Wikipedia

Roe kundër Wade

Roe v. Wade , 410 US 113 (1973), (Shqip: Roe kundër Wade-it) ishte një vendim historik i Gjykatës Supreme të SHBA-ve, në të cilin Gjykata vendosi se Kushtetuta e Shteteve të Bashkuara jepte të drejtën për të kryer një abort . Vendimi rrëzoi shumë ligje federale dhe shtetërore lidhur me abortin, [1] [2] dhe shkaktoi një debat ,që ende vazhdon, për abortin në Shtetet e Bashkuara nëse, ose deri në cilën pikë, duhet të jetë i ligjshëm aborti, kush duhet të vendosë ligjshmërinë e abortit dhe cili duhet të jetë roli i pikëpamjeve morale dhe fetare në sferën politike. Gjithashtu, vendimi i dha formë debatit lidhur me metodat që Gjykata Supreme duhet të përdorë në gjykimin kushtetues.

Çështja u paraqit nga Norma McCorvey — e njohur me pseudonimin ligjor " Jane Roe " — e cila, në vitin 1969, mbeti shtatzënë me fëmijën e saj të tretë . McCorvey donte ta abortonte, por ajo jetonte në Teksas ku aborti ishte i paligjshëm, përveç rasteve kur ishte i nevojshëm për të shpëtuar jetën e nënës. Avokatët e saj, Sarah Weddington dhe Linda Coffee, ngritën një padi në emër të saj në gjykatën federale të SHBA-ve kundër avokatit të qarkut, Henry Wade, duke pretenduar se ligjet e Teksasit për abortin ishin jokushtetuese. Një gjykatë e posaçme prej tre gjyqtarësh e Gjykatës së Qarkut të SHBA për Distriktin Verior të Teksasit dëgjoi çështjen dhe vendosi pro asaj. [3] Palët e ankimuan këtë vendim në Gjykatën Supreme.

Më 22 janar 1973, Gjykata Supreme lëshoi një vendim 7 pro - 2 kundër duke pohuar se Klauzola e Procesit të Rregullt Ligjor të Amendamentit të Katërmbëdhjetë të Kushtetutës së SHBA-ve ofron një "të drejtë themelore për privatësi", e cila mbron të drejtën e një gruaje shtatzënë për të patur një abort. Gjykata gjithashtu u shpreh se e drejta për abort nuk është e prerë dhe duhet të baraspeshohet ndaj interesave të qeverisë për mbrojtjen e shëndetit të grave dhe jetës para lindjes. [4] [5] Gjykata i zgjidhi këto interesa konkurruese duke shpallur një orar të tremujor të shtatzënisë për të qeverisur të gjitha kufizimet e abortit në SHBA. Gjykata gjithashtu e klasifikoi të drejtën për abort si "themelore", ndryshim i cili u kërkoi gjykatave të vlerësonin ligjet e apeluara të abortit sipas standardit të " shqyrtimit të rreptë ", niveli më i rreptë i shqyrtimit gjyqësor në Shtetet e Bashkuara. [4]

Vendimi i Gjykatës së Lartë në Roe është një ndër më të diskutueshmit në historinë e SHBA-ve. [6] [7] Përveç mospajtimit të gjyqtarëve, Roe u kritikua nga disa në komunitetin ligjor, [7] [8] [9] duke përfshirë disa në mbështetje të të drejtave të abortit që menduan se Roe arriti rezultatin e duhur, por e bëri atë në rrugë të gabuar, [10] dhe disa e quajtën vendimin një formë të aktivizmit gjyqësor . [2] Të tjerë argumentuan se Roe nuk shkoi larg mjaftueshëm, pasi u vendos në kuadrin e të drejtave civile dhe jo në kuadrin më të gjerë të së drejtave të njeriut . [11] Politikanët dhe aktivistët kundër abortit kërkuan për dekada të kufizojnë abortin ose të anulojnë vendimin; [12] sondazhet në shekullin e 21-të treguan se një shumicë dhe një shumicë e prerë, veçanërisht në fund të viteve 2010 deri në fillim të viteve 2020, kundërshtonin rrëzimin e Roe . [13] Pavarësisht kritikave ndaj vendimit, Gjykata Supreme rikonfirmoi "prodhimin qendror ' të Roe në vendimin e saj të vitit 1992, Planned Parenthood v. Casey . [5] Casey hodhi poshtë kornizën tremujore ' Roe dhe braktisi standardin e tij të "shqyrtimit të rreptë" në favor të një testi " barrë të panevojshme ". [4] [5]

