Lufta e klasave
Në shkencën politike, termi konflikti i klasave, ose lufta e klasave, i referohet antagonizmit ekonomik dhe tensionit politik që ekziston midis klasave shoqërore për shkak të përplasjes së interesave, konkurrencës për burime të kufizuara dhe pabarazive të pushtetit në hierarkinë shoqërore-ekonomike . [1] Në gjëndjen e tij më të thjeshtë, konflikti i klasave i referohet betejës së vazhdueshme midis të pasurve dhe të varfërve . [2]
Në shkrimet e Karl Marksit dhe Mihal Bakuninit, lufta e klasave është një parim thelbësor dhe një mjet praktik për të realizuar shndërrime radikale sociopolitike për klasën punëtore në shumicë. Ai është gjithashtu një koncept qendror brenda teorive të konfliktit të sociologjisë dhe filozofisë politike .
Konflikti klasor mund të zbulohet nëpërmjet:
(a) dhunës së drejtpërdrejtë, si vrasjet, grushtet e shtetit, revolucionet, kundërrevolucionet dhe luftërat civile për kontrollin e qeverisë, burimeve natyrore dhe punës;
(b) dhuna indirekte, si vdekjet nga varfëria, kequshqyerja, sëmundjet dhe vendet e pasigurta të punës;
(c) shtrëngimi ekonomik, si bojkotet dhe grevat, kërcënimi i papunësisë dhe largimi i kapitalit, tërheqja e kapitalit investues ;
(d) makinacionet politike nëpërmjet lobimit (ligjore dhe të paligjshme), ryshfetit të ligjvënësve, shtypjes së votuesve dhe heqjes së të drejtës së votës ; dhe
(e) lufta ideologjike me anë të propagandës dhe literaturës politike . [1]
Në sferën ekonomike, konflikti i klasave ndonjëherë shprehet hapur, si për shembull kyçja e punonjësve nga pronarët e tyre në përpjekje për të dobësuar fuqinë negociuese të sindikatës së punonjësve; ose në mënyrë të fshehtë, si p.sh. ngadalësimi i prodhimit nga punëtorët ose përdorimi i përhapur, i njëkohshëm i lejes mjekësore (p.sh., " gripi blu ") për të protestuar ndaj praktikave të padrejta të punës, pagave të ulëta, kushteve të këqija të punës ose një padrejtësie të perceptuar ndaj një kolegu punëtor. [3]
- ^ a b Isaac, Larry W.; Harrison, Daniel M.; Lipold, Paul F. (2022). "Class Conflict in Capitalist Society". Encyclopedia of Violence, Peace, & Conflict. fq. 118–136. doi:10.1016/B978-0-12-820195-4.00248-X. ISBN 978-0-12-820312-5.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) Gabim referencash: Invalid<ref>tag; name "Isaac Harrison Lipold Class Conflict in Capitalist Society" defined multiple times with different content - ^ Tavernise, Sabrina (11 janar 2012). "Survey Finds Rising Perception of Class Tension". The New York Times.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Parenti, Michael (1993). Land of Idols: Political Mythology in America. St. Martin's Press. fq. 66–67. ISBN 978-0-312-09841-4.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)