Versioni i datës 4 nëntor 2023 17:09 redakto Edukatori (diskuto \| kontribute) Përdorues automatikisht të kontrolluar, Redaktorët, Kontrolluesit 37.149 edits v U zhvendos nga Kategoria:Serial te Kategoria:Seriale televizive me anë të Cat-a-lot ← Redaktim më i vjetër		Versioni i datës 24 tetor 2024 23:50 redakto zhbëje Fallbackintoreality (diskuto \| kontribute) Përdorues automatikisht të kontrolluar, Redaktorët, Kontrolluesit 2.459 edits No edit summary Etiketa: Përpunim pamor Ndryshimi më pas →
Rreshti 1: {{Nihongo\|'''Anime''' (\|アニメ}} -janë [[~~Gjuha~~Animimi\|animacionet]] ~~shqipe~~[[Animimi tradicional\|sqme dorë]] ~~anime;~~dhe ~~gjatë~~[[Animimi ~~アニメーション~~kompjuterik\|me ~~''Animēshon''~~kompjuter]] -me ~~huazuar~~origjinë ~~nga~~në [[~~Gjuha angleze\|anglishtja~~Japoni]]. Nga jashtë Japonisë dhe në shqip, ''~~animation~~anime'' -i referohet përkatësisht animacionit të prodhuar në Japoni. Mirëpo në Japoni, termi (i rrjedhur nga shkurtesa e fjalës ''~~Animacion~~animation'' në anglisht) ~~janë~~përfshin ~~[[seriali\|seri]]~~të ~~dhe~~gjitha ~~[[filmi\|filma]]~~veprat e animuara, pa marrë parasysh stilin apo origjinën. Shumë vepra të animuara [[~~animimi\|animuar]]~~Animimi ei ~~prodhuar~~ndikuar nënga ~~[[Japonia~~anime\|~~Japoni~~me stil të ngjashëm me animacionin japonez]]. ~~Është~~prodhohen ~~një~~edhe ~~stil~~jashtë ~~origjinal~~Japonisë. Ky stil i vizatimit i zhvilluar në Japoni që karakterizohet nga një larmi ngjyrash, që trajton tema të ndryshme, qofshin këto për fëmijë ose për të rritur. Video lojërat shpeshherë përfshijnë tematika dhe stile artistike që ndonjëherë shënohen si anime. Vepra më e hershme komerciale e animuar nga Japonia shënohet në vitin 1917. Një stil i veçantë artistik doli në shesh në vitet 1960 me veprat e karikaturistit Osamu Tezuka dhe u përhap në dekatat vijuese, duke zhvilluar një publik të madh vendor. Që nga fillimet e shfaqjes së filmave anime në televizione, anime-t pikturoheshin me dorë. Me zhvillimin e teknologjisë kompjuterike, shumë anime do të realizoheshin me anë të ndihmës së kompjuterëve. Zakonisht filmat anime përfshijnë tema fiktive, që zhvillohen në një botë imagjinare (për shembull përdoret teknologji që nuk ekziston, udhëtime në hapësirë, kolonizimi i planeteve, e të tjerë).<ref>{{cite web \|author=[[Ministry of Economy, Trade and Industry]] \|date=2020 \|title=Manga and Anime \|url=https://artsandculture.google.com/story/0QXxgxls0jJ5Kg \|url-status=live \|archive-url=https://web.archive.org/web/20231027160025/https://artsandculture.google.com/story/0QXxgxls0jJ5Kg \|archive-date=October 27, 2023 \|access-date=October 27, 2023 \|website=[[Google Arts and Culture]]}}</ref> Animet shfaqen në televizione publike ose private, publikohen në media në versionet e tyre [[DVD]], VCD ose [[VHS]], ose në internet. Shumë [[Video loja\|video lojëra]] gjithashtu mund të përmbajnë material të shumtë nga anime (shembull ''Ghost in the Shell'' për [[PlayStation]], ''Tekken'' - mbyllja e personazhit Xiang Yu në ''Tekken 3'', lojra online si ''Ragnarok Online'', [[God Hand]] për [[PlayStation 2]] e shumë të tjerë).