Juda Tadeu
Juda (Greqisht: Ἰούδας Ἰακώβου translit. Ioúdas Iakóbou; Syriac/Aramaic: ܝܗܘܕܐ translit. Yahwada) ishte një nga Dymbëdhjetë Apostujt e Jezusit sipas Dhiatës së Re. Ai identifikohet përgjithësisht si Tadeu (greqisht: Θαδδαῖος; koptisht: ⲑⲁⲇⲇⲉⲟⲥ) dhe quhet ndryshe Judas Thaddaeus, Jude Thaddaeus, Jude of James, ose Lebbaeus[3] dhe konsiderohet si babai themelues dhe katolikos-patriarku i parë i Kishës Apostolike Armene. Ai nganjëherë identifikohet me Judën, vëllanë e Jezusit, por dallohet qartë nga Juda Iskarioti, apostulli që e tradhtoi Jezusin përpara kryqëzimit të tij. Shkrimtari katolik Michal Hunt sugjeron që Juda Tadeu u bë i njohur si Judë pasi përkthyesit e hershëm të Dhiatës së Re nga greqishtja në anglisht u përpoqën ta dallonin atë nga Juda Iskarioti dhe më pas e shkurtuan emrin e tij.[4] Shumica e versioneve të Dhiatës së Re në gjuhë të tjera përveç anglishtes dhe frëngjishtes i referohen Judas dhe Jude me të njëjtin emër.[5]
Juda Tadeu | |
|---|---|
 The Apostle Judas Thaddeus nga Anthony van Dyck | |
| Apostull dhe Dëshmor | |
| Lindur | Shekulli i 1-rë e.r. Galilea, Judaea |
| Vdekur | rr. 65 e.r. |
| Nderuar në | Të gjitha besimet e krishtera që nderojnë shenjtorët |
| Kanonizuar | Para Kongregacionit |
| Vend i shenjtë | Manastiri Armen i Shën Tadeut, Irani verior; Bazilika e Shën Pjetrit, Romë; Reims, Toulouse, Francë |
| Festa | 28 tetor (Krishterimi Perëndimor) 19 qershor ose 30 qershor, (Krishterimi Lindor)[1] |
| Atribute | Sëpatë, shkop, kanun, medalion |
| Patronazhi | Armenia; shkaqet e humbura; situata të dëshpëruara; spitalet; St. Petersburg, Florida; Cotta;[2] Departamenti i Policisë së Çikagos; Clube de Regatas do Flamengo (në Rio de Zhaneiro, Brazil); vende në Filipine (Lucena në Quezon, Sibalom në Antique, dhe Trece Martires në Cavite); dhe Sinajana (në Guam) |
Kisha Apostolike Armene nderon Tadeun së bashku me Shën Bartolomeun si shenjtorët e saj mbrojtës. Në Kishën Katolike Romake, ai është shenjtor mbrojtës i rasteve të dëshpëruara dhe kauzave të humbura.[6]
Jude zakonisht atribuohet me një klub. Ai gjithashtu shfaqet shpesh në ikona me një flakë rreth kokës. Kjo përfaqëson praninë e tij në Rrëshajë, kur ai mori Shpirtin e Shenjtë me apostujt e tjerë. Një tjetër atribut i zakonshëm është Juda që mban një imazh të Jezu Krishtit, i njohur si Imazhi i Edesës. Në disa raste, ai mund të tregohet me një rrotull ose një libër (Letra e Judës) ose duke mbajtur sundimin e një marangozi.[7]
Referime
Redakto- ^ Lanzi, Fernando; Lanzi, Gioia (2004). Saints and Their Symbols: Recognizing Saints in Art and in Popular Images (në anglisht). Liturgical Press. fq. 70. ISBN 9780814629703.
- ^ "St. Jude Shrine, Yoodhapuram" (në anglisht). Yoodhapuramchurch.com. Arkivuar nga origjinali më 16 dhjetor 2013. Marrë më 16 dhjetor 2013.
- ^ "Saint Jude". Encyclopædia Britannica (në anglisht). Marrë më 21 dhjetor 2020.
- ^ "The Letter of Saint Jude". Agape Bible Study (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 15 tetor 2015. Marrë më 19 tetor 2015.
- ^ "Frequently Asked Questions Regarding Saint Jude". Catholic Doors (në anglisht). Marrë më 19 tetor 2015.
- ^ "St. Jude Thaddaeus – Saints & Angels". Catholic Online (në anglisht). Marrë më 3 janar 2020.
- ^ Fournier, Catherine (2010). "Saint Simon and Saint Jude" (në anglisht). Domestic Church Communications Ltd.