Në qershor 2022, Gjykata Supreme rrëzoi Roe-n në Dobbs v. Organizata e Shëndetit të Grave Jackson me arsyetimin se e drejta për abort nuk ishte "thellësisht e rrënjosur në historinë ose traditën e këtij Kombi", e as nuk konsiderohej si e drejtë kur Klauzola e Procesit të rregullt ligjor u ratifikua në 1868 dhe ishte e panjohur në ligjin amerikan deri në Roe . Kjo pikëpamje u kundërshtua nga disa historianë ligjorë dhe u kritikua nga opinioni mospajtues, [14] [15] i cili argumentoi se shumë të drejta të tjera - kontracepsioni, martesa ndërracore dhe martesat mes të njëjtit seks - nuk ekzistonin kur Klauzola e Procesit të rregullt ligjor u ratifikua në 1868, dhe kështu, sipas logjikës së shumicës së Dobbs-it, nuk ishin të mbrojtura nga kushtetuta. [16] Vendimi u mbështet dhe u kundërshtua nga lëvizjet përkatësisht kundër abortit dhe të drejtave të abortit në Shtetet e Bashkuara, dhe përgjithësisht u dënua nga vëzhguesit ndërkombëtarë dhe liderët e huaj. [17] [18] [19]

Vendimi i Gjykatës së Lartë

Redakto

Më 22 janar 1973, Gjykata e Lartë nxori një vendim 7–2 pro "Jane Roe" (Norma McCorvey) duke thënë se gratë në Shtetet e Bashkuara kishin një të drejtë themelore për të zgjedhur nëse do të bënin aborte; pa kufizime të tepruara nga qeveria dhe rrëzimin e abortit në Teksas si antikushtetues . Vendimi është nxjerrë së bashku me një çështje shoqëruese, Doe v. Bolton, i cili përfshinte një sfidë të ngjashme ndaj ligjeve të Xhorxhias për abortin.

Larry Hammond, nëpunës ligjor për Powell-in, i dha një gazetari të Time një kopje të vendimit " në sfond ", duke pritur që ai të nxirrej nga gjykata përpara se të publikohej numri i ardhshëm i Time ; megjithatë, për shkak të vonesës në nxjerrjen e vendimit, teksti i vendimit doli në stendat e gazetave disa orë para se të publikohej nga gjykata. Burger kërkoi një takim me redaktorët e Time dhe ndëshkimin e publikuesit. [20] Powell refuzoi dorëheqjen e Hammondit, me arsyetimin se "Hammond ishte prerë në besë" nga gazetari. [21]

 
Gjyqtari Harry Blackmun, autori i opinionit të shumicës së Roe-s

Shtatë gjyqtarë formuan shumicën dhe iu bashkuan një opinioni të shkruar nga gjyqtari Harry Blackmun .

Vlefshmëria

Redakto

Pas renditjes së fakteve të çështjes, opinioni i Gjykatës së pari trajtoi procedurën dhe drejtësinë . Këtu përfshihej vlefshmëria, një doktrinë ligjore që i pengon gjykatat federale amerikane të dëgjojnë rastet që kanë pushuar së qeni polemika "të drejtpërdrejta" për shkak të ngjarjeve ndërhyrëse. [22] Nën një zbatim normal të doktrinës, apeli i McCorvey-t do të konsiderohej i diskutueshëm sepse ajo e kishte lindur tashmë fëmijën e saj dhe për këtë arsye nuk kishte më një shtatzani që të mund ta abortonte. [23]

