Salca beshamel (frëngjisht: béchamel) është një nga salcat mëmë të kuzhinës franceze, e bërë nga një qull i bardhë (gjalpë dhe miell) dhe qumësht, [1] i kalitur me arrëmyshk të bluar. [2]

Salca beshamel
Emrat alternativëSalcë e bardhë
Llojisalcë
Vendi i origjinësFranca
Përbërësit kryesorëGjalpi, mielli, qumështi

Origjina

Redakto
 
Qumështi me gjethe dafine, kokrra piper, qepe dhe majdanoz me gjethe të sheshta përpara se të shtohet në qull

Receta e parë e një salce të ngjashme me beshamelin gjendet në librin Le cuisinier françois nga François Pierre de La Varenne në 1651, i bërë me një ru, si në recetat moderne. [3] Emri i salcës u dha për nder të Louis de Béchameil, një financier që mbante postin e nderit të shefit të kujdestarit të mbretit Louis XIV të Francës në shekullin e 17-të.

Salca e parë e quajtur beshamel shfaqet në The Modern Cook, shkruar nga Vincent La Chapelle dhe botuar në 1733, [4] në të cilën shfaqet receta e mëposhtme për "Turbots (a la Bechameille)":

Merrni majdanoz dhe shibol,[5] dhe pritini hollë, vini në tigan një masë të madhe Gjalpi, me Majdanozin dhe Shibolin, dhe disa Shalotë të grirë, marinojini me Kripë dhe Piper, ca ArrëMyshk, dhe një pluhur Mielli: Merrni një Turbot të vluar në Court Bouillon, hiqeni pjesë-pjesë dhe vijeni në tenxheren për çomlekë: vini pak Pana, Qumësht, ose pak Ujë, vijeni në Zjarr, dhe trazojeni hera-herës, që Salca të mund të trashet; pastaj lëreni të marrë Shije të mirë, vijeni në pjatë, dhe shërbejeni të nxehtë për Shtamin e parë.[6]

Variantet

Redakto

Béshameli mund të përdoret si bazë për shumë salca të tjera, si për shembull Mornay, që është beshamel me djathë . Në kuzhinën greke, beshamel (σάλσα μπεσαμέλ) shpesh pasurohet me vezë. [7]

Përdorimet

Redakto

Beshameli përdoret në gatime të tilla si lazanja italiane al forno [8] dhe canelons ( katalanisht ; canelones kastiliane ), një version katalan i cannelloni italiane. [9] [10] Ajo u prezantua në kuzhinën greke nga kuzhinieri Nikolaos Tselementes në vitet 1930, veçanërisht në musaka [11] dhe pastiço . [12]

  1. ^ "How to Make Bechamel Sauce". escoffieronline.com. 10 dhjetor 2014. Marrë më 8 tetor 2020. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ "Sauce béchamel par Alain Ducasse". L'Académie du Goût (në frëngjisht). Marrë më 2020-10-16.
  3. ^ La Varenne, François Pierre (1651). Le cuisinier françois, enseignant la manière de bien apprester et assaisonner toutes sortes de viandes... légumes,... par le sieur de La Varenne,... (në frëngjisht).
  4. ^ Kurlansky, Mark (8 maj 2018). Milk!: A 10,000-Year Food Fracas. Bloomsbury Publishing USA. ISBN 9781632863843. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  5. ^ "Oxford English Dictionary: chibol, n." {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  6. ^ La Chappelle, Vincent (1733). The modern cook: containing instructions for preparing and ordering publick entertainments for the tables of princes, ambassadors, noblemen, and magistrates. As also the least expensive methods of providing for private families, in a very elegant manner. New receipts for dressing of meat, fowl, and fish; and making ragoûts fricassées, and pastry of all sorts, in a method, never before publish'd. Adorn'd with copperplates, exhibiting the order of placing the different dishes, &c. on the table, in the most polite way. London: T. Osborne. fq. 138. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  7. ^ Tselementes, Nikolaos K. (1950). Greek Cookery (në anglisht). D.C. Divry. fq. 92.
  8. ^ Jacqui Debono (27 shkurt 2018). "Classic Lasagne al Forno with Bolognese". the-pasta-project.com. Marrë më 8 tetor 2020. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  9. ^ "Canelones de San Esteban". littlespain.com. Marrë më 5 prill 2023. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  10. ^ "Cultura popular – Canelons". barcelona.cat. Marrë më 25 korrik 2023. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  11. ^ Eli K. Giannopoulos (14 maj 2013). "Traditional Greek Moussaka recipe (Moussaka with Béchamel)". mygreekdish.com. Marrë më 8 tetor 2020. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  12. ^ Mannering, Sam (21 gusht 2022). "You should make pastitsio - a kind of Greek lasagne - tonight". Stuff. Marrë më 14 shtator 2022. Pour the bechamel sauce over the top of the beef, followed by the rest of the pasta, pressing it slightly into the bechamel {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)