Samajwadi (parti)
Partia Samajwadi (shqiptohet: Samaxh(a)vadi) ( shkurtesa: PS ; përkthim : Partia Socialiste, e themeluar më 4 tetor 1992) është një parti politike socialiste në Indi . Ajo u themelua nga politikani i mëparshëm i Janata Dalit Mulayam Singh Yadav dhe e ka selinë në Nju Delhi . Partia Samaxhavadi aktualisht drejtohet nga ish- kryeministri i Uttar Pradeshit, Akhilesh Yadav-i . Ai u zgjodh President për herë të parë në një mbledhje urgjente në vitin 2017. Ai u zgjodh për herë të dytë në vitin 2017 në Konventën e Agrës të Partisë Samajawadi. Ai u zgjodh për herë të tretë në konventën kombëtare të partisë të mbajtur në shtator 2022 në Laknau. [1] [2] [3]
Partia Samaxhavadi | |
---|---|
Shkurtesa | SP |
Presidenti | Thushar Vellappally |
Kryetari | Akhilesh Yadav |
Themeluar | 1992 tetor 04 |
Ndarë nga | Janata Dal |
Krahu i nxënësve | Samajwadi Chatra Sabha |
Krahu i të rinjve | Samajwadi Prahari |
Krahu i grave | Samajwadi Mahila Sabha |
Ideologjia | Socializmi Socializmi demokratik |
Përkatësia kombëtare | NDA |
Simboli i zgjedhjeve | |
Megjithëse partia është kryesisht e bazuar në Uttar Pradesh, [4] ajo ka një prani edhe në shumë shtete të tjera indiane. Ajo ka qenë partia në pushtet në shtetin e Uttar Pradeshit për katër mandate - tre herë nën kryeministrin Mulayam Singh Yadav, e katërta dhe më e fundit është qeveria e shumicës së plotë të Kryeministrit Akhilesh Yadav në Asamblenë Legjislative të Uttar Pradeshit 2012-2017. Koalicioni i partisë dhe partnerëve të saj të aleancës PS+ ka një nga bazat më të mëdha të votave në shtetin e Uttar Pradeshit për sa i përket modelit të votimit kolektiv në sistemin zgjedhor të bazuar në shtet, me më shumë se 37% të votave në zgjedhjet e 2022. [5] [6]
Historia
RedaktoPartia Samajwadi ishte një nga disa parti që u shfaqën kur Janata Dal u fragmentua në disa parti rajonale. [7] Partia u themelua nga Mulayam Singh Yadav në vitin 1992. [8] [9] E krijuar vetëm disa muaj përpara shembjes së xhamisë Babri, partia u ngrit në pushtet duke ndjekur politikën laike. Mbështetja e votuesve të saj kryesorë, klasave të tjera të prapambetura dhe myslimanëve e ndihmoi partinë të bëhej një forcë kryesore politike në Uttar Pradesh. [10]
Në Bengalin Perëndimor, Partia Socialiste e Bengalit Perëndimor e Kiranmoy Nanda u bashkua me PS në 2010. Partia Samajwadi tani drejtohet nga ish- kryeministri i Uttar Pradeshit, Akhilesh Yadav .
Ai u zgjodh President për herë të parë në një mbledhje urgjente në vitin 2017. Ai u zgjodh për herë të dytë në vitin 2017 në Konventën Agra të Partisë Samajwadi. Ai u zgjodh për herë të tretë në konventën kombëtare të partisë të mbajtur në shtator 2022 në Lucknow, [1] [2] [3] pasi u zgjodh si President në konventën kombëtare të partisë të mbajtur më 1 janar 2017.
Partia ka konkurruar në zgjedhjet e Lok Sabhës dhe Asamblenë e Shtetit në mbarë vendin, por deri tani pjesa më e madhe e fitoreve të saj kanë qenë në Uttar Pradesh. Në zgjedhjet e asamblesë legjislative të vitit 2012 në Uttar Pradesh, PS regjistroi një fitore dërrmuese me një shumicë të qartë në dhomë, duke i mundësuar kështu të formonte një qeveri në shtet. Ky pritej të ishte mandati i pestë i Mulayam Singh Yadavit si Kryeministër i Shtetit, por në vend të tij ai zgjodhi djalin e tij, Akhilesh Yadav. Kjo u bë zyrtare më 15 mars. Ishte gjithashtu hera e parë që PS ishte në krye të qeverisë së UP-së për një mandat të plotë pesëvjeçar. [11] [12] Sidoqoftë, partia pësoi një disfatë dërrmuese në Zgjedhjet e Asamblesë Legjislative të Uttar Pradesh 2017, duke rënë në vetëm 47 vende ndërsa fitoi Partia Bharatiya Janata.
