Shoku imagjinar
Miqtë imagjinarë (të njohur edhe si shokët imagjinarë, miq të shtirur, miq të padukshëm ose miq të krijuar) janë një fenomen psikologjik dhe social ku një miqësi ose marrëdhënie tjetër ndërpersonale zhvillohet në imagjinatë dhe jo në realitet fizik.
Edhe pse ata mund të duken realë për krijuesit e tyre, fëmijët zakonisht e kuptojnë se miqtë e tyre imagjinarë nuk janë realë. [1]
Studimet e para që fokusohen te miqtë imagjinarë besohet se janë kryer gjatë viteve 1890. [2] Ka pak kërkime rreth konceptit të miqve imagjinarë në imagjinatën e fëmijëve. Klausen dhe Passman (2007) raportojnë se shokët imagjinarë fillimisht u përshkruan si krijesa dhe shpirtra të mbinatyrshëm që mendohej se lidhnin njerëzit me jetën e tyre të kaluar. [3] Të rriturit në histori kanë pasur entitete të tilla si perënditë e shtëpisë, engjëjt mbrojtës dhe muzat që funksionuan si shoqërues imagjinarë për të ofruar rehati, udhëzime dhe frymëzim për punën krijuese. [3] Është e mundur që fenomeni u shfaq tek fëmijët në mesin e shekullit të 19-të, kur fëmijëria u theksua si një kohë e rëndësishme për lojë dhe imagjinatë. [3]
Përshkrim
RedaktoNë disa studime, miqtë imagjinarë përkufizohen si fëmijë që imitojnë një personazh specifik (të imagjinuar prej tyre), ose objekte ose lodra që personifikohen. [4] Megjithatë, disa psikologë do ta përcaktojnë një mik imagjinar vetëm si një personazh të krijuar më vete. [5] Miqtë imagjinarë mund të jenë njerëz, por gjithashtu mund të marrin formën e personazheve të tjerë si kafshët ose ideve të tjera abstrakte si fantazmat, përbindëshat, robotët, alienët ose engjëjt. [4] [6] Këta personazhe mund të krijohen në çdo moment gjatë jetës, megjithëse kultura perëndimore sugjeron se ata janë më të pranueshëm tek fëmijët e moshës parashkollore dhe shkollore. [4] [5] [6] Ata shpesh funksionojnë si tutelë kur luhen me një fëmijë. [Nevojitet citim] Ata zbulojnë, sipas disa teorive të psikologjisë, ankthet, frikërat, qëllimet dhe perceptimet e një fëmije për botën përmes bisedave të atij fëmije. [disa], ata janë fizikisht të padallueshëm nga njerëzit e vërtetë, ndërsa të tjerë thonë se i shohin miqtë e tyre imagjinarë vetëm në kokën e tyre, dhe të tjerë nuk mund ta shohin fare shokun, por mund ta ndiejnë praninë e tyre. [citim i nevojshëm] Shumica e kërkimeve pajtohen se vajzat kanë më shumë gjasa se djemtë të krijojnë miq imagjinarë. [7] Sapo fëmijët arrijnë moshën shkollore, djemtë dhe vajzat kanë po aq gjasa të kenë një shoqërues imagjinar. [6] Hulumtimet shpesh kanë përsëritur se nuk ka një "lloj" specifik të fëmijës që krijon një mik imagjinar. Sa herë që fëmijët krijojnë imagjinatë në mendjen e tyre në mënyrë që të besojnë se një botë imagjinare do të kishte ekzistuar në një univers tjetër ose do të krijonin një botë imagjinare për të jetuar miqtë imagjinarë. [4] [6]
Hulumtimet kanë treguar se miqtë imagjinarë janë pjesë normative e fëmijërisë dhe madje edhe të moshës madhore. [4] [5] [6] [8] Për më tepër, disa psikologë [5] [8] sugjerojnë se miqtë imagjinarë janë shumë si një personazh imagjinar i krijuar nga një autor. Siç thekson Eileen Kennedy-Moore, "Shkrimtarët e rritur të trillimeve shpesh flasin për personazhet e tyre duke marrë një jetë të tyren, e cila mund të jetë një proces analog me miqtë e padukshëm të fëmijëve". [9] Përveç kësaj, Marjorie Taylor dhe kolegët e saj kanë gjetur se shkrimtarët e trillimeve kanë më shumë gjasa se mesatarja të kenë pasur miq imagjinarë që fëmijë. [10]
