Wikipedia

Nënshkruesit e Aktit të Pavarësisë së Lituanisë

Nënshkruesit e Aktit të Pavarësisë së Lituanisë ishin njëzet lituanezët që nënshkruan Aktin e Pavarësisë së Lituanisë më 16 shkurt 1918. Nënshkruesit u zgjodhën në Këshillin e Lituanisë nga Konferenca e Vilniusit në shtator 1917 dhe iu besua misioni i krijimin e një shteti të pavarur lituanez.[1] Pavarësia e shpallur u krijua vetëm në fund të vitit 1918, pasi Gjermania humbi Luftën e Parë Botërore dhe trupat e saj u tërhoqën nga territori lituanez. Ajo që pasoi ishte një proces i gjatë i ndërtimit të shtetit, përcaktimit të kufijve të tij dhe fitimit të njohjes diplomatike ndërkombëtare. Nënshkruesit patën sukses në misionin e tyre dhe Lituania e pavarur mbijetoi derisa Bashkimi Sovjetik pushtoi shtetin më 15 qershor 1940.

Njëzet nënshkruesit

Prejardhja e tyre politike, profesionale dhe sociale ishte e ndryshme. Disa u ngritën në rëndësi politike; [Antanas Smetona]] dhe Aleksandras Stulginskis u zgjodhën më vonë Presidentë të Lituanisë dhe Jonas Vileišis vazhdoi të bëhej kryetar i Kaunas, kryeqyteti i përkohshëm i Lituanisë. Pasi Lituania humbi pavarësinë e saj gjatë Luftës së Dytë Botërore, gjashtë nga nënshkruesit e mbijetuar u dërguan në burg ose u ekzekutuan nga qeveria sovjetike dhe gjashtë të tjerë emigruan në vendet perëndimore.[2]

Nënshkruesit

Redakto
Foto Emri Përkatësia politike[3] Profesioni[2] Data dhe vendi i lindjes[4] Data dhe vendi i vdekjes[4]
  Saliamonas Banaitis Partia Lituaneze Demokristiane Botues[5] 1866-07-15 in Vaitiekupiai village, Šakiai district 1933-05-04 in Kaunas, Lithuania
  Jonas Basanavičius Jo partiak Mjek 1851-10-23 in Ožkabaliai village, Naumiestis district 1927-02-16 in Wilno, Poland (now Vilnius, Lithuania)
  Mykolas Biržiška Partia Socialdemokrate Avokat 1882-08-24 in Viekšniai 1962-08-24 in Los Angeles, United States
  Kazimieras Bizauskas Partia Lituaneze Demokristiane Avokat 1893-02-15 in Pavilosta, Latvia 1941-06-26 near Minsk, Belarus
  Pranas Dovydaitis Partia Lituaneze Demokristiane Avokat 1886-12-02 in Runkiai village, Marijampolė district 1942-10-04 in Sverdlovsk prison camp, Russia
  Steponas Kairys Partia Socialdemokrate Engineer 1879-01-03 in Užnevėžis village, Ukmergė district 1964-12-16 in New York City, United States
  Petras Klimas Jo partiak Historian 1891-02-23 in Kušliškiai village, Marijampolė district 1969-01-16 in Kaunas, Lithuania
  Donatas Malinauskas Jo partiak Agronom 1869-03-07 in Krāslava, Latvia 1941-10-30 in a mass deportation camp in Siberia near Biysk, Russia[6]
  Vladas Mironas Unioni Nacionalist Lituanez Prift katolik 1880-06-22 in Kuodiškiai village, Rokiškis district 1953-02-17 in Vladimir prison, Russia[7]
  Stanisław Narutowicz Jo partiak Avokat 1862-09-02 in Brevikai village, Telšiai district 1932-12-31 in Kaunas, Lithuania
  Alfonsas Petrulis Partia e Përparimit Kombëtar Prift katolik 1873-08-04 in Kateliškiai village, Biržai district 1928-06-28 in Musninkai, Lithuania
  Antanas Smetona Lithuanian Nationalist Union Avokat 1874-08-10 in Užulėnis village, Ukmergė district 1944-01-09 in Cleveland, Ohio, United States
  Jonas Smilgevičius Jo partiak Ekonomist 1870-02-12 in Šoniai village, Telšiai district 1942-09-27 in Kaunas, Lithuania
  Justinas Staugaitis Partia Lituaneze Demokristiane Prift katolik
(më vonë peshkop)		 1866-10-14 in Tupikai village, Šakiai district 1943-07-08 in Telšiai, Lithuania
  Aleksandras Stulginskis Partia Lituaneze Demokristiane Agronom 1885-02-26 in Kutaliai village, Raseiniai district 1969-09-22 in Kaunas, Lithuania
  Jurgis Šaulys Jo partiak Financier 1879-05-05 in Balsėnai village, Tauragė district 1948-10-18 in Lugano, Switzerland
  Kazimieras Steponas Šaulys Partia Lituaneze Demokristiane Prift katolik 1872-01-28 in Stempliai village, Tauragė district 1964-05-09 in Lugano, Switzerland
  Jokūbas Šernas Jo partiak Avokat 1888-06-14 in Jasiškiai village, Biržai district 1926-07-31 in Kaunas, Lithuania
  Jonas Vailokaitis Partia Lituaneze Demokristiane Financier 1886-06-25 in Pikžirniai village, Šakiai district 1944-12-16 in Blankenburg, Germany
  Jonas Vileišis Partia Popullore Socialiste Demokratike Lituaneze Avokat 1872-01-03 in Mediniai village, Biržai district 1942-06-01 in Kaunas, Lithuania

Referime

Redakto
  1. ^ Eidintas, Alfonsas; Vytautas Žalys; Alfred Erich Senn (shtator 1999). "Chapter 1: Restoration of the State". përmbledhur nga Ed. Edvardas Tuskenis (red.). Lithuania in European Politics: The Years of the First Republic, 1918-1940 (në anglisht) (bot. Paperback). New York: St. Martin's Press. fq. 24–31. ISBN 0-312-22458-3.
  2. ^ a b Sigitas Jegelavičius. "Vasario 16-osios Akto signatarai" (në lituanisht). Vilnius University - Lithuanian Electronic Research Academic Network. Arkivuar nga origjinali më 2007-01-28. Marrë më 2007-06-27.
  3. ^ Šenavičius, Antanas (1999). "Lietuvos nepriklausomybės atkūrimo akto teisinė prigimtis ir konstitucinė reikšmė". Istorija xl (në lituanisht). 40: 23–26. ISSN 1392-0456.
  4. ^ a b Banevičius, Algirdas (1991). 111 Lietuvos valstybės 1918-1940 politikos veikėjų (në lituanisht). Vilnius: Knyga. fq. 39–153. ISBN 5-89942-585-7.
  5. ^ "Saliamonas Banaitis (1866–1933)" (në lituanisht). Lietuvos nacionalinis muziejus. Arkivuar nga origjinali më 2011-05-17. Marrë më 2010-12-11.
  6. ^ 1918 m. vasario 16 d. Nepriklausomybės akto signatarai (në lituanisht). Kaunas: Kauno apskrities viešoji biblioteka. 1998. Arkivuar nga origjinali më 2018-12-11. Marrë më 2007-06-25.
  7. ^ "Vladas Mironas" (në lituanisht). Seimas. 2005-07-22. Arkivuar nga origjinali më 2018-09-30. Marrë më 2007-06-26.
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Nënshkruesit_e_Aktit_të_Pavarësisë_së_Lituanisë&oldid=2647228"