Gjykata arriti në përfundimin se një përjashtim nga doktrina e vlefshmërisë lejon shqyrtimin e rasteve që janë "të afta për t'u përsëritur, por që i shmangen shqyrtimit". [24] Blackmun vuri në dukje se McCorvey mund të mbetej shtatzënë përsëri dhe shtatzënia do të përfundonte më shpejt se një proces apeli : "Nëse përfundimi e bën një çështje të diskutueshme, procesi gjyqësor i shtatzënisë rrallë do të mbijetojë përtej fazës së gjykimit dhe shqyrtimi i apelit do të mohohet." [25]

Aborti dhe e drejta për privatësi

Redakto

Pasi u mor me vlefshmërinë dhe qëndrimin, Gjykata vazhdoi me çështjen kryesore të çështjes: kushtetutshmërinë e ligjit të Teksasit për abortin. Gjykata së pari shqyrtoi statusin e abortit gjatë gjithë historisë ligjore të së drejtës romake dhe të së drejtës zakonore anglo-amerikane. [5] Ajo rishikoi gjithashtu zhvillimet e procedurave mjekësore dhe teknologjisë së përdorur në aborte. [5]

Pas rishikimeve të saj historike, Gjykata prezantoi konceptin e një " të drejte për privatësi " kushtetuese që ajo tha se ishte përvetësuar në vendimet e saj të mëparshme Meyer kundër. Nebraska dhe Pierce kundër. Shoqëria e Motrave, e cila përfshinte kontrollin prindëror mbi rritjen e fëmijëve, dhe Griswold kundër. Connecticut, i cili përfshinte përdorimin e kontraceptivëve. [5] Më pas, "praktikisht pa asnjë shpjegim të mëtejshëm të vlerës së privatësisë", [4] Gjykata vendosi se pavarësisht nga saktësisht se për cilat dispozita bëhej fjalë, garancitë e lirisë së Kushtetutës së SHBA-ve mbulonin të drejtën e privatësisë që mbronte vendimin e një gruaje shtatzënë për ndërprerjen e një shtatzënie. [5]

Gjykata arsyetoi se nxjerrja e abortit si i jashtëligjshëm do të cenonte të drejtën e një gruaje shtatzënë për privatësi për disa arsye: patja e një fëmijë të padëshiruar "mund të detyrojë gruan të jetojë një jetë stresuese dhe të ketë një të ardhme të vështirë"; mund të sjellë dëm të menjëhershëm psikologjik; kujdesi për fëmijën mund të ndikojë në shëndetin fizik dhe mendor të nënës; dhe sepse mund të ketë "shqetësim, për aq sa i përket, të lidhur me fëmijën e padëshiruar". [26] Në të njëjtën kohë, Gjykata hodhi poshtë nocionin se kjo e drejtë për privatësi ishte absolute. [5] Në vend të kësaj, ajo u shpreh se e drejta e abortit të grave duhet të baraspeshohet ndaj interesave të tjera qeveritare, të tilla si mbrojtja e shëndetit të nënës dhe mbrojtja e jetës së fetusit. [5] Gjykata u shpreh se interesat ishin mjaft bindëse për t'i lejuar shtetet të vendosnin disa kufizime mbi të drejtën e grave shtatzëna për të kryer një abort. [5]

Avokatët e Teksasit kishin argumentuar se kufizimi i abortit në situata ku jeta e nënës ishte në rrezik ishte i justifikuar sepse jeta fillon në momentin e ngjizjes, dhe për këtë arsye interesi i shtetit për mbrojtjen e jetës paralindore zbatohet për të gjitha shtatzënitë, pavarësisht nga stadi i tyre. [4] Gjykata tha se nuk kishte asnjë tregues se përdorimet e fjalës " person " në Kushtetutë kishin për qëllim të përfshinin fetuset dhe hodhi poshtë argumentin e Teksasit se një fetus duhet të konsiderohet një "person" me të drejtë ligjore dhe kushtetuese për jetën. . [5] Gjykata vuri re se kishte ende mosmarrëveshje të mëdha rreth çastit kur një fetus i palindur bëhet një qenie e gjallë. [5]