▼ Kuptimi i fjalës anime nuk është në të vërtetë një fjalë në [[gjuha japoneze\|gjuhën japoneze]]. Anime mendohet të jetë shkurtimi i fjalës ''animacion'', dhe në Japoni me këtë term përfshihet çdo film i animuar. Megjithatë me këtë term, në shumicën e vendeve perëndimore si [[Anglia]], [[Shtetet e Bashkuara të Amerikës\|Sh.B.A]], [[Italia\|Itali]], [[Gjermania]], [[Shqipëria]] e të tjerë, nënkuptohet një film i animuar prodhuar dhe zhvilluar në Japoni. Për më tepër një anime konsiderohet si nënkategori e animimit. [1][2] ▲Që nga fillimet e shfaqjes së filmave anime në televizione, anime-t pikturoheshin me dorë. Me zhvillimin e teknologjisë kompjuterike, shumë anime do të realizoheshin me anë të ndihmës së kompjuterëve. Zakonisht filmat anime përfshijnë tema fiktive, që zhvillohen në një botë imagjinare (për shembull përdoret teknologji që nuk ekziston, udhëtime në hapësirë, kolonizimi i planeteve, e të tjerë). Animet shfaqen në televizione publike ose private, publikohen në media në versionet e tyre [[DVD]], VCD ose [[VHS]], ose në internet. Shumë [[Video loja\|video lojëra]] gjithashtu mund të përmbajnë material të shumtë nga anime (shembull ''Ghost in the Shell'' për [[PlayStation]], ''Tekken'' - mbyllja e personazhit Xiang Yu në ''Tekken 3'', lojra online si ''Ragnarok Online'', [[God Hand]] për [[PlayStation 2]] e shumë të tjerë). Filmat anime ndahen në shumë kategori. Shumë filma prodhohen me një kohëzgjatje të gjatë (aq sa mund të zgjasë normalisht një film i zakonshëm). Serialet anime dhe OVA-t janë shumë të përhapura gjithashtu. Zakonisht një anime influencohet shumë nga libra [[manga]] dhe novela të shkurtra. Ky fenomen shikohet shumë shpesh. Zakonisht një serial anime, ka edhe serialin e saj manga ose anasjelltas (për shembull ''[[Oh My Goddess!]]'', ''[[Excel Saga]]'', ''[[Dragon Ball]]'' dhe ''[[Dragon Ball Z]]'', ''[[Black Lagoon]]'' e të tjerë). Influenca e disa filmave anime ka qenë shumë e madhe, duke bërë që shumë histori të marra nga këto filma, të ktheheshin në filma të vërtetë (shembull ''[[Dragonball Evolution]])''. Mangat janë anime të shkruara në formë të [[Stripi\|komik stripeve]], prej të cilave shumë anime vazhdohen, ose në rastin e kundërt shërbejnë si origjinë e mangës. == ~~Historia dhe zhvillimet~~Etimologjia == Si një lloj i animimit, anime është një formë artistike që përfshin shumë zhanre të mediumeve të tjera; ndonjëherë klasifikohet gabimisht si vet zhanër.{{sfn\|Poitras\|2000\|p=7}} Në japonisht, fjala ''anime'' i referohet animacionit në përgjithësi, pa marrë parasysh origjinës apo stilit.<ref>{{cite web \|year=2007 \|title=Tezuka: The Marvel of Manga - Education Kit \|url=http://www.artgallery.nsw.gov.au/__data/page/9842/Tezuka_Kit_1.pdf \|url-status=dead \|archive-url=https://web.archive.org/web/20070830033821/http://artgallery.nsw.gov.au/__data/page/9842/Tezuka_Kit_1.pdf <!--DASHBot--> \|archive-date=30 August 2007 \|access-date=28 October 2007 \|publisher=Art Gallery New South Wales}}</ref> Origjina e fjalës ''anime'' debatohet. Fjala angleze "animation" shkruhet në [[katakana]] japoneze si {{Nihongo\|アニメーション\|3=animēshon}} dhe si {{Nihongo\|アニメ\|3=anime <small>, shqiptuar {{IPA\|ja\|a.ɲi.me\|pron\|Anime.ogg}}}} në formën e shkurtuar.