Ka një ndryshim midis miqve të zakonshëm imagjinarë që krijojnë shumë fëmijë dhe zërave imagjinarë të psikopatologjisë. Shpesh kur ka një çrregullim psikologjik dhe ndonjë zë i brendshëm është i pranishëm, ata shtojnë negativitet në bisedë. Personi me çrregullim ndonjëherë mund të besojë se zërat e imagjinuar janë fizikisht realë, jo një dialog i brendshëm i imagjinuar. [5] [6]
Miqtë imagjinarë mund të kryejnë funksione të ndryshme. Loja me miqtë imagjinarë u mundëson fëmijëve të shfaqin sjellje dhe ngjarje që nuk i kanë përjetuar ende. Loja imagjinare i lejon fëmijët të përdorin imagjinatën e tyre për të ndërtuar njohuri për botën. Përveç kësaj, miqtë imagjinarë mund të përmbushin gjithashtu dëshirën e lindur të fëmijëve për t'u lidhur me të tjerët përpara se loja aktuale mes bashkëmoshatarëve të jetë e zakonshme. Sipas psikologut Lev Vygotsky, mjetet kulturore dhe ndërveprimi me njerëzit ndërmjetësojnë funksionimin psikologjik dhe zhvillimin kognitiv. Miqtë imagjinarë, të perceptuar si qenie reale, mund t'i mësojnë fëmijët se si të ndërveprojnë me të tjerët së bashku me shumë aftësi të tjera sociale. Pikëpamja sociokulturore e Vygotskyt për zhvillimin e fëmijëve përfshin nocionin e "zonës së zhvillimit proksimal" të fëmijëve, e cila është ndryshimi midis asaj që fëmijët mund të bëjnë me dhe pa ndihmë. Miqtë imagjinarë mund t'i ndihmojnë fëmijët të mësojnë gjëra për botën që nuk mund t'i mësojnë pa ndihmë, të tilla si sjellja e përshtatshme shoqërore, dhe kështu mund të veprojnë si një skelë për fëmijët për të arritur pak më lart se aftësitë e tyre sociale. [citim i nevojshëm]
Përveç kësaj, miqtë imagjinarë shërbejnë gjithashtu si një mjet për fëmijët për të eksperimentuar dhe eksploruar botën. Në këtë kuptim, shoqëruesit imagjinarë lidhen edhe me teorinë e zhvillimit të fëmijës të Piaget, sepse ato janë ndërtuar plotësisht nga fëmija. Sipas Piaget, fëmijët janë zgjidhës shkencorë të problemeve, të cilët vetë-ndërtojnë përvoja dhe ndërtojnë struktura të brendshme mendore bazuar në eksperimente. Krijimi dhe ndërveprimi me shokët imagjinarë i ndihmon fëmijët të ndërtojnë struktura të tilla mendore. Marrëdhënia midis një fëmije dhe mikut të tyre imagjinar mund të shërbejë si një katalizator për formimin e marrëdhënieve reale në zhvillimin e mëvonshëm dhe në këtë mënyrë siguron një fillim për të praktikuar ndërveprimin në jetën reale.
Hulumtimi
RedaktoËshtë teorizuar se fëmijët me shokë imagjinarë mund të zhvillojnë aftësi gjuhësore dhe të ruajnë njohuritë më shpejt se fëmijët pa to, gjë që mund të jetë për shkak se këta fëmijë marrin më shumë praktikë gjuhësore se bashkëmoshatarët e tyre si rezultat i kryerjes së "bisedave" me miqtë e tyre imagjinarë. [11]
Kutner (nd) raportoi se 65% e fëmijëve 7-vjeçarë raportojnë se kanë pasur një shoqërues imagjinar në një moment të jetës së tyre. Më tej ai raportoi:
Miqtë imagjinarë janë pjesë përbërëse e jetës së shumë fëmijëve. Ato ofrojnë ngushëllim në kohë stresi, shoqëri kur janë të vetmuar, dikë për të drejtuar kur ndihen të pafuqishëm dhe dikë që duhet fajësuar për llambën e prishur në dhomën e ndenjes. Më e rëndësishmja, një shoqërues imagjinar është një mjet që fëmijët e vegjël përdorin për t'i ndihmuar ata të kuptojnë botën e të rriturve.