Për të mbajtur baraspeshën mes të drejtave të grave për privatësi dhe interesave të qeverive shtetërore për mbrojtjen e shëndetit të nënave dhe jetës para lindjes, Gjykata krijoi kornizën tremujore . [27] [28] Gjatë tremujorit të parë, kur besohej se procedura ishte më e sigurt se lindja e fëmijës, Gjykata vendosi se qeveria e shtetit nuk mund të vendoste kufizime në zgjedhjen e grave për të abortuar shtatzanitë, përveç vendosjes së masave mbrojtëse mjekësore minimale, të tilla si kërkesa për kryerjen e abortit nga mjekë të licensuar. [4] Nga tremujori i dytë e në vazhdim, Gjykata vendosi se provat e rritjes së rrezikut për shëndetin e nënës u jepnin shteteve një interes bindës që i lejonte ata të miratonin rregullore mjekësore për procedurat e abortit për aq kohë sa ato ishin të arsyeshme dhe "kopsitura ngushtësisht" për mbrojtjen e shëndetit të nënave. [4] Që nga fillimi i tremujorit të tretë - pika në të cilën një fetus behej realitet sipas teknologjisë mjekësore të disponueshme në fillim të viteve 1970 - Gjykata vendosi se interesi i një shteti për të mbrojtur jetën para lindjes u bë aq bindës sa mund të ndalonte ligjërisht të gjitha abortet, përveç rasteve kur ishte e nevojshme të mbrohej jeta ose shëndeti i nënës. [4]

Pasi përfundoi analizën e saj, Gjykata arriti në përfundimin se statutet e Teksasit për abortin ishin jokushtetuese dhe i hodhi poshtë ato.

Shekulli 21

Redakto
 
Marshi i Grave 2021, ku shumë folës u ankuan për një kërcënim të mundshëm për Roe . [29]

Në shekullin e 21-të, përkrahësit e vendimit të Roe e përshkruajnë atë si jetike për ruajtjen e të drejtave të grave, lirinë personale, integritetin trupor dhe privatësinë. Ata gjithashtu kanë arsyetuar se aksesi në abortin e sigurt dhe liria riprodhuese përgjithësisht janë të drejta themelore . Mbështetësit e Roe mëtojnë se edhe nëse të drejtat e abortit mbështeten nga një pjesë tjetër e kushtetutës, vendimi i vitit 1973 gjen me saktësi të drejtën në Amendamentin e Katërmbëdhjetë. Të tjerë mbështesin Roe, pavarësisht shqetësimit se e drejta themelore për abortin gjendet diku tjetër në Kushtetutë, por jo në pjesët e referuara në vendimin e vitit 1973. [30] [31] Ata gjithashtu priren të besojnë se peshorja e pushtetit midis burrave dhe grave është e anuar dhe se çështjet si qasja në kontrollin e lindjes dhe përfaqësimi politik ndikojnë në barazinë e grave. [32]

Sondazhet në fund të 2021-it treguan se ndërsa shumica e amerikanëve kundërshtojnë përmbysjen e Roe, [33] një pakicë e konsiderueshme kundërshton rrëzimin e Roe, por gjithashtu dëshiron ta bëjë abortin të paligjshëm në mënyra që Roe nuk do ta lejonte. Kjo u atribuohet të anketuarve që e kanë keqkuptuar Roe v. Wade ose keqinterpretuar pyetjen e sondazhit. [34] [13] Sondazhet e 2018-2019-ës treguan se ndërsa 60 për qind e amerikanëve në përgjithësi mbështesin abortin në tremujorin e parë, kjo bie në 20 për qind për tremujorin e dytë, megjithëse Roe mbron të drejtën për abort deri në javët e fundit të tremujorit të dytë, dhe në të njëjtën kohë 69 për qind thanë se nuk do të donin ta shihnin Roe të rrëzuar, krahasuar me 29 për qind që thanë se do të donin ta shihnin Roe të përmbysur. [13] Një tjetër sondazh tregoi se 43 për qind e atyre që thanë se aborti duhet të jetë i paligjshëm në shumicën ose në të gjitha rastet, kundërshtuan përmbysjen e Roe, ndërsa 26 për qind e atyre që thanë se aborti duhet të jetë i ligjshëm në shumicën ose në të gjitha rastet mbështetën përmbysjen e Roe . [35] Sondazhet zbuluan gjithashtu se burrat dhe gratë kanë pikëpamje të ngjashme për abortin, [36] të cilat janë të lidhura me mënyrën se si njerëzit mendojnë për amësinë, seksin dhe rolet shoqërore të grave; Mbështetësit e Roe dhe të drejtave të abortit priren ta shohin aftësinë e grave për të marrë vendime rreth trupit të tyre si themelore për barazinë gjinore . [32]

