Lira osmane
Lira osmane (shenja: ₤) ishte monedha e Perandorisë Osmane midis 1844 dhe 29 tetorit 1923 kur u zëvendësua nga lira turke. Lira osmane qëndroi në qarkullim deri në fund të vitit 1927.
| Lira osmane | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| ليرا līrā | |||||
| |||||
| Denominations | |||||
| Subunit | |||||
| 1⁄5 | mecidiye ose medjidiye (në mënyrë të folur) | ||||
| 1⁄100 | kuruş (kr) | ||||
| 1⁄4000 | para (p) | ||||
| Simboli | ₤ | ||||
| Banknotes | 1kr, 5kr, 10kr, 20kr, 40kr, 50kr, ₤1, ₤2, ₤5, ₤10, ₤25, ₤50, ₤100, ₤500, ₤1,000 | ||||
| Coins | 1p, 5p, 10p, 20p, 1⁄2, 1, 2, 5, 10, 20kr, ₤1⁄4, ₤1⁄2, ₤1, ₤21⁄2, ₤5 | ||||
| Demografia | |||||
| Përdorues(it) zyrtar | .svg){kind=small} Perandoria Osmane | ||||
| Përdorues(it) jozyrtar |  Turqia (derisa lira turke filloi të qarkullonte) | ||||
| Issuance | |||||
| Central bank | Banka Osmane | ||||
This infobox shows the latest status before this currency was rendered obsolete. | |||||
Lira osmane zëvendësoi kurushin si njësinë kryesore të monedhës në Perandorinë Osmane, me kurushin që vazhdonte të qarkullonte si një nënndarje e lirës, me 100 kurush = 1 lira. Vazhdoi të përdoret edhe para, me 40 para = 1 kurush.
Midis 1844 dhe 1881, lira ishte në një standard bimetalik, me ₤1 = 6,61519 gram ar të pastër (afërsisht 9/10 e një Sovrani) = 99,8292 gram argjend të pastër. Në 1881, standardi i arit u miratua dhe vazhdoi deri në vitin 1914. Lufta e Parë Botërore pa që Turqia të largohej efektivisht nga standardi i arit me lira të arit që vlente rreth 9 ₤ në para letre në fillim të viteve 1920.
Midis 1844 dhe 1855, monedhat u prezantuan në prerjet 1p, 5p, 10p, 20p, 1⁄2kr, 1kr, 2kr, 5kr, 10kr, 20kr and ₤1⁄4, ₤1⁄2, ₤1, ₤21⁄2 and ₤5. Emërtimet para u goditën në bakër, kurushi në argjend dhe lira në ar. 1p u ndërpre në vitin 1859, me prerjet më të larta të bakrit që pushuan së prodhuari midis 1863 dhe 1879. Në vitin 1899, billon 5p dhe 10p u prezantuan, të ndjekur nga nikeli 5p, 10p, 20p dhe 40p në 1910, vazhduan të preheshin monedha ari. heqja e standardit të arit, madje edhe në vitet 1920, por vlera e tyre e tejkaloi shumë vlerën e prerjeve ekuivalente në monedhën e letrës.
Banka Osmane emetoi për herë të parë monedhën letre Kaime në 1862, në prerjen 200 kr. Shënimet mbanin tekste në turqisht dhe frëngjisht. Kartëmonedhat për 1, 2 ₤ dhe 5 ₤ u prezantuan në 1873. Në vitin 1876, kartëmonedhat më të vogla u prezantuan për 1kr, 5kr, 10kr, 20kr, 50kr dhe 100kr. Në vitin 1908, u prezantuan kartëmonedhat 50 ₤ dhe 100 ₤.
Nga viti 1912, Ministria e Financave lëshonte para letre. Fillimisht, kartëmonedhat u prodhuan në prerjet 5kr and 20kr, ₤1⁄4, ₤1⁄2, ₤1 dhe ₤5, të ndjekura vitin e ardhshëm me 1kr dhe 21⁄2kr, ₤21⁄2, ₤10, ₤25, ₤50, ₤100 dhe ₤500. Kartmonedha ₤1,000 u prezantuan në vitin 1914. Në vitin 1917, paratë e pullave postare u emetuan në formën e pullave 5p dhe 10p të ngjitura në kartë.