Taylor, Carlson & Gerow (c2001: f. 190) mbajeni se:
Pavarësisht nga disa rezultate që sugjerojnë se fëmijët me miq imagjinarë mund të jenë superiorë në inteligjencë, nuk është e vërtetë që të gjithë fëmijët inteligjentë i krijojnë ato.
Nëse miqtë imagjinarë mund t'u ofrojnë ndihmë fëmijëve në zhvillimin e aftësive të tyre sociale, ata duhet të funksionojnë si role të rëndësishme në jetën e fëmijëve. Hoff (2004 – 2005) ishte i interesuar të zbulonte rolet dhe funksionet e miqve imagjinarë dhe se si ata ndikuan në jetën e fëmijëve. [12] Rezultatet e studimit të saj kanë dhënë një pasqyrë domethënëse mbi rolet e miqve imagjinarë. Shumë nga fëmijët raportuan se miqtë e tyre imagjinarë ishin burim ngushëllimi në kohë mërzie dhe vetmie. [12] Një tjetër rezultat interesant ishte se miqtë imagjinarë shërbyen si mentorë për fëmijët në akademikët e tyre. [12] Ata ishin inkurajues, siguruan motivim dhe rritën vetëvlerësimin e fëmijëve kur ata dolën mirë në shkollë. [12] Së fundi, miqtë imagjinarë u raportuan si udhërrëfyes moral për fëmijët. [12] Shumë nga fëmijët raportuan se miqtë e tyre imagjinarë shërbenin si ndërgjegje dhe i ndihmuan të merrnin vendimin e duhur në momentet kur morali vihej në dyshim. [12]
Profesionistë të tjerë si Marjorie Taylor mendojnë se miqtë imagjinarë janë të zakonshëm në mesin e fëmijëve të moshës shkollore dhe janë pjesë e zhvillimit normal social-kognitiv. [4] Një pjesë e arsyes që njerëzit besonin se fëmijët hiqnin dorë nga shoqëruesit imagjinarë më herët se sa ishte vërejtur, lidhet me fazat e zhvillimit kognitiv të Piaget. Piaget sugjeroi që shokët imagjinarë u zhdukën sapo fëmijët hynin në fazën konkrete operacionale të zhvillimit. [6] Marjorie Taylor identifikoi fëmijët e shkollës së mesme me miq imagjinarë dhe i ndoqi gjashtë vjet më vonë ndërsa ata po përfundonin shkollën e mesme. Në vazhdim, ata që kishin miq imagjinarë në shkollën e mesme shfaqën strategji më të mira përballuese, por një "preferencë të ulët sociale për bashkëmoshatarët". Ajo sugjeroi se miqtë imagjinarë mund të përfitojnë drejtpërdrejt nga elasticiteti dhe përshtatja pozitive e fëmijëve. [13] Për shkak se loja e imagjinatës me një personazh përfshin shpesh që fëmija të imagjinojë se si do të vepronte një person (ose personazh) tjetër, janë bërë kërkime për të përcaktuar nëse të kesh një shoqërues imagjinar ka një efekt pozitiv në teorinë e zhvillimit të mendjes. [4] [6] Në një studim të mëparshëm, Taylor & Carlson (1997) zbuluan se fëmijët 4-vjeçarë që kishin miq imagjinarë shënuan rezultate më të larta në matjet e të kuptuarit emocional dhe se të pasurit e një teorie të mendjes do të parashikonte mirëkuptim më të lartë emocional më vonë në jetë. [14] Kur fëmijët e kuptojnë se njerëzit e tjerë kanë mendime dhe besime të ndryshme nga të tyret, ata janë në gjendje të rriten në zhvillimin e tyre të teorisë së mendjes ndërsa fillojnë të kenë kuptim më të mirë të emocioneve. [14]
Psikologjia pozitive
RedaktoArtikulli, "Lojë e shtirur dhe psikologji pozitive: shoqërues natyralë" përcaktoi shumë mjete të shkëlqyera që shihen te fëmijët që bëjnë lojëra shtirëse. Këto pesë fusha përfshijnë kreativitetin, përballimin, rregullimin e emocioneve, ndjeshmërinë/kuptimin emocional dhe shpresën. [15] Shpresa duket të jetë mjeti themelor që fëmijët përdorin në motivim. [15] Fëmijët bëhen më të motivuar kur besojnë në veten e tyre, prandaj fëmijët nuk do të dekurajohen të krijojnë mënyra të ndryshme të të menduarit sepse do të kenë besim. [15] Shoqërimi imagjinar shfaq kreativitet të jashtëzakonshëm duke i ndihmuar ata të zhvillojnë aftësitë e tyre sociale dhe kreativiteti është një term i diskutuar shpesh në psikologjinë pozitive. [15]
