Paweł Włodkowic

Paweł Włodkowic ( latinisht : Paulus Vladimiri ; rreth 1370 – 9 tetor 1435) ishte një studiues, jurist, burrë shteti dhe rektor polak i Akademisë së Krakovit . Ai mbrojti një formë të tolerancës fetare dhe mbrojti Poloninë dhe fiset jo-kristiane baltike kundër kalorësve teutonikë dhe lëvizjes së kryqëzatave në përgjithësi. ^[1]

Fëmijëria dhe arsimi

Megjithëse zakonisht supozohet se "Włodkowic" ishte një mbiemër, në fakt ishte një patronim që tregonte se ai ishte djali i njëfarë Włodko ose Włodzimierz të familjes Dołęga. Ai lindi në Brudzeń Duży afër Dobrzyń nad Wisłą midis 1370-1373. Familja e tij zotëronte tokë në provincën Dobrzyń dhe ishte e lidhur me familjen Lasota nga Mazovia, anëtarët e shquar të së cilës përfshijnë Mikołaj Lasota, arkëtarin e Konrad të Mazovias . ^[2] Ai ishte i diplomuar në Kishën Kolegjiale të Shkollës St. Michael në Płock (aktualisht Shkolla e Mesme Marshal Stanisław Małachowski ) ku me siguri u shugurua si prift. Ai studioi në Universitetin e Pragës, ku u diplomua në 1393. Në vitin 1400, ai u bë Kanuni i Płock. ^[3] Ai vazhdoi studimet për drejtësi në Padova, Itali, në 1404–8. Ndoshta në këtë periudhë ai vizitoi Kurinë Romake në vend të Piotrit të Kobylinit, duke përmbushur detyrat e tij si prokuror i mbretit polak. ^[4]

Në vitin 1411 ose 1412 ai u bë doktor i së drejtës kanonike në Akademinë në Krakov, ku filloi të ligjëronte. Ai u ndikua nga filozofitë e William of Ockham, Matthew of Krakov dhe Stanisław i Skarbimierz . Në vitin 1413 ai shërbeu si emisar i mbretit Jagiełlo në Buda, Hungari, gjatë mosmarrëveshjeve me Urdhrin Teutonik. Në vitet 1414-1415 ai u bë rektor dhe në 1418 prorektor i Akademisë së Krakovës. ^[5]

Këshilli i Konstancës

Paweł Włodkowic përfaqësoi Poloninë në Këshillin e Konstancës të vitit 1414, ku ai dha një tezë rreth fuqisë së Papës dhe Perandorit, Tractatus de potestate papae et imperatoris respectu infidelium (Traktat mbi fuqinë e Papës dhe Perandorin që respekton të pafetë). Në të ai nxori tezën se popujt paganë dhe të krishterë mund të bashkëjetonin në paqe dhe kritikoi Urdhrin Teutonik për luftërat e tij të pushtimit të popujve vendas jo të krishterë në Prusi dhe Lituani . ^[6]

Për shkak të ndikimit të tij fetar dhe politik, në vitin 1421 Papa Martin V dërgoi Antonio Zeno për të hetuar Urdhrin Teutonik dhe aktivitetet e tij, megjithëse ky hetim u pezullua më vonë me arsyetimin se ai cenonte privilegjet e Perandorit të ri Romak të Shenjtë Sigismund, i cili dëshironte për të zhvilluar negociatat e tij ndërmjet dy palëve.

Fjalimi i Włodkowic në këshill konsiderohet të ketë qenë "jo vetëm një nga arritjet më të mëdha të Polonisë në luftën e tyre politike kundër Rendit Teutonik, por gjithashtu një kontribut i madh në teorinë e krishterë të luftës së drejtë ". ^[7]

Në Këshillin e Konstancës, Paweł Włodkowic dhe i gjithë delegacioni polak mbrojtën Jan Husin .

Pleqëria dhe vdekja

Në 1420 Paweł Włodkowic përfaqësoi Poloninë në një konferencë midis Polonisë dhe Urdhrit Teutonik të mbajtur në Wrocław nën kujdesin e Sigismund të Luksemburgut .

