, duke synuar të përfshinte degët më veriore dhe më jugore të familjes, siç ishte një shkurtim i listës së plotë të gjuhëve të përfshira që kishin qenë të zakonshme në literaturën e mëparshme. Termi Indo-Germanisch u krijua nga veprat e August Friedrich Pott, i cili e kuptoi atë që përfshinte degët më lindore dhe më perëndimore, duke hapur dyert për diskutimet pasuese të pasuksesshme nëse nuk duhej të ishte Indo-Keltike, apo edhe Tocharo-Celtic .

Sot, termi indo-evropian, indo-européen është stabilizuar mirë në literaturën angleze dhe franceze, ndërsa Indogermanisch mbetet aktuale në letërsinë gjermane, por krahas një numri në rritje të përdorimeve të Indoeuropäisch Në mënyrë të ngjashme, edhe termat Indo-Europees dhe Indogermaans hasen ndonjëherë herë pas here në literaturën shkencore holandeze.

Indo-Hitit ndonjëherë përdoret për familjen më të gjerë përfshirë Anadollin nga ata që konsiderojnë se IE dhe Anadolli janë degë të veçanta të krahasueshme.

Lista e studiuesve indoevropianë

Redakto

Shih edhe

Redakto

Literatura

Redakto
  • (ES) Francisco Rodríguez Adrados, Alberto Bernabé, Julia Mendoza, Manual de lingüística indoeuropea, Madrid, Ediciones Clasicas, 1995-1998, pp. 3 voll., ISBN 84-7882-193-7.
  • (FR) Émile Benveniste, Le vocabulaire des institutions indo-européennes, Parigi, Les editions de Minuit, 1969. Trad. it.: Émile Benveniste, Il vocabolario delle istituzioni indoeuropee, Torino, Einaudi, 1976-1981, pp. 2 voll..
  • (DE) Franz Bopp, Über das Conjugationssystem der Sanskritsprache in Vergleichung mit jenem der griechischen, lateinischen, persischen und germanischen Sprache, Francoforte sul Meno, Andreaischen Buchhandlung, 1816. Ora in: (DE) Franz Bopp, Über das Conjugationssystem der Sanskritsprache in Vergleichung mit jenem der griechischen, lateinischen, persischen und germanischen Sprache; Uber die celtischen Sprachen, a cura di Roy Harris, Londra-New York, Routledge, 1999, ISBN 0-415-20463-1.
  • (DE) Franz Bopp, Vergleichende Grammatik des Sanskrit, Zend, Griechischen, Lateinischen, Litthauischen, Gothischen und Deutschen, Berlino, Druckerei der Konigl. Akademie der Wissenschaften, 1833. Ora in: (DE) Franz Bopp, 10: Vergleichende Grammatik. 1, 2 & 3, Londra-New York, Routledge, 1999, ISBN 0-415-20472-0.
  • (ES) Pere Bosch i Gimpera, El problema indoeuropeo, Città del Messico, Direccion general de publicaciones, 1960.
  • (DE) Karl Brugmann, Grundriß der vergleichenden Grammatik der indogermanischen Sprachen, Strasburgo, Trubner, 1897-1916, pp. 4 voll.. Ora in: (DE) Karl Brugmann, Grundriß der vergleichenden Grammatik der indogermanischen Sprachen, Berlino, W. de Gruyter & Co., 1967, pp. 4 voll..
  • (IT) Enrico Campanile, Ricerche di cultura poetica indoeuropea, Pisa, Giardini, 1977.
  • (IT) Enrico Campanile, Antichità indoeuropee, in Anna Giacalone Ramat, Paolo Ramat (a cura di), Le lingue indoeuropee, Bologna, Il Mulino, 1993, ISBN 88-15-03354-8. Ora in: Enrico Campanile, Bernard Comrie, Calvert Watkins, Introduzione alla lingua e alla cultura degli Indoeuropei, Bologna, Il Mulino, 2005, ISBN 88-15-10763-0.
  • (EN) Henry Thomas Colebrooke, A Grammar of the Sanscrit Language, Calcutta, Honorable Company's Press, 1805.
  • (IT) Bernard Comrie, La famiglia linguistica indoeuropea: prospettive genetiche e tipologiche, in Anna Giacalone Ramat, Paolo Ramat (a cura di), Le lingue indoeuropee, Bologna, Il Mulino, 1993, ISBN 88-15-03354-8. Ora in: Enrico Campanile, Bernard Comrie, Calvert Watkins, Introduzione alla lingua e alla cultura degli Indoeuropei, Bologna, Il Mulino, 2005, ISBN 88-15-10763-0.
  • (FR) Albert Cuny, Études prégrammaticales sur le domaine des langues indo-européennes et chamito-sémitiques, Parigi, Champion, 1924.
