Wikipedia

Simone de Beauvoir

Simone Lucie Ernestine Marie Bertrand de Beauvoir (shqip: Simonë dë Bovuar; shqiptimi frëngjisht: [simɔn də bovwaʁ]  ( dëgjoni); 9 janar 1908 – 14 prill 1986) ishte një shkrimtare franceze, intelektuale, filozofe ekzistencialiste, aktiviste politike, feministe dhe teoriciente shoqërore. Megjithëse ajo nuk e konsideronte veten një filozofe, ajo pati një ndikim të madh në ekzistencializmin dhe teorinë feministe.[1]

Simone de Beauvoir
Simone de Beauvoir2.png
Beauvoir në 1967
EmriSimone Lucie Ernestine Marie Bertrand de Beauvoir
Lindja9 Janar 1908(1908-01-09)
VendlindjaParis, France
Vdekja14 Prill 1986 (78 vjeç)
VendvdekjaParis, France
EraFilozofia e shekullit të XX-të
RajoniFilozofia perëndimore
Shkolla/tradita
  • Ekzistencializëm
  • Fenomenologjia ekzistuese
  • Feminizmi francez
  • Marksizmi Perëndimor
Interesimet
  • Filozofia politike
  • Etika e feminizmit
  • Fenomenologjia ekzistuese
Ide të famshme
  • "Etika e paqartësisë"
  • Etika feministe
  • Feminizmi ekzistues
Ndikuar nga
Ndikoi te
Simone de Beauvoir (signature).jpg
Simone de Beauvoir-i dhe Jean-Paul Sartre-i në Pekin, 1955

De Beauvoir shkroi novela, ese, biografi, autobiografi dhe monografi mbi filozofinë, politikën dhe çështjet sociale. Ajo ishte e njohur për traktatin e saj të vitit 1949, "Seksi i Dytë" (fr:Le Deuxième Sexe ose Gjinia e dytë), një analizë e hollësishme e shtypjes së grave dhe një traktat themelor i feminizmit bashkëkohor; gjithashtu njihet për romanet e saj, duke përfshirë "Mikesha" (fr:L'Invitée) dhe Mandarins (fr:Les Mandarins). Ajo ishte e njohur për marrëdhënien e saj të hapur me filozofin francez Jean-Paul Sartre.

Vitet e hershmeRedakto

Simone de Beauvoir u lind në Paris më 9 janar 1908. Prindërit e saj ishin Georges Bertrand de Beauvoir, një sekretar ligjor i cili dikur aspironte të bëhej aktor [2] dhe Françoise de Beauvoir (Brereur), vajza e një bankieri të pasur dhe katolike e devotshme. Motra e Simone-s, Hélène, lindi dy vjet më vonë. Familja luftoi për të ruajtur statusin e tyre borgjez edhe pas humbjes së pasurisë menjëherë pas Luftës së Parë Botërore. Asokohe Françoise (Fransuaza) këmbënguli që të dyja vajzat të dërgoheshin në një shkollë prestigjioze të manastirit. De Beauvoir vetë ishte fetare, kur ishte fëmijë sa që synonte të bëhej murgeshë. Ajo përjetoi një krizë besimi në moshën 14-vjeçare, pas së cilës ajo mbeti ateiste për pjesën tjetër të jetës së saj.[3]

Vitet e mesmeRedakto

Nga viti 1929 deri më 1943, De Beauvoir dha mësim në lice në mënyrë që të mos mbështetej jo vetëm nga të ardhurat e shkrimeve të saj. Ajo dha mësim në Lycée Montgrand (Marsejë), Lycée Jeanne-d'Arc (Rouen) dhe Lycée Molière (Paris) (1936-39).[4]

Gjatë tetorit të 1929-ës, Jean-Paul Sartre dhe De Beauvoir u lidhën dhe pas një ballafaqimi me babain e saj, Sartri i kërkoi asaj të martohej me të.[5] Një ditë, ndërsa ata ishin ulur jashtë Luvrit, ai tha, "Le të nënshkruajmë një kontratë dyvjeçare".[6] Afër fundit të jetës së saj, de Beauvoir tha: "Martesa ishte e pamundur, nuk kisha asnjë dhunti." Kështu, ata kishin në një marrëdhënie të gjatë.[7] De Beauvoir zgjodhi të mos martohej kurrë dhe të mos krijonte një familje me Sartrin.[8] Ajo nuk kishte fëmijë.[8]