Konventa Kombëtare e janarit 2017
RedaktoNë një Konventë Kombëtare të mbajtur më 1 janar 2017, të thirrur nga Ram Gopal Yadav, Akhilesh Yadav u emërua president i Partisë për 5 vjet. [13]
Pozicioni në politikën shtetërore dhe kombëtare
RedaktoAleancë
RedaktoPartia Samajwadi ofroi mbështetje të jashtme për qeverinë e Aleancës së Bashkuar Progresive deri në zgjedhjet e përgjithshme të katërmbëdhjetë. Pas zgjedhjeve të përgjithshme të katërmbëdhjetë, mbështetja e saj u bë e panevojshme kur UPA u bë aleanca më e madhe. Ajo kontestoi zgjedhjet e përgjithshme të vitit 2009 në aleancë me Rashtriya Janata Dal dhe Partinë Lok Janshakti të Biharit . [14]
Në prill 2014, Fondacioni Save Indian Family inkurajoi votuesit të mbështesnin Partinë Samajwadi ose të votonin Asnjë nga sa më sipër, sepse ata kishin thënë se kundërshtonin keqpërdorimin e supozuar të ligjeve të anësisë gjinor. [15]Në zgjedhjet e fundit të përgjithshme, Partia Samajwadi u mposht nga BJP në Uttar Pradesh edhe pse ishte aleate me Partinë Bahujan Samaj . [16] Aktualisht është partia e trembëdhjetë më e madhe në parlament. [17] Në zgjedhjet e përgjithshme të vitit 2019, ajo fitoi vetëm pesë vende, ndërsa Kongresi Kombëtar Indian fitoi 52 vende dhe Partia Bharatiya Janata mori një mandat të qartë me 303 vende.
Kohët e fundit, Partia Samajwadi iu bashkua Aleancës së sapoformuar Kombëtare Zhvillimore Gjithëpërfshirëse Indiane të formuar si një aleancë ombrellë e partive opozitare në Indi. [18] [19] [20]
Prania në kuvendet shtetërore
RedaktoPS ka dy deputetë në shtetet Madhya Pradesh, Maharashtra dhe një MLA të sapozgjedhur në zgjedhjet e asamblesë së Guxharatit 2022.
Performanca zgjedhore
RedaktoLok Sabha Term | Lok Sabha | Seats contested | Seats won | % of votes | State (seats) | Ref |
---|---|---|---|---|---|---|
11th Lok Sabha | 1996 | 111 | 16 | 3.3% | Uttar Pradesh (16) Bihar (1) | [21] |
12th Lok Sabha | 1998 | 166 | 19 | 4.9% | Uttar Pradesh (19) | [22] |
13th Lok Sabha | 1999 | 151 | 26 | 3.8% | Uttar Pradesh (26) | [23] |
14th Lok Sabha | 2004 | 600 | 36 | 4.3% | Uttar Pradesh (35) Uttarakhand (1) |
[24] |
15th Lok Sabha | 2009 | 193 | 23 | 3.4% | Uttar Pradesh (23) | [25] |
16th Lok Sabha | 2014 | 197 | 5 | 3.4% | Uttar Pradesh (5) | [26] |
17th Lok Sabha | 2019 | 49 | 5 | 2.6% | Uttar Pradesh (5) | [27] |
18th Lok Sabha | 2024 | 62 | 37 | 4.58% | Uttar Pradesh (37) | [28] |
zgjedhjet parlamentare
RedaktoVidhan Sabha Term | UP elections | Seats contested | Seats won | % of votes | Party Votes | Ref |
---|---|---|---|---|---|---|
Asambleja Ligjvënëse e Uttar Pradeshit | ||||||
12th Vidhan Sabha | 1993 | 256 | 109 | 17.94 | 8,963,697 | [29] |
13th Vidhan Sabha | 1996 | 281 | 110 | 21.80 | 12,085,226 | [30] |
14th Vidhan Sabha | 2002 | 390 | 143 | 25.37 | 13,612,509 | [31] |
15th Vidhan Sabha | 2007 | 393 | 97 | 25.43 | 13,267,674 | [32] |
16th Vidhan Sabha | 2012 | 401 | 224 | 29.15 | 22,107,241 | [33] |
17th Vidhan Sabha | 2017 | 311 | 47 | 21.82 | 18,923,689 | [34] |
18th Vidhan Sabha | 2022 | 347 | 111 | 32.06 | 29,543,934 | [35] |
Asambleja Ligjvënëse e Madhja Pradeshit | ||||||
11th Vidhan Sabha | 1998 | 228 | 4 | 1.58 | 4,19,626 | [36] |
12th Vidhan Sabha | 2003 | 161 | 7 | 3.71 | 9,46,891 | [37] |
13th Vidhan Sabha | 2008 | 187 | 1 | 1.90 | 5,01,324 | [38] |
14th Vidhan Sabha | 2013 | 161 | 0 | 1.2 | 4,04,853 | [39] |
15th Vidhan Sabha | 2018 | 52 | 1 | 1.3 | 4,96,025 | [40] |
Asambleja Ligjvënëse e Maharashtrës | ||||||
9th Vidhan Sabha | 1995 | 22 | 3 | 0.93 | 3,56,731 | [41] |
10th Vidhan Sabha | 1999 | 15 | 2 | 0.7 | 2,27,640 | [42] |
11th Vidhan Sabha | 2004 | 95 | 0 | 1.13 | 4,71,425 | [43] |
12th Vidhan Sabha | 2009 | 31 | 4 | 1.11 | 3,37,378 | [44] |
