Lindja e parakohshme
Lindja e parakohshme, e njohur edhe si lindja e parakohshme, është lindja e një foshnje në moshën e qëndrimit më pak se 37 javë, në krahasim me lindjen e plotë në afërsisht 40 javë. [1] Parakohësia ekstreme [2] është më pak se 28 javë, lindja shumë e hershme e parakohshme është midis javës 28 dhe 32, lindja e parakohshme e hershme ndodh midis javës së 32 dhe asaj të 34, lindja e parakohshme e vonë është midis javës 34 dhe 36 të shtatzënisë. [3] Këto foshnje njihen gjithashtu si foshnja të parakohshme. [4] Simptomat e lindjes së parakohshme përfshijnë kontraktimet e mitrës që ndodhin më shpesh se çdo dhjetë minuta dhe/ose rrjedhjen e lëngjeve nga vagina para javës së 37-të. [5] [6] Foshnjat e lindura para kohe janë në rrezik më të madh për paralizë cerebrale, vonesa në zhvillim, probleme me dëgjimin dhe probleme me shikimin e tyre. [1] Sa më herët të lindë një fëmijë, aq më të mëdha do të jenë shanset për këto rreziqe. [1]
Shkaku i lindjes vetvetiu të parakohshme shpesh nuk dihet. [2] Faktorët e rrezikut përfshijnë diabetin, presionin e lartë të gjakut, shtatzëninë e shumëfishtë (të qenit shtatzënë me më shumë se një fëmijë), të qënit obeze ose nën peshë, infeksionet vaginale, ekspozimi ndaj ndotjes së ajrit, pirja e duhanit dhe stresi psikologjik . [2] [7] [8] Për një shtatzëni të shëndetshme, induksioni mjekësor i lindjes ose prerja cezariane nuk rekomandohet para javës së 39-të, përveç nëse kërkohet për arsye të tjera mjekësore. [2] Mund të ketë disa arsye mjekësore për lindjen e parakohshme, siç është paraeklampsia . [9]
Lindja e parakohshme mund të parandalohet në ato me rrezik nëse hormoni progesteron merret gjatë shtatzënisë . [10] Provat nuk e mbështesin dobinë e pushimit të mëmës në shtrat . [10] [11] Është vlerësuar se të paktën 75% e foshnjave të lindura para kohe do të mbijetonin me trajtimin e duhur dhe shkalla e mbijetesës është më e larta në mesin e foshnjave të lindura më të fundit në shtatzëni. [2] Në gratë që mund të lindin midis 24 dhe 37 javësh, trajtimi me kortikosteroide mund të përmirësojë rezultatin e pritur. [12] [13] Një numër medikamentesh, duke përfshirë nifedipinën, mund të vonojnë lindjen në mënyrë që nëna të mund të zhvendoset atje ku ka më shumë kujdes mjekësor dhe kortikosteroidet të kenë një shans më të madh për të dhënë rezultat. [14] Pasi foshnja lind, kujdesi përfshin mbajtjen e foshnjës ngrohtë nëpërmjet kontaktit lëkurë-lëkurë ose inkubimit, mbështetjen e ushqyerjes me gji dhe/ose ushqimin me formula, trajtimin e infeksioneve dhe mbështetjen e frymëmarrjes. [2] Foshnjat e parakohshme ndonjëherë kërkojnë intubim . [2]
- ^ a b c "Preterm Labor and Birth: Condition Information". National Institutes of Health. 3 nëntor 2014. Arkivuar nga origjinali më 2 prill 2015. Marrë më 7 mars 2015.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ a b c d e f g World Health Organization (nëntor 2014). "Preterm birth Fact sheet N°363". who.int. Arkivuar nga origjinali më 7 mars 2015. Marrë më 6 mars 2015.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) Gabim referencash: Invalid<ref>tag; name "WHO2014" defined multiple times with different content - ^ Brown HK, Speechley KN, Macnab J, Natale R, Campbell MK (qershor 2014). "Neonatal morbidity associated with late preterm and early term birth: the roles of gestational age and biological determinants of preterm birth". International Journal of Epidemiology. 43 (3): 802–814. doi:10.1093/ije/dyt251. PMC 4052131. PMID 24374829.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Premmie".
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "What are the symptoms of preterm labor?". National Institutes of Health. 11 qershor 2013. Arkivuar nga origjinali më 2 prill 2015. Marrë më 7 mars 2015.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Vink J, Myers K (tetor 2018). "Cervical alterations in pregnancy". Best Practice & Research. Clinical Obstetrics & Gynaecology. Biological Basis and Prevention of Preterm Birth Treatment. 52: 88–102. doi:10.1016/j.bpobgyn.2018.03.007. PMC 6282836. PMID 30314740.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "What are the risk factors for preterm labor and birth?". National Institutes of Health. 3 nëntor 2014. Arkivuar nga origjinali më 5 prill 2015. Marrë më 7 mars 2015.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Korten I, Ramsey K, Latzin P (janar 2017). "Air pollution during pregnancy and lung development in the child". Paediatric Respiratory Reviews. 21: 38–46. doi:10.1016/j.prrv.2016.08.008. PMID 27665510.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "What causes preterm labor and birth?". National Institutes of Health. 3 nëntor 2014. Arkivuar nga origjinali më 2 prill 2015. Marrë më 7 mars 2015.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ a b "What treatments are used to prevent preterm labor and birth?". National Institutes of Health. 3 nëntor 2014. Arkivuar nga origjinali më 2 prill 2015. Marrë më 7 mars 2015.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Sosa CG, Althabe F, Belizán JM, Bergel E (mars 2015). "Bed rest in singleton pregnancies for preventing preterm birth". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 2015 (3): CD003581. doi:10.1002/14651858.CD003581.pub3. PMC 7144825. PMID 25821121.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "What treatments can reduce the chances of preterm labor & birth?". National Institutes of Health. 11 qershor 2013. Arkivuar nga origjinali më 2 prill 2015. Marrë më 7 mars 2015.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Antenatal Corticosteroid Therapy for Fetal Maturation". ACOG. tetor 2016. Arkivuar nga origjinali më 29 shtator 2016. Marrë më 27 shtator 2016.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Haram K, Mortensen JH, Morrison JC (mars 2015). "Tocolysis for acute preterm labor: does anything work". The Journal of Maternal-Fetal & Neonatal Medicine. 28 (4): 371–378. doi:10.3109/14767058.2014.918095. PMID 24990666.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)