 
Jean-Paul Sartre-i dhe Simone de Beauvoir-i në Përkujtimin e Balzakut

ÇmimetRedakto

VepratRedakto

Lista e publikimeve (jo i plotë)Redakto

  • L'Invitée (1943) (Ajo erdhi për të qëndruar) [roman]
  • Pyrrhus et Cinéas (1944) [nonfiction]
  • Le Sang des autres (1945) (Gjakun i të tjerëve) [roman]
  • Who Shall Die? (1945)
  • Tous les hommes sont mortels (1946) (Të gjithë njerëzit janë të vdekshëm) [roman]
  • Pour une moralin e de l'ambiguïté (1947) (Etika e paqartësive) [nonfiction]
  • Le Deuxième Sexe (1949) (anglisht – E Dytë Seksi) [nonfiction]
  • L'Amérique au jour le jour (1954) (Amerika nga dita në ditë)
  • Les Mandarins (1954) [roman]
  • Must We Burn Sade? (1955)
  • The Long March(1957) [nonfiction]
  • Memoirs of a Dutiful Daughter (1958)
  • The Prime of Life (1960) 
  • Force of Circumstance (1963) 
  • A Very Easy Death (1964) 
  • Les Belles Images (1966) [novel] 
  • The Woman Destroyed (1967) [novel] 
  • The Coming of Age (1970) [nonfiction] 
  • All Said and Done (1972) 
  • When Things of the Spirit Come First (1979) [novel] 
  • Adieux: A Farewell to Sartre (1981) 
  • Letters to Sartre (1990) 
  • Journal de guerre, Sept 1939–Jan 1941 (1990); 
  • A Transatlantic Love Affair: Letters to Nelson Algren (1998) 
  • Diary of a Philosophy Student, 1926–27 (2006) 
  • Cahiers de jeunesse, 1926–1930 (2008)

BurimeRedakto

  • Appignanesi, Lisa, 2005, Simone de Beauvoir, London: Haus, ISBN 1-904950-09-4
  • Bair, Deirdre, 1990. Simone de Beauvoir: A Biography. New York: Summit Books, ISBN 0-671-60681-6
  • Rowley, Hazel, 2005. Tête-a-Tête: Simone de Beauvoir and Jean-Paul Sartre. New York: HarperCollins.
  • Suzanne Lilar, 1969. Le Malentendu du Deuxième Sexe (with collaboration of Prof. Dreyfus). Paris, University Presses of France (Presses Universitaires de France).
  • Fraser, M., 1999. Identity Without Selfhood: Simone de Beauvoir and Bisexuality, Cambridge and New York: Cambridge University Press.
  • Axel Madsen, Hearts and Minds: The Common Journey of Simone de Beauvoir and Jean-Paul Sartre, William Morrow & Co, 1977.
  • Hélène Rouch, 2001–2002, Trois conceptions du sexe: Simone de Beauvoir entre Adrienne Sahuqué et Suzanne Lilar, Simone de Beauvoir Studies, n° 18, pp.49–60.
  • Seymour-Jones, Carole (2008). A Dangerous Liaison (në anglisht). Arrow Books. ISBN 978-0-09-948169-0.
  • Simone de Beauvoir, Marguerite Yourcenar, Nathalie Sarraute, 2002. Conférence Élisabeth Badinter, Jacques Lassalle & Lucette Finas, ISBN 2-7177-2220-3.

Burimet bibliografikeRedakto

  • Beauvoir, Simone de. Woman: Myth & Reality
    • in Jacobus, Lee A. (ed.). A World of Ideas. Bedford/St. Martins, Boston 2006. 780–795.
    • in Prince, Althea, and Susan Silva Wayne. Feminisms and Womanisms: A Women's Studies Reader. Women's Press, Toronto 2004 p.59–65.

Lexime të mëtejshmeRedakto

  • "Le Malentendu du Deuxième Sexe", by Suzanne Lilar, 1969
  • "Feminist theory & Simone de Beauvoir," by Toril Moi, 1990
  • Feminist theory: a philosophical anthology (në anglisht), 2005.

Lidhje të jashtmeRedakto

ReferimeRedakto

  1. ^ Bergoffen, Debra, "Simone de Beauvoir", The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Fall 2010 Edition), Edward N. Zalta (ed.
  2. ^ Mussett, Shannon. Simone de Beauvoir Biography on the Internet Encyclopedia of Philosophy Arkivuar 3 mars 2018 tek Wayback Machine. Retrieved 11 April 2010.
  3. ^ Thurman, Judith. Introduction to Simone de Beauvoir’s The Second Sex. Excerpt published in The New York Times 27 May 2010. Retrieved 11 April 2010.
  4. ^ Kelly Oliver (ed.), French Feminism Reader, Rowman & Littlefield Publishers, 2000, p. 1; Bulletin 2006 de l'Association amicale des anciens et anciennes élèves du lycée Molière, 2006, page 22.
  5. ^ Bair, pp. 155–156
  6. ^ Bair, p. 157
  7. ^ Bair, p. 156
  8. ^ a b Schneir, Miriam (1994). Feminism in Our Time (në anglisht). Vintage Books. fq. 5. ISBN 0-679-74508-4.
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Simone_de_Beauvoir&oldid=2510185"