Pyjet tropikale

Pyjet tropikale ndryshe quhen edhe si pyje te pashkelura dhe konsiderohen vende me temeperature te nxehte dhe te lagesht. Ato shtrihen ne dy anet e ekuatorit. Ne pyjet tropikale bie shume shi 2000-4500 mm ne vit. Atje bimet rriten deri 50 metra lartesi dhe degozohen ne anen e parme te tyre. Ne pyjet tropikale gjenden shume lloje gjallesash me ngjyra te lloj-lojshme dhe disa shpend te vegjel te cilet quhen kolibra. Këto rajone perfaqesojne nje nga ekosistemet më të medha tokesore me një biom jetësor me rendesi per jeten e gjallesave ne toke.

Hulumtimet

Shkencëtarët jane perpjekur te zbulojne se si aktivitetet e njeriut kane ndikuar ne turbullimin e ciklit te azotit ne pyjet tropikale. Studimet ne dy zona ne Panama dhe Tailande tregojne proven e pare te efekteve afatgjate te ndotjes se azotit ne pyjet tropikale.

"Ndotja e ajrit eshte duke pleheruar pyjet tropikale me nje nga lendet ushqyese me te rendesishme per zhvillim", ben te ditur S. Joseph Wright, shkencetar i ekipit ne Institutin "Smithsonian Tropical Research" ne Panama. "Ne krahasuam azotin ne gjethet e thata te mbledhura ne vitin 1968 me azotin e gjetheve te reja te mbledhura ne vitin 2007. Perqendrimi i azotit ne gjethe dhe raporti i izotopeve te azotit eshte rritur ne 40 vitet e fundit, ashtu si ne nje tjeter eksperiment kur ne aplikuam pleh ne dyshemene e pyllit."

"Rrathet e pemeve tregojne nje afat kohor te dobishem per matjen e ndryshimeve ne permbajtjen e azotit ne dru", tha Peter Hietz nga Instituti i Botanikes ne Universitetin "Natural Resources and Life Sciences" ne Viene, i cili u perball me nje tiger teksa merrte mostrat e pemeve ne nje pyll muson, ne kufirin Tajlande-Maianmar.

"Ne gjetem se gjate shekullit te kaluar ka nje rritje ne nivelet me te renda te azotit mbi format e lehta, e cila na tregon se me shume azot shkon ne kete sistem dhe humbjet jane me te larta. Ne gjithashtu morem te njejtin rezultat ne nje studim te meparshem te rratheve te pemeve ne pyjet Braziliane me lageshti, keshtu qe duket sikur azoti i fiksuar nga njerezit, tani vepron ne disa nga zonat me te largeta te botes."

Dekadat e depozitimit te azotit atmosferik kane shkaktuar ndryshime te medha te bimet dhe tokat e pyjeve te buta ne Shtetet e Bashkuara dhe Europe. Nese pyjet tropikale do te perballen me pasoja te ngjashme eshte nje pyetje e rendesishme per te ardhmen e kerkimeve.