Qysh në fillim të shekullit të 15-të, së bashku me Stanisław të Skarbimierz-it, Włodkowic mbështeti fuqimisht idenë e pajtimit dhe ishte pionier i nocionit të bashkëjetesës paqësore midis kombeve. – një pararendës i teorive moderne të të drejtave të njeriut . Gjatë gjithë karrierës së tij politike, diplomatike dhe universitare, Paweł Włodkowic shprehu pikëpamjen se një botë e udhëhequr nga parimet e paqes dhe respektit të ndërsjellë midis kombeve ishte e mundur dhe se kombet pagane kishin të drejtën e paqes dhe të zotërimit të tokave të tyre. Për këtë, ai, mbreti i Polonisë dhe i gjithë kombi polak u sulmuan ashpër nga domenikani Gjoni i Falkenberg (vetë më vonë u dënua dhe u burgos për inteligjencën e tij), dhe teza e tij u hodh poshtë disi më me maturi nga Dominic of San Gimignano, Ardecino de Porta e Novarës dhe André Dias de Escobar, peshkop i Ciudad Rodrigo .

Pas vitit 1424 ai u tërhoq nga jeta publike në Kłodawa, ku vdiq në 1435. ^[8]

Punime të zgjedhura

Tractatus de annatis camerae apostolicae solvendis (1414-1415)
Tractatus de potestate papae et imperatoris respectu infidelium (1415)
Puncta accusationis ex parte Polonorum contra Cruciferos (1416)
Causa inter reges Poloniae et Cruciferos coram concilio Constantiense ex parte Polonorum dicta (1416)
Tractatus de ordine Cruciferorum et de bello Polonorum contra dictos fratres (1416)
Scriptum denunciatorium errorum Satyrae Joannis Falkenberg OP Concilio Constanteinsi datum (1416-1417)
Allegationes pro parte regis Polonie coram Sigismundo Imperatore (1420)
Oculi (1420)
Ad vivendum (1421)
Letër Peshkopit të Krakovës (1432)

Shih edhe

Skolastika

Referime

^ "Paweł Włodkowic – wybitny polski prawnik oraz prekursor tolerancji religijnej". Marrë më 12 prill 2020. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Wesołowska, E. Anna (1997). Paweł Włodkowic – współczesne znaczenie poglądów i dokonań. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek. fq. 10. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Erlich, Ludwik (1968). Pisma wybrane Pawła Włodkowica (Preface). Warsaw: PAX. fq. 13. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Fijałek, Jan Nepomucen (1902). Ostatnie słowo Pawła Włodkowica o zakonie krzyżackim. Przegląd Kościelny. fq. 269. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ "The Right of Infidels to Protect Their Goods from the Perspective of the 15th Century Polish School of Ius gentium". Marrë më 12 prill 2020. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)^{[lidhje e vdekur]}
^ "O WOJNIE I TOLERANCJI". Arkivuar nga origjinali më 28 shtator 2021. Marrë më 12 prill 2020. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ "Paweł Włodkowic's address at the Council of Constance". Arkivuar nga origjinali më 6 gusht 2020. Marrë më 12 prill 2020. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ "Paweł Włodkowic – wybitny polski prawnik oraz prekursor tolerancji religijnej". Marrë më 12 prill 2020. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[1] "Paweł Włodkowic – wybitny polski prawnik oraz prekursor tolerancji religijnej". Marrë më 12 prill 2020. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[2] Wesołowska, E. Anna (1997). Paweł Włodkowic – współczesne znaczenie poglądów i dokonań. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek. fq. 10. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[3] Erlich, Ludwik (1968). Pisma wybrane Pawła Włodkowica (Preface). Warsaw: PAX. fq. 13. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[4] Fijałek, Jan Nepomucen (1902). Ostatnie słowo Pawła Włodkowica o zakonie krzyżackim. Przegląd Kościelny. fq. 269. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[5] "The Right of Infidels to Protect Their Goods from the Perspective of the 15th Century Polish School of Ius gentium". Marrë më 12 prill 2020. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)^{[lidhje e vdekur]}

[6] "O WOJNIE I TOLERANCJI". Arkivuar nga origjinali më 28 shtator 2021. Marrë më 12 prill 2020. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[7] "Paweł Włodkowic's address at the Council of Constance". Arkivuar nga origjinali më 6 gusht 2020. Marrë më 12 prill 2020. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[8] "Paweł Włodkowic – wybitny polski prawnik oraz prekursor tolerancji religijnej". Marrë më 12 prill 2020. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]