Një shoqërues imagjinar mund të konsiderohet produkt i krijimtarisë së fëmijës, ndërsa komunikimi midis mikut imagjinar dhe fëmijës konsiderohet si proces. [15]
Adoleshenca
Redakto"Shoqëruesit imagjinarë në adoleshencë: shenjë e një zhvillimi të mangët apo pozitiv?" eksploron shkallën në të cilën adoleshentët krijojnë shoqërues imagjinarë. [16] Studiuesit hulumtuan prevalencën e shoqëruesve imagjinarë në adoleshencë duke hetuar ditarët e adoleshentëve të moshës 12-17 vjeç. [16] Përveç kësaj ata shikuan karakteristikat e këtyre shoqëruesve imagjinarë dhe bënë një analizë të përmbajtjes së të dhënave të marra në ditarë. [16] U testuan tre hipoteza: (1) hipoteza e deficitit, (2) hipoteza e talentit, (3) hipoteza e egocentrizmit. [16] Rezultatet e studimit të tyre dolën në përfundimin se adoleshentët kreativë dhe të aftë shoqërorë me aftësi të mëdha përballuese ishin veçanërisht të prirur për krijimin e këtyre miqve imagjinarë. [16] Këto gjetje nuk e mbështetën hipotezën e deficitit ose hipotezën e egocentrizmit, duke sugjeruar më tej se këta shoqërues imagjinarë nuk u krijuan me synimin për të zëvendësuar ose zëvendësuar një anëtar të familjes ose mik të jetës reale, por ata thjesht krijuan një tjetër "mik shumë të veçantë". [16] Kjo është befasuese sepse zakonisht supozohet se fëmijët që krijojnë shoqërues imagjinarë kanë një lloj mangësie dhe është e padëgjuar që një adoleshent të ketë një shoqërues imagjinar. [16]
Tulpa
RedaktoPas popullarizimit dhe shekullarizimit të konceptit të tulpës në botën perëndimore, këta praktikues, duke e quajtur veten "tulpamancer", raportojnë një përmirësim të jetës së tyre personale nëpërmjet praktikës dhe përvojave të reja të pazakonta shqisore. Disa praktikues përdorin tulpën për ndërveprime seksuale dhe romantike, megjithëse praktika konsiderohet tabu. Një sondazh i komunitetit me 118 të anketuar për shpjegimin e tulpave zbuloi se 8.5% mbështesin një shpjegim metafizik, 76.5% mbështesin një shpjegim neurologjik ose psikologjik dhe 14% shpjegime "të tjera". Pothuajse të gjithë praktikuesit e konsiderojnë tulpën një person real ose disi real. Numri i pjesëmarrësve aktivë në këto komunitete online është në qindra të ulëta dhe pak takime janë zhvilluar personalisht. [17]
Rendi i lindjes
RedaktoPër të zbuluar origjinën e shokëve imagjinarë dhe për të mësuar më shumë rreth fëmijëve që i krijojnë ato, është e nevojshme të kërkohen fëmijët që kanë krijuar shoqërues imagjinarë. [18] Fatkeqësisht, fëmijët e vegjël nuk mund të raportojnë me saktësi, prandaj mënyra më efektive për të mbledhur informacion për fëmijët dhe shoqëruesit e tyre imagjinarë është duke intervistuar njerëzit që kalojnë më shumë kohë me ta. Shpesh nënat janë kujdestaret kryesore që kalojnë më shumë kohë me një fëmijë. Prandaj, për këtë studim u intervistuan 78 nëna dhe u pyetën nëse fëmija i tyre kishte një mik imagjinar. [18] Nëse nëna zbuloi se fëmija i tyre nuk kishte një shoqërues imagjinar, atëherë studiuesi pyeti për prirjen e fëmijës për të personifikuar objektet. [18]