Shumica e sondazheve në fund të viteve 2010 dhe në fillim të viteve 2020 treguan mbështetje dërrmuese, [13] midis 85 dhe 90 për qind, mes amerikanëve se aborti duhet të jetë i ligjshëm në të paktën disa rrethana, të cilat ndryshojnë në varësi të veçorive. [13] [37] [38] Një sondazh i CNN i janarit 2022 zbuloi se 59% e amerikanëve duan që shteti i tyre të ketë ligje për abortin që janë "më shumë lejuese sesa kufizuese" nëse Roe përmbyset, 20% duan që shteti i tyre të ndalojë plotësisht abortin dhe 20% të tjerë duan që ai të të jetë i kufizuar, por jo i ndaluar. [38] Në dy sondazhe të marsit 2022, midis 61 dhe 64 përqind e amerikanëve thanë se aborti duhet të jetë i ligjshëm në shumicën ose të gjitha rastet, ndërsa midis 35 dhe 37 përqind thanë se aborti duhet të jetë i paligjshëm në shumicën ose të gjitha rastet. [35] [39] Një sondazh i Gallup në maj 2022 tregoi se 50% e amerikanëve mendonin se abortet duhet të jenë të ligjshme në rrethana të caktuara, me 35% që thonë se duhet të jetë i ligjshëm në çdo rrethanë dhe 15% thonë se duhet të jetë i paligjshëm në të gjitha rrethanat, [40] si dhe një numër rekord amerikanësh që identifikohen si pro-zgjedhjes . [41]

Përpara se Roe të përmbysej në Dobbs v. Organizata e Shëndetit të Grave Jackson, shumica e amerikanëve menduan se vendimi i Roe ishte i sigurt dhe nuk do të përmbysej. Meqenëse rrjedhjet e draftit të vendimit treguan se Roe do të përmbysej në Dobbs, siç ndodhi në qershor 2022, aborti u bë një shqetësim dhe një çështje shumë e rëndësishme për demokratët;[42] disa amerikanë, në veçanti liberalët, por edhe disa konservatorë, mund të jenë bërë më të vetëdijshëm rreth mbështetjes popullore për Roe, të cilën ata e kishin nënvlerësuar më parë. [43] Në qershor 2022, Gallup raportoi se një shumicë prej 61% e amerikanëve thonë se aborti duhet të jetë i ligjshëm në të gjitha ose shumicën e rasteve, ndërsa 37% thonë se aborti duhet të jetë i paligjshëm në të gjitha ose shumicën e rasteve. Ai gjithashtu regjistroi ndarjen më të lartë partiake që nga viti 1995, [40] krahasuar me mesin e viteve 1970 dhe gjatë gjithë viteve 1980, kur demokratët dhe republikanët mbanin qëndrime më të afërta rreth çështjes. [44] Në të njëjtin muaj, Kongregacioni L'Dor Va-Dor ngriti një padi kundër një ligji të ri në Florida që do të shpallte të jashtëligjshëm abortin pas 15 javësh shtatzënie, duke përfshirë rastet e përdhunimit ose incestit. Ndryshe nga sfidat e tjera ligjore për kufizimet e abortit në Shtetet e Bashkuara që përgjithësisht mbështeten në të drejtën e privatësisë të vendosur nga Roe, sinagoga argumentoi se ligji i abortit në Florida shkel lirinë fetare, pasi "ligji hebre thotë se jeta fillon në lindje, jo në ngjizje". [45]