  • (IT) Giacomo Devoto, Origini indoeuropee, Firenze, Sansoni, 1962.
  • (EN) Aron Borisovič Dolgopol'skij, The Nostratic Macrofamily and Linguistic Palaeontology, Cambridge, McDonald Institute for Archaeological Research, 1998, ISBN 0-9519420-7-7.
  • (FR) George Dumézil, L'idéologie tripartie des indo-européens, Bruxelles, Latomus, 1958. Trad. it.: George Dumézil, L'ideologia tripartita degli Indoeuropei, Rimini, Il cerchio, 2003, ISBN 88-8474-027-4.
  • (FR) George Dumézil, Les dieux souverains des indo-européens, Parigi, Gallimard, 1977. Trad. it.: George Dumézil, Gli dei sovrani degli Indoeuropei, Torino, Einaudi, 1985, ISBN 88-06-57703-4.
  • (IT) Marcello Durante, Risultanze della comparazione indoeuropea, Roma, Edizioni dell'Ateneo, 1976.
  • (EN) Tamaz V. Gamkrelidze, Vjačeslav Vsevolodovič Ivanov, Indo-European and the Indo-Europeans, Berlino-New York, Mouton de Gruyter, 1995.
  • (EN) Peter Giles, The Aryans, New York, 1922.
  • (EN) Marija Gimbutas, The Kurgan culture and the Indo-Europeanization of Europe: selected articles from 1952 to 1993, Washington, Institute for the Study of Man, 1997, ISBN 0-941694-56-9.
  • (FR) André-Georges Haudricourt, Les mutations consonantiques (occlusives) en indo-européen, in Mélanges linguistiques offerts à Émile Benveniste, Lovanio, Peeters, 1975, ISBN 2-8017-0012-6.
  • (DE) Heinrich Hübschmann, Zur Casuslehre, Monaco di Baviera, Ackermann, 1875.
  • (RU) Vladislav Markovič Illič-Svityč, Opyt sravnenija nostraticeskih jazykov, Mosca, Nauka Izdatel'stvo, 1971.
  • (DE) Gustaf Kossinna, Ursprung und Verbreitung der Germanen in vor- und frühgeschichtlicher Zeit, Lipsia, Kabitzsch, 1928.
  • (DE) Adalbert Kuhn, Die Sprachvergleichung und die Urgeschichte der indogermanischen Völker, in KZ, 1855, N° 4, pp. 81 sgg..
  • (DE) Adalbert Kuhn, Zur ältesten Geschichte der indogermanischen Völker, in Indische Studien, 1850, N° 1, pp. 321 sgg..
  • (FR) André Martinet, Des steppes aux oceans: l'indo-europeen et les "Indo-Europeens", Parigi, Payot, 1986, ISBN 2-228-14080-5. Trad. it.: André Martinet, L'indoeuropeo: lingue, popoli e culture, Roma-Bari, Laterza, 1989, ISBN 88-420-2937-8.
  • (FR) Antoine Meillet, Les dialectes indo-européens, Parigi, Champion, 1908.
  • (FR) Antoine Meillet, Introduction a l'étude comparative des langues indo-européennes, 8ª ed., Parigi, Hachette, 1949. Ora in: (FR) Antoine Meillet, Introduction a l'étude comparative des langues indo-européennes, Tuscaloosa, University of Alabama press, 1978.
  • (FR) Antoine Meillet, La methode comparative en linguistique historique, Parigi, Champion, 1966. Trad. it: Antoine Meillet, Il metodo comparativo in linguistica storica, Catania, Prisma, 1991.
  • (DE) Hermann Möller, Semitisch und Indogermanisch. 1. Teil : Konsonanten, Copenaghen, Hagerup, 1906.
  • (DE) Hermann Möller, Vergleichendes indogermanisch-semitisches Worterbuch, Gottinga, Vandenhoeck and Ruprecht, 1911. Ora in: (DE) Hermann Möller, Vergleichendes indogermanisch-semitisches Worterbuch, Gottinga, Vandenhoeck and Ruprecht, 1970.
  • (LA) Paolino da San Bartolomeo, Sidharubam seu Grammatica Samscrdamica, Roma, Typographia Sacrae Congregationis de Propaganda Fide, 1790. Ora in: (LA, EN) Paulinus a S. Bartholomaeo, Dissertation on the Sanskrit language; a reprint of the original Latin text of 1790, together with an introductory article, a complete English translation, and an index of sources, a cura di Ludo Rocher, Amsterdam, J. Benjamin, 1977.
  • (DE) Holger Pedersen, Die Gemeinindoeuropaischen und die Vorindoeuropaischen Verschlusslaute, Copenaghen, Ejnar Munksgaard, 1951.