Për të përcjellë kuptimin e objekteve të personifikuara, studiuesit u shpjeguan nënave se është e zakonshme që fëmijët të zgjedhin një lodër ose objekt të veçantë me të cilin ata janë veçanërisht të lidhur ose e duan. [18] Që objekti të kualifikohej si një objekt i personifikuar, fëmija duhej ta trajtonte atë si të gjallë. [18] Për më tepër, është e nevojshme të zbulohet se çfarë e konsiderojnë fëmijët një mik imagjinar ose si luajnë. Për të dalluar një fëmijë që kishte apo jo një shoqërues imagjinar, shoqja duhej të ekzistonte të paktën një muaj. Për të shqyrtuar rëndësinë zhvillimore të fëmijëve parashkollorë dhe shoqëruesve të tyre imagjinarë, nënat e fëmijëve u intervistuan. [18] Përfundimi kryesor nga studimi ishte se ekziston një dallim i rëndësishëm midis shoqëruesve të padukshëm dhe objekteve të personifikuara. [18]
Një gjetje domethënëse në këtë studim ishte roli i renditjes së lindjes së fëmijës në familje për sa i përket të paturit ose jo të një shoqëruesi imagjinar. Rezultatet e intervistave me nënat treguan se fëmijët me miq imagjinarë kishin më shumë gjasa të ishin fëmijë të parëlindur në krahasim me fëmijët që nuk kishin fare një shoqërues imagjinar. [18] Ky studim mbështet më tej që fëmijët mund të krijojnë miq imagjinarë për të punuar në zhvillimin social. Gjetjet se një fëmijë i lindur i parë ka më shumë gjasa të ketë një mik imagjinar hedh pak dritë mbi idenë se fëmija duhet të shoqërohet, prandaj ata krijojnë shokun imagjinar për të zhvilluar aftësitë e tyre sociale. Kjo është një mënyrë jashtëzakonisht krijuese që fëmijët të zhvillojnë aftësitë e tyre sociale dhe kreativiteti është një term i diskutuar shpesh në psikologjinë pozitive. [15] Një shoqërues imagjinar mund të konsiderohet produkt i krijimtarisë, ndërsa komunikimi midis mikut imagjinar dhe fëmijës është procesi. [15]
Sa i përket rendit të lindjes, ka edhe hulumtime për fëmijët që nuk kanë fare vëllezër e motra. Hulumtimi në këtë fushë hulumton më tej nocionin se fëmijët krijojnë shoqërues imagjinarë për shkak të mungesës së marrëdhënieve me bashkëmoshatarët. [19] Një studim që shqyrtoi ndryshimet në frekuencën e të folurit me veten në funksion të moshës, statusit të fëmijës së vetëm dhe shoqëruesit imagjinar të fëmijërisë ofron shumë njohuri për të përbashkëtat e fëmijëve me shokët imagjinarë. [20] Studiuesit mblodhën informacion nga studentët e kolegjit të cilët u pyetën nëse kishin pasur ndonjëherë një mik imagjinar në fëmijëri (Brinthaupt & Dove, 2012). Kishte tre studime brenda një studimi dhe ata zbuluan se kishte dallime të rëndësishme në vetë-bisedimin midis grupmoshave të ndryshme. [20]
Studimi i tyre i parë tregoi se vetëm fëmijët që krijojnë shoqërues imagjinarë angazhohen në nivele të larta të vetë-flasjes pozitive, kishin zhvillim social më pozitiv. [20] Ata gjithashtu gjetën një ndryshim gjinor brenda studimit të tyre se gratë kishin më shumë gjasa se burrat të kishin një shoqërues imagjinar. [20] Gjetjet e tyre ishin në përputhje me hulumtimet e tjera që mbështesin se është më e zakonshme që femrat të kenë shoqërues imagjinarë. [20] Një shpjegim i mundshëm që studiuesit sugjeruan se gratë mund të kenë më shumë gjasa të kenë shoqërues imagjinarë, është sepse ato kanë më shumë gjasa të mbështeten në reagimet nga të tjerët përveç vetes që mbështesin përfundimet se burrat u gjetën të kenë më shumë vetë-përforcim të vetë-flasjes. [20]