<ref name="anna">{{cite web \|title=Lexicon - Anime \|url=https://www.animenewsnetwork.com/encyclopedia/lexicon.php?id=45 \|url-status=live \|archive-url=https://web.archive.org/web/20200830144913/https://www.animenewsnetwork.com/encyclopedia/lexicon.php?id=45 \|archive-date=August 30, 2020 \|access-date=12 September 2020 \|website=[[Anime News Network]]}}</ref> Disa burime konstatojnë që fjala rrjedh nga fjala franceze për animacionin ''dessin animé'' (lit. "vizatim i gjallë"),<ref>{{cite book \|last=Kroon \|first=Richard W. \|url=https://books.google.com/books?id=HjmNAgAAQBAJ&pg=PA48 \|title=A/V A to Z: An Encyclopedic Dictionary of Media, Entertainment and Other Audiovisual Terms \|publisher=[[McFarland & Company\|McFarland]] \|year=2010 \|isbn=978-0-7864-5740-3 \|page=48 \|access-date=May 15, 2023 \|archive-url=https://web.archive.org/web/20230515215928/https://books.google.com/books?id=HjmNAgAAQBAJ&pg=PA48 \|archive-date=May 15, 2023 \|url-status=live}}</ref> por burime të tjera e konsiderojnë këtë si mit të rrjedhur nga popullariteti i anime në Francë gjatë viteve 1970 dhe 1980.<ref name="anna2">{{cite web \|title=Lexicon - Anime \|url=https://www.animenewsnetwork.com/encyclopedia/lexicon.php?id=45 \|url-status=live \|archive-url=https://web.archive.org/web/20200830144913/https://www.animenewsnetwork.com/encyclopedia/lexicon.php?id=45 \|archive-date=August 30, 2020 \|access-date=12 September 2020 \|website=[[Anime News Network]]}}</ref> ~~[[Skeda:250px-Dragonballz.jpg\|300px\|left\|parapamje\|[[Dragon Ball Z]] për shembull do të ishte një anime shumë e njohur e prodhuar në vitin 1989.]]~~ == Historia dhe zhvillimet == Duke filluar me shekullin ~~e 20~~XX, animet do të shfaqeshin për herë të parë në ~~televizjonet~~televizionet japoneze. Më shumë si një eksperimentim i animacionit, teknikat e të cilave më parë ishin provuar në Gjermani, ~~Sh.B.A~~SHBA, Francë dhe Rusi, animet do të merrnin një zhvillim pak ndryshe në Japoni. Në Japoni filmat anime do të fitonin famë shpejtë sepse ato arrinin të siguronin një mënyrë të shprehuri të një historie ose rrefimi që nuk mund të shprehej ndryshe duke marrur parasysh zhvillimet e ngadalta të kinematografisë reale në Japoni. Ndryshe nga filmat e prodhuar në Evropë, Sh.B.A dhe Indi, ku shpenzoheshin me qindra-miljona dollarë për realizimin e një filmi, në Japoni industria e filmit kishte një buxhet të limituar dhe shumë pak vende për të filmuar. Për më tepër edhe nëse filmi do të mund të gjente buxhetin e duhur, ai kurre nuk do të merrte nota të larta në Evropë dhe Sh.B.A për shkak të mungesës së aktorëve me 'pamje perëndimore'. Një gjë e tillë mund të bënte që filmi të ishte një dështim total duke mos siguruar as lekët e shpenzuara për realizimin e tij. Anime ishte e vetmja mënyrë për kohën për të prodhuar filma me buxhet të ulët dhe me fitimet përkatëse (edhe pse që nga ajo kohë dhe mbase më parë shumë filma realë janë zhvilluar dhe kanë pasur sukses edhe jashtë japonisë, si ''[[Roshoman]]'' me regji të [[Akira Kurosawa\|Akira Kurosawës]], ''Kukullat'' me regji të ''Takeshi ~~Kitano''~~Kitanos, e shumë të tjerë). [[Skeda:popullariteti i mangave.jpg\|parapamje\|250px\|Një figurë e që shërben si shembull për të treguar popullaritetin e animeve dhe mangave në botë.]] Për më tepër, animet morën një zhvillim të më tejshëm me