  1. ^ Mears, William; Franken, Bob (22 janar 2003). "30 years after ruling, ambiguity, anxiety surround abortion debate". CNN. In all, the Roe and Doe rulings impacted laws in 46 states. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ a b Greenhouse (2005).
  3. ^ "Roe v. Wade, 314 F. Supp. 1217 (N.D. Tex. 1970)". Casetext. 17 qershor 1970. Marrë më 15 qershor 2022. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  4. ^ a b c d e f g h Nowak & Rotunda (2012).
  5. ^ a b c d e f g h i j k l Chemerinsky (2019).
  6. ^ Chemerinsky (2019): "Few decisions in Supreme Court history have provoked the intense controversy that has surrounded the abortion rulings."
  7. ^ a b Dworkin, Roger (1996). Limits: The Role of the Law in Bioethical Decision Making. Indiana University Press. fq. 28–36. ISBN 978-0253330758. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  8. ^ Epstein, Richard (1973-01-01). "Substantive Due Process by Any Other Name: The Abortion Cases". University of Chicago Law Review. 1973: 159. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  9. ^ Ely (1973).
  10. ^ Cohen, Richard. "Support Choice, Not Roe", Washington Post, (October 19, 2005): "If the best we can say for it is that the end justifies the means, then we have not only lost the argument—but a bit of our soul as well." Retrieved January 23, 2007.
  11. ^ Ross, Loretta; Solinger, Rickie (2017-03-21). Reproductive Justice: An Introduction. Oakland, California. ISBN 9780520288201. OCLC 960969169. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Mungon shtëpia botuese te vendodhja (lidhja)
  12. ^ Thomson-DeVeaux, Amelia (24 qershor 2022). "Roe v. Wade Defined An Era. The Supreme Court Just Started A New One". FiveThirtyEight. Arkivuar nga origjinali më 24 qershor 2022. Marrë më 26 qershor 2022. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  13. ^ a b c d e Thomson-DeVeaux, Amelia; Yi, Jean (6 maj 2022). "Where Americans Stand On Abortion, In 5 Charts". FiveThirtyEight. Marrë më 26 qershor 2022. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!) Gabim referencash: Invalid <ref> tag; name "Thomson-DeVeaux & Yi 2022" defined multiple times with different content
  14. ^ "Dobbs v. Jackson Women's Health Organization, 597 U. S. ____ (2022)". Justia. 16 maj 2021. Marrë më 27 qershor 2022. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  15. ^ Breuninger, Kevin; Mangan, Dan (24 qershor 2022). "Supreme Court overturns Roe v. Wade, ending 50 years of federal abortion rights". CNBC. Arkivuar nga origjinali më 24 qershor 2022. Marrë më 24 qershor 2022. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  16. ^ Sneed, Tierney (24 qershor 2022). "Supreme Court's decision on abortion could open the door to overturn same-sex marriage, contraception and other major rulings". CNN. Arkivuar nga origjinali më 24 qershor 2022. Marrë më 24 qershor 2022. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  17. ^ Farrer, Martin (24 qershor 2022). "World leaders condemn US abortion ruling as 'backwards step'". The Guardian. Arkivuar nga origjinali më 25 qershor 2022. Marrë më 24 qershor 2022. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  18. ^ "Biden Allies in G-7 Aghast at US Abortion Rights Reversal". Bloomberg News. 24 qershor 2022. Marrë më 27 qershor 2022. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  19. ^ "Roe v Wade: Jacinda Ardern, New Zealand politicians, celebrities condemn US Supreme Court's abortion decision". Newshub. Marrë më 28 qershor 2022. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  20. ^ Treisman, Rachel (3 maj 2022). "The original Roe v. Wade ruling was leaked, too" (në anglisht). NPR. Marrë më 3 maj 2022.
  21. ^ Robenalt, James (2017). January 1973: Watergate, Roe v. Wade, Vietnam, and the Month That Changed America Forever. Chicago Review Press. ISBN 978-1-61373-652-4. Marrë më 3 maj 2022. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  22. ^ Lee (1992).
  23. ^ Abernathy, M. et al. (1993), Civil Liberties Under the Constitution. U. South Carolina, p. 4. Retrieved February 4, 2007.