Për më tepër, hulumtime të tjera kanë arritur në përfundimin se gratë kërkojnë më shumë mbështetje sociale sesa burrat, gjë që mund të jetë një mundësi tjetër për krijimin e këtyre shoqëruesve imagjinarë. [20] Studimi i dytë zbuloi se fëmijët pa vëllezër e motra raportuan më shumë vetë-flasje sesa fëmijët me vëllezër e motra dhe studimi i tretë zbuloi se studentët që raportuan se kishin një mik imagjinar gjithashtu raportuan më shumë vetë-flasje sesa studentët e tjerë që nuk kishin miq imagjinarë. [20] Vetë-biseda shpesh shoqërohet me efekte negative si rritja e ankthit dhe depresionit kur vetë-folja është veçanërisht negative. [20] Studiuesit zbuluan se "individët me nivele më të larta të vlerësimit social dhe vetë-flasjes kritike raportuan vetëvlerësim më të ulët dhe vetë-deklarime më të shpeshta automatike negative". [20]
Megjithatë, ka edhe një anë pozitive të vetë-flasjes pozitive dhe në këtë studim ata zbuluan se, "njerëzit me nivele më të larta të vetë-flasjes vetëpërforcuese raportuan vetëvlerësim më pozitiv dhe vetë-deklarime automatike pozitive më të shpeshta". [20] Ata zbuluan gjithashtu se meshkujt kishin një vetë-fjalë më të shpeshtë vetë-përforcuese sesa femrat. [20] Ky zbulim i veçantë është i rëndësishëm sepse nuk ka shumë gjetje të përgjithshme që krahasojnë burrat dhe gratë në vetë-bisedimin e të rriturve në hulumtimin e sotëm. Vetëfolja dhe shoqëria imagjinare përmbajnë shumë ngjashmëri prandaj ka mundësi që ato të lidhen. Nëpërmjet të folurit pozitiv me veten, fëmijët mund të rrisin vetëvlerësimin e tyre, gjë që çon në mundësinë që një marrëdhënie pozitive me një shoqërues imagjinar mund të parashikojë një rezultat të ngjashëm.
Shiko gjithashtu
Redakto- ^ Taylor, M. (1999) Imaginary Companions and the Children Who Create Them. New York: Oxford University Press.
- ^ Klausen, Espen; Richard H. Passman (dhjetor 2006). "Pretend companions (imaginary playmates): the emergence of a field". Journal of Genetic Psychology. 167 (4): 349–364. doi:10.3200/gntp.167.4.349-364. PMID 17645227. Gale Document Number: GALE|A166239640. Marrë më 9 nëntor 2011.
{{cite journal}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ a b c Klausen, E.; Passman, R. H. (2007). "Pretend companions (imaginary playmates): The emergence of a field". The Journal of Genetic Psychology. 167 (4): 349–364. doi:10.3200/gntp.167.4.349-364. PMID 17645227.
{{cite journal}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ a b c d e f g Taylor, Marjorie; Carlson, Stephanie; Maring, Bayta; Gerow, Lynn; Charley, Carolyn (2004). "The characteristics and correlates of fantasy in school-age children: Imaginary friends, impersonation, and social understanding". Developmental Psychology. 40 (6): 1173–1187. doi:10.1037/0012-1649.40.6.1173. PMID 15535765.
{{cite journal}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) Gabim referencash: Invalid<ref>
tag; name "Taylor 2004" defined multiple times with different content - ^ a b c d e Gleason, Tracy (2013). The Oxford handbook of the development of imagination. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-539576-1.
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) Gabim referencash: Invalid<ref>
tag; name "Gleason" defined multiple times with different content - ^ a b c d e f g h Taylor, Marjorie; Mannering, Anne (2006). "Of Hobbes and Harvey: The imaginary friends created by children and adults.". përmbledhur nga Göncü, Artin; Gaskins, Suzanne (red.). Play and development: Evolutionary, sociocultural, and functional perspectives. fq. 227–245.
