[redaktim i pashqyrtuar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
Trans
Etiketat: Përpunim pamor Redaktim nga celulari Redaktim në versionin web nga celulari
No edit summary
Rreshti 1:
'''Identiteti gjinor''' është kuptimi personal i [[Gjinia|gjinisë]] së dikujt. <ref name="MorrowMessinger">{{Cite book |title=Sexual orientation and gender expression in social work practice: working with gay, lesbian, bisexual, and transgender people |vauthors=Morrow DF |date=2006 |publisher=Columbia University Press |isbn=978-0-231-50186-6 |veditors=Morrow DF, Messinger L |location=New York |pages=3–17 (8) |language=en |chapter=Sexual Orientation and Gender Identity Expression. |quote=Gender identity refers to an individual's personal sense of identity as masculine or feminine, or some combination thereof. |access-date=19 dhjetor 2021 |chapter-url=https://books.google.com/books?id=irs3BAAAQBAJ&dq=978-0-231-50186-6&pg=PA8 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211219122137/https://books.google.com/books?id=irs3BAAAQBAJ&dq=978-0-231-50186-6&pg=PA8 |archive-date=19 dhjetor 2021 |url-status=live}}</ref> Identiteti gjinor mund të lidhet me seksin penisi per meshkujt dhe mitra per femrat e caktuar të një personi ose mund të ndryshojë nga ai. Për shumicën e personave, përcaktuesit e ndryshëm biologjikë të seksit janë të ndryshëm porparalelë dhe në përputhje me identitetin gjinor të individit. <ref>{{Cite journal |display-authors=6 |vauthors=Bhargava A, Arnold AP, Bangasser DA, Denton KM, Gupta A, Hilliard Krause LM, Mayer EA, McCarthy M, Miller WL, Raznahan A, Verma R |date=maj 2021 |title=Considering Sex as a Biological Variable in Basic and Clinical Studies: An Endocrine Society Scientific Statement |journal=Endocrine Reviews |language=en |volume=42 |issue=3 |pages=219–258 |doi=10.1210/endrev/bnaa034 |pmc=8348944 |pmid=33704446}}</ref> Shprehja gjinore kryesisht pasqyron identitetin gjinor të një personi, por nuk doështë të thotë të jetëgjithherë kështu. <ref name="Summers">{{Cite book |url=https://books.google.com/books?id=5nF1DQAAQBAJ&pg=PA232 |title=Social Psychology: How Other People Influence Our Thoughts and Actions [2 volumes] |vauthors=Summers RW |date=2016 |publisher=ABC-CLIO |isbn=9781610695923 |page=232 |language=en}}</ref> <ref name="APA2015">{{Cite journal |last=American Psychological Association |date=dhjetor 2015 |title=Guidelines for psychological practice with transgender and gender nonconforming people |url=https://archive.org/details/sim_american-psychologist_2015-12_70_9/page/832 |journal=The American Psychologist |language=en |volume=70 |issue=9 |pages=832–864 |doi=10.1037/a0039906 |pmid=26653312}}</ref> NdërsaDerisa një person mund të shprehë sjellje, qëndrime dhe paraqitje në lidhje me një [[Rolet gjinore|rol të caktuar gjinor]], një shprehje e tillë mund të mos pasqyrojë domosdoshmërisht identitetin e tij/sajtyre gjinor. Termi ''identitet gjinor'' u krijuasajua nga profesori i psikiatrisë Robert J. Stoller në vitin 1964 dhe u popullarizua nga psikologu [[John Money]]. <ref>{{Cite web |date=9 korrik 2006 |title=Dr. John Money, pioneer in sexual identity, dies |url=https://www.nbcnews.com/health/health-news/dr-john-money-pioneer-sexual-identity-dies-flna1c9439208 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220116101434/https://www.nbcnews.com/health/health-news/dr-john-money-pioneer-sexual-identity-dies-flna1c9439208 |archive-date=16 janar 2022 |access-date=16 janar 2022 |website=[[NBC News]] |language=en}}</ref> <ref>{{Cite book |title=The psychobiology of transsexualism and transgenderism: a new view based on scientific evidence |vauthors=Bevan TE |date=2015 |isbn=978-1440831270 |location=Santa Barbara, California |page=40 |language=en}}</ref> <ref>{{Cite journal |vauthors=Stoller RJ |date=nëntor 1964 |title=The Hermaphroditic Identity of Hermaphrodites |url=https://archive.org/details/sim_journal-of-nervous-and-mental-disease_1964-11_139_5/page/453 |journal=The Journal of Nervous and Mental Disease |language=en |volume=139 |issue=5 |pages=453–457 |doi=10.1097/00005053-196411000-00005 |pmid=14227492}}</ref>
 