  24. ^ Chemerinsky, Erwin (2003). Federal Jurisdiction. Introduction to Law (bot. 4th). Aspen Publishers. fq. 132. ISBN 978-0-7355-2718-8. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  25. ^ Roe, 410 U.S. at 125; see also Schwartz (1988)
  26. ^ Chemerinsky (2019), quoting Roe, 410 U.S. at 153.
  27. ^ "Roe v. Wade (1973)". LII / Legal Information Institute. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  28. ^ Strauss, Valerie (3 maj 2022). "Answer Sheet: A brief lesson on Roe v. Wade". The Washington Post. Arkivuar nga origjinali më 16 maj 2022. Marrë më 16 maj 2022. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  29. ^ Kitchener, Caroline (2 tetor 2021). "Thousands gather at Women's March rallies in D.C., across U.S. to protect Roe v. Wade". The Washington Post. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  30. ^ "Forced Labor: A Thirteenth Amendment Defense of Abortion", Archived February 25, 2009, by Andrew Koppelman, Northwestern Law Review, Vol. 84, p. 480 (1990).
  31. ^ What Roe v. Wade Should Have Said; The Nation's Top Legal Experts Rewrite America's Most Controversial decision, Jack Balkin Ed. (NYU Press 2005). Retrieved January 26, 2007
  32. ^ a b Conroy, Meredith; Thomson-DeVeaux, Amelia (20 maj 2022). "The Real Dividing Line On Abortion". FiveThirtyEight. Marrë më 26 qershor 2022. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!) Gabim referencash: Invalid <ref> tag; name "Conroy & Thomson-DeVeaux 2022" defined multiple times with different content
  33. ^ Manchester, Julia (December 6, 2021). "Majority oppose overturning Roe v. Wade: poll". The Hill. Retrieved June 26, 2022.
  34. ^ Desanctis, Alexandra (December 7, 2021). "Poll: Americans Continue to Misunderstand Roe". National Review. Retrieved June 26, 2022.
  35. ^ a b Jackson, Natalie (22 qershor 2022). "Why It's Possible For Some Americans To Support Abortion Yet Oppose Roe". FiveThirtyEight. Marrë më 26 qershor 2022. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!) Gabim referencash: Invalid <ref> tag; name "Jackson 2022" defined multiple times with different content
  36. ^ Iglesis, Matthew (20 maj 2019). "Men and women have similar views on abortion". Vox. Marrë më 26 qershor 2022. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  37. ^ Molla, Rani (24 qershor 2022). "What Americans think about abortion, in 3 charts". Vox. Marrë më 26 qershor 2022. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  38. ^ a b Durkee, Alison (24 qershor 2022). "How Americans Really Feel About Abortion: The Sometimes Surprising Poll Results As Supreme Court Overturns Roe V. Wade". Forbes. Marrë më 26 qershor 2022. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  39. ^ Williams, Tarah (31 maj 2022). "Most people support abortion staying legal, but that may not matter in making law". The Conversation. Marrë më 26 qershor 2022. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  40. ^ a b "Abortion". Gallup. 2–22 maj 2022. Marrë më 26 qershor 2022. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!) Gabim referencash: Invalid <ref> tag; name "Abortion" defined multiple times with different content
  41. ^ Treisman, Rachel (3 qershor 2022). "In a new U.S. poll, a majority identify as 'pro-choice' for the first time in decades". NPR. Marrë më 26 qershor 2022. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  42. ^ Tesler, Michael (25 maj 2022). "For The First Time In Years, Democrats Are More Concerned About Abortion Than Republicans Are". FiveThirtyEight. Marrë më 26 qershor 2022. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  43. ^ Thomson-DeVeaux, Amelia (13 qershor 2022). "How Overturning Roe Could Change The Way Americans Think About Abortion". FiveThirtyEight. Marrë më 26 qershor 2022. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  44. ^ Thomson-DeVeaux, Amelia (24 qershor 2022). "Roe v. Wade Defined An Era. The Supreme Court Just Started A New One". FiveThirtyEight. Marrë më 26 qershor 2022. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  45. ^ Kestler-D'Amours, Jillian (17 qershor 2022). "Religious freedom: The next battleground for US abortion rights?". Al Jazeera. Marrë më 26 qershor 2022. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Roe_kundër_Wade&oldid=2524973"