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) Gabim referencash: Invalid<ref>
tag; name "taylor & mannering" defined multiple times with different content - ^ Carlson, S.M.; Taylor, M. (2005). "Imaginary companions and impersonated characters: Sex differences in children's fantasy play". Merrill-Palmer Quarterly. 51: 93–118. doi:10.1353/mpq.2005.0003.
{{cite journal}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ a b Gopnik, Alison (2010). The philosophical baby : what children's minds tell us about truth, love, and the meaning of life (bot. 1st Picador). New York: Picador/Farrar, Straus and Giroux. ISBN 978-0-312-42984-3.
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ Kennedy-Moore, Eileen (2013) "Imaginary Friends: Are invisible friends a sign of social problems?" Psychology Today; Growing Friendships blog. 31 January 2013. (accessed: 24 May 2013)
- ^ Taylor, M.; Hodges, S. D.; Kohányi, A. (2002). "The Illusion of Independent Agency: Do adult fiction writers experience their characters as having minds of their own?". Imagination, Cognition and Personality. 22 (4): 361–380. doi:10.2190/ftg3-q9t0-7u26-5q5x.
{{cite journal}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ University of Manchester (8 mars 2005). "Imaginary Friendships Could Boost Child Development". ScienceDaily. Marrë më 9 nëntor 2011.
{{cite news}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ a b c d e f Hoff, E.V. (2004). "A friend living inside me - The forms and functions of imaginary companions". Imagination, Cognition, and Personality. 24 (2): 151–189. doi:10.2190/4m9j-76m2-4q4q-8kyt.
{{cite journal}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ Taylor, M.; Hulette, A.C.; Dishion, T. J. (2010). "Longitudinal Outcomes of Young High-Risk Adolescents With Imaginary Companions". Developmental Psychology. 46 (6): 1632–1636. doi:10.1037/a0019815. PMC 3353747. PMID 20677857.
{{cite journal}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ a b Taylor, M.; Carlson, S. (1997). "The relation between individual differences in fantasy and theory of mind". Child Development. 68 (3): 436–458. doi:10.2307/1131670. JSTOR 1131670. PMID 9249959.
{{cite journal}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ a b c d e f g Pearson, Beth L.; Russ, Sandra W.; Spannagel, Sarah A. Cain (prill 2008). "Pretend play and positive psychology: Natural companions". Journal of Positive Psychology. 3 (2): 110–119. doi:10.1080/17439760701760617.
{{cite journal}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) Gabim referencash: Invalid<ref>
tag; name "pos" defined multiple times with different content - ^ a b c d e f g Siffge-Krenke, I. (prill 1997). "Imaginary companions in adolescence: sign of a deficient or positive development". Journal of Early Adolescence. 20 (2): 137–154. doi:10.1006/jado.1996.0072. PMID 9104650.
{{cite journal}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ Samuel Veissière (3 prill 2015), "Varieties of Tulpa Experiences: Sentient Imaginary Friends, Embodied Joint Attention, and Hypnotic Sociality in a Wired World", përmbledhur nga Amir Raz; Michael Lifshitz (red.), Hypnosis and Meditation, Oxford University Press, ISBN 9780198759102, marrë më 14 korrik 2016
{{citation}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ a b c d e f g h Gleason, T.; Sebanc, A.; Hartup, W. (2000). "Imaginary companions of preschool children". Developmental Psychology. 36 (4): 419–428. doi:10.1037/0012-1649.36.4.419. PMID 10902694.
{{cite journal}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) Gabim referencash: Invalid<ref>
tag; name "preschool" defined multiple times with different content - ^ Gleason, T (2004). "Imaginary companions: An evaluation of parents as reporters". Infant and Child Development. 13 (3): 199–215. doi:10.1002/icd.349.
{{cite journal}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ a b c d e f g h i j k l Brinthaupt, Thomas M.; Dove, Christian T. (qershor 2012). "Differences in self-talk frequency as a function of age, only-child, and imaginary childhood companion status". Journal of Research in Personality. 46 (3): 326–333. doi:10.1016/j.jrp.2012.03.003.
{{cite journal}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) Gabim referencash: Invalid<ref>
tag; name "self-talk" defined multiple times with different content