Separatizmi

Separatizmi është mbrojtja e ndarjes kulturore, etnike, fisnore, fetare, racore, qeveritare ose gjinore nga grupi më i madh. Ashtu si me shkëputjen, separatizmi në mënyrë konvencionale i referohet ndarjes së plotë politike. Grupet që thjesht kërkojnë autonomi më të madhe nuk janë separatiste si të tilla. Disa mjedise ligjërimi e barazojnë separatizmin me ndarjen fetare, ndarjen racore ose ndarjen gjinore, ndërsa mjediset e tjera të diskursit kanë pikëpamjen më të gjerë se ndarja me zgjedhje mund të shërbejë për qëllime të dobishme dhe nuk është e njëjtë me ndarjen e detyruar nga qeveria. Ka disa debate akademike rreth këtij përkufizimi, dhe në veçanti se si ai lidhet me secesionizmin, siç është diskutuar në internet.

Ish-udhëheqësi i UÇK-së, Hashim Thaçi (majtas) dhe Zëvendëspresidenti i atëhershëm i SHBA-ve. Zëvendëspresidenti Joe Biden me Deklaratën e Pavarësisë së Kosovës.

Grupet separatiste praktikojnë një formë të politikës së identitetit, ose veprimtarisë politike dhe teorizimit të bazuar në përvojat e përbashkëta të anëtarëve të grupit. Grupe të tilla besojnë se përpjekjet për integrim me grupet dominuese komprometojnë identitetin dhe aftësinë e tyre për të ndjekur një vetëvendosje më të madhe. Megjithatë, faktorët ekonomikë dhe politikë zakonisht janë kritikë në krijimin e lëvizjeve të forta separatiste në krahasim me lëvizjet më pak ambicioze të identitetit.

Motivimet

Grupet mund të kenë një ose më shumë motivime për ndarje, duke përfshirë:

• Inat emocional dhe urrejtje ndaj komuniteteve rivale.
• Mbrojtja nga gjenocidi dhe spastrimi etnik.
• Rezistenca nga viktimat e shtypjes, duke përfshirë denigrimin e gjuhës, kulturës ose fesë së tyre.
• Ndikim dhe propagandë nga ata brenda dhe jashtë rajonit që shpresojnë të përfitojnë politikisht nga konflikti dhe urrejtja ndërgrupore.
• Dominimi ekonomik dhe politik i një grupi që nuk ndan pushtetin dhe privilegjet në një mënyrë egalitare.
• Motivimet ekonomike: kërkimi për t'i dhënë fund shfrytëzimit ekonomik nga një grup më i fuqishëm ose, anasjelltas, për t'i shpëtuar rishpërndarjes ekonomike nga një grup më i pasur në një grup më të varfër.
• Ruajtja e traditave fetare, gjuhësore apo të tjera kulturore të kërcënuara.
• Destabilizimi nga një lëvizje separatiste duke shkaktuar të tjera.
• Vakumi i fuqisë gjeopolitike nga shpërbërja e shteteve ose perandorive më të mëdha.
• Vazhdimi i fragmentimit ndërsa gjithnjë e më shumë shtete shpërbëhen.
• Ndjenja se kombi i perceptuar iu shtua shtetit më të madh me mjete të paligjshme.
• Perceptimi se shteti nuk mund të mbështesë më grupin e vet ose ka tradhtuar interesat e tyre.
• Kundërshtimi i vendimeve politike.