Në shumicën e shoqërive, gjendet një ndarje themelore mes tipareve gjinore të lidhura me meshkujt dhe femrat, një [[Binari gjinor|binar gjinor]] ndaj të cilit shumica e njerëzve i qëndrojnë konform dhe që përfshin pritjet e [[Mashkulloria|mashkullorisë]] dhe [[Feminiteti|feminitetit]] në të gjitha aspektet e seksit dhe gjinisë: [[Gjinia biologjike|seksi]] biologjik, identiteti gjinor, paraqitja gjinore dhe orientimi seksual.<ref name="Carlson">{{cite book |title=Psychology: The Science of Behaviour |vauthors=Martin GN, Carlson NR, Buskist W |date=2009 |publisher=Pearson |isbn=978-0-205-64524-4 |edition=4th |location=Toronto, Canada |pages=140–141 |language=en |chapter=Psychology and Neuroscience |access-date=19 dhjetor 2021 |chapter-url=https://books.google.com/books?id=zyMbUZYnWh8C&dq=Psychology%3A+the+science+of+behaviour+2009&pg=PA140 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211219122137/https://books.google.com/books?id=zyMbUZYnWh8C&dq=Psychology:+the+science+of+behaviour+2009&pg=PA140 |archive-date=19 dhjetor 2021 |url-status=live}}</ref><ref>{{cite book |title=Culture and diversity in the United States: so many ways to be American |vauthors=Eller JD |date=2015 |publisher=Routledge |isbn=978-1-317-57578-8 |location=Abingdon, Oxon |page=137 |language=en |quote=most Western societies, including the United States, traditionally operate with a binary notion of sex/gender}}</ref><ref name="AmPsycholAssn-whatis">{{cite web |date=2020 |title=Sexual Orientation & Homosexuality |url=https://www.apa.org/topics/lgbt/orientation |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190216213126/https://www.apa.org/topics/lgbt/orientation |archive-date=February 16, 2019 |access-date=February 6, 2020 |publisher=[[American Psychological Association]] |language=en}}</ref> Disa njerëz nuk identifikohen me disa aspekte ose të gjtiha aspektet e gjinisë të lidhur me seksin biologjik; ca prej tyre janë [[Transgjinor|transgjinorë]], [[Jobinar|jobinarë ose ''genderqueer'']] (lit. gjinindryshëm). Disa shoqëri kanë kategori të gjinisë së tretë.<ref>{{cite book |title=Transgender nation |vauthors=MacKenzie GO |date=1994 |isbn=978-0-87972-596-9 |location=Bowling Green, OH |page=43 |quote=transvestites [who do not identify with the dress assigned to their sex] existed in almost all societies}}; {{cite book |title=Introduction to Social Work and Social Welfare: Empowering People |vauthors=Zastrow C |date=2013 |isbn=978-1-285-54580-6 |page=234 |quote=There are records of males and females crossing over throughout history and in virtually every culture. It is simply a naturally occurring part of all societies. (quoting the North Alabama Gender Center)}}</ref>
== Referime ==
{{reflist}}
 
Libri ''Introduction to Behavioral Science in Medicine'' thotë që, me ca përjashtime, "Identiteti gjinor zhvillohet befasisht shpejt në vitet e hershme të fëmijërisë, dhe në shumicën e rasteve duket që është të paktën pjesërisht jo i rikthyeshëm deri kah mosha 3- ose 4-vjeçare".<ref name="bukatko">{{cite book |url=https://archive.org/details/childdevelopment0000buka |title=Child Development: A Thematic Approach |vauthors=Bukatko D, Daehler MW |date=2004 |publisher=Houghton Mifflin |isbn=978-0-618-33338-7 |page=[https://archive.org/details/childdevelopment0000buka/page/495 495] |language=en |url-access=registration}}</ref><ref name="IntBehavSciMed">{{cite book |url=https://books.google.com/books?id=0UYyBwAAQBAJ&pg=PA106 |title=Introduction to Behavioral Science in Medicine |vauthors=Hine FR, Carson RC, Maddox GL, Thompson Jr RJ, Williams RB |date=2012 |publisher=Springer Science & Business Media |isbn=978-1-4612-5452-2 |page=106 |language=en |access-date=8 January 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200701002454/https://books.google.com/books?id=0UYyBwAAQBAJ&pg=PA106 |archive-date=1 July 2020 |url-status=live}}</ref> Shoqëria Endokrine në SHBA konstaton që "Dëshmi të konsiderueshme shkencore kanë dalur në shesh duke demonstruar një element të fortë biologjik që përkrah identitetin gjinor. Individët mund të marrin vendime në bazë të faktorëve tjerë në jetën e tyre, por nuk duket që ka forca të jashtme të cilat shkaktojnë njerëzit me të vërtetë ta ndryshojnë identitetin e tyre gjinor."<ref name="endocrine-society-position">{{Cite web |date=December 16, 2020 |title=Transgender Health |url=https://www.endocrine.org/advocacy/position-statements/transgender-health |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20221010143844/https://www.endocrine.org/advocacy/position-statements/transgender-health |archive-date=10 October 2022 |access-date=2022-10-13 |website=www.endocrine.org |language=en}}</ref> Konstruktivistët socialë argumentojnë që identiteti gjinor, ose mënyra siç shprehet, janë ndërtuar nga shoqëria, të caktuar nga ndikimet kulturore dhe shoqërore. Konstruktivizmi i këtij lloji nuk është plotësisht i papërputhur me idenë e një identiteti të lindur gjinor, meqë paraqitja e asaj gjinie mund të jetë faktori që dallon nga kultura në kulturë.<ref>{{Cite web |title=Gender identity |url=https://www.britannica.com/topic/gender-identity |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231012085044/https://www.britannica.com/topic/gender-identity |archive-date=12 October 2023 |access-date=2022-10-13 |website=[[Encyclopædia Britannica]] |language=en}}</ref>
 
== Referime ==
{{reflist}}{{Authority control}}
[[Kategoria:Identiteti gjinor]]
[[Kategoria:Neologjizma të viteve 1960]]
[[Kategoria:LGBT]]