rritjen e popullaritetit të mangave ~~([[mangaka]])~~. Shumë shpesh mangat, shëndrroheshin bukur në filma dhe seriale anime. Për t'u përmendur janë mangat e [[Osamu Tezuka\|Osamu Tezukës]]. Mangat e tij, të cilësuara si legjenda dhe ai vetë si 'Zoti i Mangave', zakonisht animoheshin për t'u transmetuar më vonë në televizjone me sukses. Më vonë, ndër vitet 80, anime si ''Gundam'' dhe ''Macross'' do të ktheheshin në klasikë për kohën. Kjo do i hapte rrugë fillimit të një gjenerate anime, ku robotët mbizotëronin filmin ose serialin, një gjë që vazhdon akoma edhe sot. Edhe pse sot është pak e debatuar në se në Evropë dhe Sh.B.A animet janë më të mirëpritura se mangat, në Japoni është fakt që mangat janë më popullore dhe më të pranishme. Vitet 1990 deri në 2000 do të ishin koha më e lulëzuar e animeve, që do të shikonin një rritje të konsiderueshme të marketit. Sot dita animet kanë shumë adhurues në të gjithë botën, por do të ishte e egzagjeruar të thonim që ato dominojnë marketet në çdo vend. Shumë vende (ku [[Shqipëria]] do të ishte shembulli konkret), nuk kanë asnjë agjensi ose firmë që merret me blerjen dhe transmetimin e anime-ve. Line 40 ⟶ 41: * '''Kodomo''': Anime për fëmijë (zakonisht për nxënësit e tetëvjeçares). Shembull: [[Aventurat e Nils Holgersson (anime)]], Doreamon dhe Panda-Z. * '''[[Hentai]]''': Anime me material pornografik, që shfaqin shpesh skena nudiditeti, dhunë seksuale dhe që në shumë vende të botës janë rreptësisht të ndaluara. Shembull: [[Doctor Shameless]]. * '''Harem''': Anime ku zakonisht personazhi kryesorë rrethohet nga shumë personazhe femra. Megjithatë mund të ndodhë edhe e kundërta (për shembull disa personazhë meshkuj që i shkojnë rrotull një vajze). Shembull: [[Love Hina\|''Love Hina'']] dhe ''[[~~Ouran Host Club\|~~Ouran High School Host Club]]''. == ~~Shiko~~Shih edhe == * ~~'''~~[[Manga]]~~'''~~ * ~~'''~~[[Lista e anime]]~~'''~~ * ~~'''~~[[Seiyū]]~~'''~~ == ~~Referimet~~Referime == <references /> === Citime === Line 64 ⟶ 66: == Lidhje të jashtme == * ~~{{en}}~~ [http://www.animenewsnetwork.com/ Anime News Network; një sit me databazë të pasur dhe lajme rreth anime] * ~~{{en}}~~ [https://web.archive.org/web/20071012225255/http://www.animechecklist.net/ Databank për anime prej 1917 deri sot] * ~~{{de}}~~ [https://web.archive.org/web/~~20200123170809~~20051030025118/~~https~~http://~~aniki~~www.~~info~~jetro.go.jp/ ~~Aniki]~~ en/market/trend/industrial/pdf/jem0506-2e.pdf ~~Një [[wiki]]~~Artikull për ~~temën~~industritë ~~'''Anime'''~~e ~~dhe~~anime të Japonisë] ([[~~Manga~~Portable Document Format\|PDF]]) * {{de}} [https://web.archive.org/web/20040401171401/http://animexx.de/aidb/ AIDB] - Anime-Informationsdatenbank me [[Release]]list, [[Episoda]]list dhe [[Televizioni\|TV]]-Planus * {{en}} [https://web.archive.org/web/20051030025118/http://www.jetro.go.jp/en/market/trend/industrial/pdf/jem0506-2e.pdf Artikull për industritë e anime të Japonisë] ([[Portable Document Format\|PDF]]) * {{de}} [https://web.archive.org/web/20200113171656/https://www.anisearch.de/ AniSearch] - Një faqe për anime në stil të wikit dhe baze datavë, po ashtu permban faqja edhe [[screenshot]]s dhe wallpapers. [[Kategoria:Anime\| ]]

Anime: Dallime mes rishikimesh