13th Vidhan Sabha | 2014 | 22 | 1 | 0.17 | 92,304 | [45] |
14th Vidhan Sabha | 2019 | 7 | 2 | 0.22 | 1,23,267 | [46] |
Lista e kryeministrave
RedaktoNr. | Emri Constituency |
Mandati i detyrës | Kohëzgjatja e mandatit | Festa [a] | Kuvendi (Election) |
Ref | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Mulayam Singh Yadav Jaswantnagar |
4 dhjetor 1993 | 3 qershor 1995 | 1 viti, 181 ditë | Partia Samajwadi | Asambleja e Dymbëdhjetë (1993–95) (1993 election) |
[47] |
(1) | Mulayam Singh Yadav Gunnaur |
29 gusht 2003 | 13 maj 2007 | 3 vjet, 257 ditë | Partia Samajwadi | Asambleja e katërmbëdhjetë (2002–07) (2002 election) |
[47] |
2 | Akhilesh Yadav MLC |
15 mars 2012 | 19 mars 2017 | 5 vjet, 4 ditë | Partia Samajwadi | Asambleja e gjashtëmbëdhjetë (2012–17) |
[48] |
- ^ a b "Akhilesh Yadav elected Samajwadi Party President for third time". The Hindu (në Indian English). 29 shtator 2022. ISSN 0971-751X. Marrë më 8 gusht 2023.
- ^ a b "Akhilesh Yadav elected Samajwadi Party president for third time". Hindu Business Line. 29 shtator 2022.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ a b "Akhilesh Yadav re-elected SP president as 2-day party convention concludes". Indian Express. 30 shtator 2022.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "Why Uttar Pradesh is India's battleground state". BBC News. 26 dhjetor 2011.
{{cite news}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "What the Samajwadi Party alliance needs to focus on now". The Wire. 15 mars 2022.
{{cite news}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "Akhilesh missed majority by a margin of few lakh votes". Aaj Tak. 11 mars 2022.
{{cite news}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ Kochanek, Stanley A.; Hardgrave, Robert L. (30 janar 2007). India: Government and Politics in a Developing Nation (në anglisht). Cengage Learning. ISBN 9780495007494.
- ^ Yadav, Shyamlal (6 prill 2023). "Uneasy allies, fierce foes: Saga of BSP-SP ties, from Kanshi Ram and Mulayam to Mayawati and Akhilesh". The Indian Express (në anglisht). Marrë më 8 prill 2023.
- ^ G. C. Malhotra (26 shtator 2023). Anti-defection Law in India and the Commonwealth. [Published for] Lok Sabha Secretariat [by] Metropolitan Book Company. fq. 570. ISBN 9788120004061.
Mulayan Singh Yadav, MLA, along with 22 other MLAs belonging to the Janata Party Legislature Party, in a letter addressed to the Speaker, intimated that there was a split in their original Party, in a letter addressed to the Speaker, intimated that there was a split in their original Party.
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "Ayodhya 1990 firing on Karsevaks: Eyewitness recalls horrific experience when 125 people took shelter at her home". The Times of India. 2024-01-15. ISSN 0971-8257. Marrë më 2024-01-24.
{{cite news}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "Assembly Elections May 2013 Results". Election Commission of India. Arkivuar nga origjinali më 15 dhjetor 2013. Marrë më 22 korrik 2013.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "Assembly Elections 2012 - The end of Mayayug in UP". IndiaVoice. 6 mars 2012. Marrë më 7 mars 2012.
{{cite news}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ Thakur, Meenal (5 tetor 2017). "Akhilesh Yadav re-elected Samajwadi Party national president for 5 years". mint (në anglisht). Marrë më 8 gusht 2023.
- ^ "SP, RJD, LJP Front to kickstart UP campaign on Apr 9". The Times of India. 5 prill 2009. Arkivuar nga origjinali më 24 qershor 2013. Marrë më 16 qershor 2013.
{{cite news}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ Anuraag Singh (17 prill 2014). "Vote for Samajwadi Party or press Nota: Mulayam". Indiatimes. Marrë më 24 prill 2014.