  • (DE) Karl Penka, Origines ariacae: linguistisch-ethnologische Untersuchungen zur altesten Geschichte der arischen Volker und Sprachen, Vienna, Prochaska, 1883.
  • (DE) Karl Penka, Die Herkunft der Arier: neue Beitrage zur historischen Anthropologie der Europaischen Volker, Vienna, Prochaska, 1886.
  • (FR) Adolphe Pictet, Les origines indo-européennes ou Les Aryas primitifs: essai de paleontologie linguistique, Parigi, Cherbuliez, 1859-1863, pp. 2 voll..
  • (IT) Vittore Pisani, Geolinguistica e indoeuropeo, Roma, Bardi, 1940.
  • (DE) Vittore Pisani, Indogermanisch und Europa, Monaco di Baviera, Fink, 1974.
  • (DE) Theodor Poesche, Die Arier. Ein Beitrag zur Historischen Anthropologie, Jena, Cortenoble, 1878.
  • (DA) Rasmus Christian Rask, Undersøgelse om det gamle Nordiske eller Islandske Sprogs Oprindelse, Copenaghen, Gyldendalske Boghandling Forlag, 1818. Ora in: (DA) Rasmus Christian Rask, Undersøgelse om det gamle Nordiske eller Islandske Sprogs Oprindelse, Londra-New York, Routledge, 1999, ISBN 0-415-20464-X.
  • (EN) Colin Renfrew, Archaeology and Language: The Puzzle of Indo-European Origins, Cambridge, Cambridge University Press, 1987. Trad. it.: Colin Renfrew, Archeologia e linguaggio, Roma-Bari, Laterza, 1999, ISBN 88-420-3487-8.
  • (FR) Ferdinand de Saussure, Mémoire sur le système primitif des voyelles dans les langues indoeuropéennes, Lipsia, 1879. Trad. it.: Ferdinand de Saussure, Saggio sul vocalismo indoeuropeo, a cura di Giuseppe Carlo Vincenzi, Bologna, Clueb, 1978.
  • (DE) Friedrich von Schlegel, Über die Sprache und Weisheit der Indier, 1808. Trad. it.: Friedrich von Schlegel, Sulla lingua e la sapienza degli Indiani: nel bicentenario della pubblicazione di Über die Sprache und Weisheit der Indier, a cura di Sara Fedalto e Anna Zagatti, Roma, Il calamo, 2008, ISBN 88-89837-44-6.
  • (DE) August Schleicher, Compendium der vergleichenden Grammatik der indogermanischen Sprachen, Weimar, Bohlau, 1876. Ora in: (DE) August Schleicher, Compendium der vergleichenden Grammatik der indogermanischen Sprachen, Hildesheim-New York, G. Olms, 1974, ISBN 3-487-05382-9.
  • (DE) Johannes Schmidt, Zur Geschichte des indogermanischen Vocalismus, Weimar, Bohlau, 1871-1875, pp. 2 voll..
  • (ES) Francisco Villar, Los Indoeuropeos y los origines de Europa: lenguaje e historia, Madrid, Gredos, 1991, ISBN 84-249-1471-6. Trad. it.: Francisco Villar, Gli Indoeuropei e le origini dell'Europa, Bologna, Il Mulino, 1997, ISBN 88-15-05708-0.
  • (EN) Calvert Watkins, Aspects of Indo-European Poetics, in Edgar C. Polomé (a cura di), The Indo-Europeans in the fourth and third millennia, Ann Arbor, Karoma Publishers, 1982, ISBN 0-89720-041-1.
  • (IT) Calvert Watkins, Il proto-indoeuropeo, in Anna Giacalone Ramat, Paolo Ramat (a cura di), Le lingue indoeuropee, Bologna, Il Mulino, 1993, ISBN 88-15-03354-8. Ora in: Enrico Campanile, Bernard Comrie, Calvert Watkins, Introduzione alla lingua e alla cultura degli Indoeuropei, Bologna, Il Mulino, 2005, ISBN 88-15-10763-0.

Referime

Redakto
  1. ^ "Home - Humanities Division - UCLA". Humanities Division - UCLA. Marrë më 17 shtator 2018. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ Edward Lhuyd, Archaeologia Britannica: an Account of the Languages, Histories and Customs of Great Britain, from Travels through Wales, Cornwall, Bas-Bretagne, Ireland and Scotland, vol. 1, 1707.
  3. ^ Paul-Yves Pezron, Antiquité de la Nation et de la langue celtes autrement appelez Gaulois (Paris: Jean Boudot, 1703).
  4. ^ Daniel Le Bris, "Les études linguistiques d'Edward Lhuyd en Bretagne en 1701", La Bretagne linguistique 14 (2009).

Lidhje të jashtme

Redakto
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Indoevropianistika&oldid=2439029"