Shih edhe

Literatura

White, David; Lloyd, Thomas (1994). "Defining Old Growth: Implications For Management". Paper Presented at the Eighth Biennial Southern Silvicultural Research Conference, Auburn, al, Nov. L-3, 1994. Eighth Biennial Southern Silvicultural Research Conference. Marrë më 23 nëntor 2009. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
The State of the World's Forests 2020. In brief – Forests, biodiversity and people. Rome: FAO. 2020. doi:10.4060/ca8985en. ISBN 978-92-5-132707-4. S2CID 241416114. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
Global Forest Resources Assessment 2020 – Key findings. Rome: FAO. 2020. doi:10.4060/ca8753en. ISBN 978-92-5-132581-0. S2CID 130116768. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
Maloof, Joan (16 nëntor 2016). Nature's Temples: The Complex World of Old-Growth Forests (në anglisht). Timber Press. ISBN 978-1-60469-728-5.
Wirth, Christian; Gleixner, Gerd; Heimann, Martin (7 korrik 2009). Old-Growth Forests: Function, Fate and Value (në anglisht). Springer Science & Business Media. ISBN 978-3-540-92706-8.
"Naturally: wood British Columbia's Forest Diversity" (PDF). Arkivuar nga origjinali (PDF) më 8 prill 2020. Marrë më 25 prill 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
Williams, Jann; Woinarski, John (13 nëntor 1997). Eucalypt Ecology. ISBN 9780521497404. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
"Old-growth definitions and management: A literature review BC Journal of Ecosystems and Management" (PDF). Arkivuar nga origjinali (PDF) më 3 tetor 2011. Marrë më 25 prill 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
"Ministry of Natural Resources and Forestry" (PDF). Ontario.ca. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
Stamets, Paul (2005). Mycelium Running. Ten Speed Press. ISBN 978-1-58008-579-3. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
""Old growth in the boreal forest: A dynamic perspective at the stand and landscape level" by Daniel Kneeshaw and Sylvie Gauthier 2003". Arkivuar nga origjinali më 1 korrik 2012. Marrë më 25 prill 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
Stephanie Wood. "B.C. old-growth data 'misleading' public on remaining ancient forest: independent report, June 4, 2020, The Narwhal". {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
"What is old-growth forest?". 24 shkurt 2015. Arkivuar nga origjinali më 4 tetor 2022. Marrë më 24 qershor 2023. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
"Old-growth definitions and management: A literature review BC Journal of Ecosystems and Management P. 17" (PDF). Arkivuar nga origjinali (PDF) më 3 tetor 2011. Marrë më 25 prill 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
"Old-growth Forests in Canada – A Science Perspective". fao.org. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
"Climate Change 2001: The Scientific Basis". grida.no. Arkivuar nga origjinali më 29 shtator 2007. Marrë më 21 prill 2007. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
Luyssaert, S; Schulze, ED (2008). "Old-growth forests as global carbon sinks" (PDF). Nature. 455 (7210): 213–5. Bibcode:2008Natur.455..213L. doi:10.1038/nature07276. PMID 18784722. S2CID 4424430. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
"Old-growth definitions and management: A literature review BC Journal of Ecosystems and Management P. 22" (PDF). Arkivuar nga origjinali (PDF) më 3 tetor 2011. Marrë më 25 prill 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
Brothers, Timothy S.; Spingarn, Arthur (1992). "Forest Fragmentation and Alien Plant Invasion of Central Indiana Old-Growth Forests". Conservation Biology (në anglisht). 6 (1): 91–100. doi:10.1046/j.1523-1739.1992.610091.x. ISSN 1523-1739.
"Contribution of Working Group III to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, 2007 B. Metz, O.R. Davidson, P.R. Bosch, R. Dave, L.A. Meyer (eds) Cambridge University Press, Cambridge, United Kingdom and New York, NY, USA" (PDF). Arkivuar nga origjinali (PDF) më 4 gusht 2009. Marrë më 25 prill 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
McGarvey, Jennifer; Thompson, Jonathan R.; Epstein, Howard E.; Shugart, Herman H. (1 shkurt 2015). "Carbon storage in old-growth forests of the Mid-Atlantic: toward better understanding the eastern forest carbon sink". Ecology (në anglisht). 96 (2): 311–317. doi:10.1890/14-1154.1. ISSN 1939-9170. PMID 26240851.
Keith, Heather; Mackey, Brendan G.; Lindenmayer, David B. (14 korrik 2009). "Re-evaluation of forest biomass carbon stocks and lessons from the world's most carbon-dense forests". Proceedings of the National Academy of Sciences (në anglisht). 106 (28): 11635–11640. Bibcode:2009PNAS..10611635K. doi:10.1073/pnas.0901970106. ISSN 0027-8424. PMC 2701447. PMID 19553199.
Ryan, Michael G.; Harmon, Mark E.; Birdsey, Richard A.; Giardina, Christian P.; Heath, Linda S.; Houghton, Richard A.; Jackson, Robert B.; McKinley, Duncan C.; Morrison, James F.; Murray, Brian C.; Pataki, Diane E.; Skog, Kenneth E. (2010). "A synthesis of the science on forests and carbon for U.S. Forests – Forest Service Research & Development". Fs.fed.us: 1–16. Arkivuar nga origjinali më 30 prill 2017. Marrë më 24 qershor 2023. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
Eartha Jane Melzer (26 janar 2010). "Proposed biomass plant: Better than coal?". The Michigan Messenger. Arkivuar nga origjinali më 5 shkurt 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
Zhang, J.; Smith, K. R. (2007). "Household Air Pollution from Coal and Biomass Fuels in China: Measurements, Health Impacts, and Interventions". Environmental Health Perspectives. 115 (6): 848–855. doi:10.1289/ehp.9479. PMC 1892127. PMID 17589590. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
"Announcement". Archives of Virology. 130 (1–2): 225. 1993. doi:10.1007/BF01319012. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)