{{cite news}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "BJP wins 62 seats in Uttar Pradesh, SP-BSP alliance gets 15". India Today (në anglisht). Marrë më 8 gusht 2023.
- ^ "Sixteenth LokSabha Party wise". loksabha.nic.in. LokSabha. Arkivuar nga origjinali më 18 tetor 2015. Marrë më 5 tetor 2013.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "Which are the 26 parties in the INDIA combine, the face of Opposition unity for the 2024 Lok Sabha polls?". The Hindu (në Indian English). 26 korrik 2023. ISSN 0971-751X. Marrë më 8 gusht 2023.
- ^ "Group of 26 Oppn parties join hands under banner of 'INDIA'". Hindustan Times (në anglisht). 19 korrik 2023. Marrë më 8 gusht 2023.
- ^ Shivam, Kohli (18 korrik 2023). "What is INDIA, the new group formed by opposition parties". The Times of India. Times Of India. Marrë më 18 korrik 2023.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "IndiaVotes PC: Party-wise performance for 1996". IndiaVotes. Marrë më 24 shtator 2021.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!)[lidhje e vdekur] - ^ "IndiaVotes PC: Party-wise performance for 1998". IndiaVotes. Marrë më 24 shtator 2021.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!)[lidhje e vdekur] - ^ "IndiaVotes PC: Party-wise performance for 1999". IndiaVotes. Marrë më 24 shtator 2021.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!)[lidhje e vdekur] - ^ "IndiaVotes PC: Party-wise performance for 2004". IndiaVotes. Marrë më 24 shtator 2021.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!)[lidhje e vdekur] - ^ "IndiaVotes PC: Party-wise performance for 2009". IndiaVotes. Marrë më 24 shtator 2021.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!)[lidhje e vdekur] - ^ "IndiaVotes PC: Party-wise performance for 2014". IndiaVotes. Marrë më 24 shtator 2021.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!)[lidhje e vdekur] - ^ "IndiaVotes PC: Party-wise performance for 2019". IndiaVotes. Marrë më 24 shtator 2021.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!)[lidhje e vdekur] - ^ "General Election to Parliamentary Constituencies: Trends & Results June-2024". Election Commission of India. 2024-06-05. Arkivuar nga origjinali më 2024-06-05. Marrë më 2024-06-05.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "1993 Vidhan Sabha / Assembly election results Uttar Pradesh". IndiaVotes. Marrë më 24 gusht 2022.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "1996 Vidhan Sabha / Assembly election results Uttar Pradesh". IndiaVotes. Marrë më 24 gusht 2022.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "2002 Vidhan Sabha / Assembly election results Uttar Pradesh". IndiaVotes. Marrë më 24 gusht 2022.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "2007 Vidhan Sabha / Assembly election results Uttar Pradesh". IndiaVotes. Marrë më 24 gusht 2022.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "2012 Vidhan Sabha / Assembly election results Uttar Pradesh". IndiaVotes. Marrë më 24 gusht 2022.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "2017 Vidhan Sabha / Assembly election results Uttar Pradesh". IndiaVotes. Marrë më 24 gusht 2022.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "2022 Vidhan Sabha / Assembly election results Uttar Pradesh". IndiaVotes. Marrë më 24 gusht 2022.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "AC: Party-wise performance for 1998". IndiaVotes. Marrë më 15 shtator 2023.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "AC: Party-wise performance for 2003". IndiaVotes. Marrë më 15 shtator 2023.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "AC: Party-wise performance for 2008". IndiaVotes. Marrë më 15 shtator 2023.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "AC: Party-wise performance for 2013". IndiaVotes. Marrë më 15 shtator 2023.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "AC: Party-wise performance for 2018". IndiaVotes. Marrë më 15 shtator 2023.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "AC: Party-wise performance for 1995". IndiaVotes. Marrë më 15 shtator 2023.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "AC: Party-wise performance for 1999". IndiaVotes. Marrë më 15 shtator 2023.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "AC: Party-wise performance for 2004". IndiaVotes. Marrë më 15 shtator 2023.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "AC: Party-wise performance for 2009". IndiaVotes. Marrë më 15 shtator 2023.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "AC: Party-wise performance for 2014". IndiaVotes. Marrë më 15 shtator 2023.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "AC: Party-wise performance for 2019". IndiaVotes. Marrë më 15 shtator 2023.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ a b "Statistical Report on General Election, 2002, to the Legislative Assembly of Uttar Pradesh" [pdf].
- ^ "Statistical Report on General Election, 2012, to the Legislative Assembly of Uttar Pradesh" [pdf].
Gabim referencash: Etiketat <ref>
ekzistojnë për një grup të quajtur "lower-alpha", por nuk u gjet etiketa korresponduese <references group="lower-alpha"/>