Versioni i datës 1 dhjetor 2011 16:54 redakto Kristian95~sqwiki (diskuto \| kontribute) Përdorues automatikisht të kontrolluar, Redaktorët, Kontrolluesit 1.458 edits No edit summary ← Redaktim më i vjetër		Versioni i datës 1 dhjetor 2011 16:55 redakto zhbëje Kristian95~sqwiki (diskuto \| kontribute) Përdorues automatikisht të kontrolluar, Redaktorët, Kontrolluesit 1.458 edits No edit summary Ndryshimi më pas →
Rreshti 1: [[Αρχείο:Pericles Pio-Clementino Inv269.jpg\|thumb\|Μαρμάρινη προτομή του Αθηναίου στρατιωτικού και πολιτικού Περικλή, ρωμαϊκό αντίγραφο έργου του Κρεσίλα, Μουσείο του Βατικανού.]] '''Perikliu''' (rreth 495 – 429 p.e.r, [[Gjuha greke\|Greqisht]]: {{polytonic\|''Περικλῆς''}}, që do të thotë "i rrethuar nga lavdia") ishte një [[shtetar]], orator dhe gjeneral i rëndësishëm ndikues i [[Athina\|Athinës]] gjatë [[Epoka e Perikliut\|Epokës së Artë]]—hollësisht, periudha midis luftërave [[Perandoria_e_Persisë#Luft.C3.ABrat_greko-persiane\|Persiane]] dhe [[Lufta e Peloponezit\|Peloponeziane]]. Ai kishte prejardhje, nga mamaja, nga familja [[Alkmeonide]]. Ο '''Περικλής''' (από τις λέξεις ''περί'' + ''κλέος'' = «o περιτριγυρισμένος από δόξα», περίπου [[495 π.Χ.\|495]]-[[429 π.Χ.]]) ήταν [[Αρχαία Ελλάδα\|Αρχαίος Έλληνας]] πολιτικός, ρήτορας και στρατηγός του [[5ος αιώνας π.Χ.\|5ου αιώνα π.Χ.]], γνωστού και ως «Χρυσού Αιώνα», και πιο συγκεκριμένα της περιόδου μεταξύ των [[Ελληνο-Περσικοί Πόλεμοι\|Περσικών Πολέμων]] και του [[Πελοποννησιακός Πόλεμος\|Πελοποννησιακού Πολέμου]]. Η δύναμη, δόξα και η φήμη την οποία χάρισε στην [[Αρχαία Αθήνα]], δικαιώνουν απόλυτα το χαρακτηρισμό του Χρυσού Αιώνα. Η εποχή στην οποία ήταν κύριος της πολιτικής ζωής της Αρχαίας Αθήνας, δηλαδή μεταξύ του [[461 π.Χ.]] και του [[429 π.Χ.]], ονομάζεται μέχρι σήμερα ''«Εποχή του Περικλή»''. Ο Περικλής εκμεταλλεύτηκε τη νίκη των ελληνικών δυνάμεων επί των [[Πέρσες\|Περσών]] και την άνοδο της ναυτικής δύναμης της Αθήνας προκειμένου να μετατρέψει τη [[Δηλιακή Συμμαχία]] σε «Αθηναϊκή Ηγεμονία», οδηγώντας την πόλη του στην μεγαλύτερη ακμή της ιστορίας της κατά την περίοδο των 14 συνεχόμενων ετών που εκλεγόταν στο αξίωμα του Στρατηγού. Σε στρατιωτικό επίπεδο, οι επεκτατικές και στρατιωτικές επιχειρήσεις που πραγματοποίησε κατά την διάρκεια της κυριαρχίας του είχαν σαν κύριο στόχο τη διαφύλαξη των συμφερόντων της Αθήνας. Τις επιχειρήσεις αυτές διεξήγαγε με τη βοήθεια του πανίσχυρου αθηναϊκού ναυτικού, το οποίο άρχισε να δυναμώνει την εποχή του [[Θεμιστοκλής\|Θεμιστοκλή]] και αργότερα του [[Κίμων ο Μιλτιάδου\|Κίμωνα]], γιου του [[Μιλτιάδης\|Μιλτιάδη]]. Ωστόσο ήταν κατά την εποχή του Περικλή που έφτασε στην απόλυτη ακμή του, αποτελώντας τον κινητήριο μοχλό της αθηναϊκής υπερδύναμης. Ο Περικλής ήταν ηγέτης της Αθήνας μέχρι τα δύο πρώτα χρόνια του Πελοποννησιακού Πολέμου, ώσπου το [[429 π.Χ.]] απεβίωσε εξαιτίας του [[Λοιμός\|λοιμού]] που χτύπησε την πόλη του. Perikliu pati aq shumë ndikim në shoqërinë athinase saqë [[Thukididi]], historian i kohës së tij, e quajti atë "qytetarin më të lartë të Athinës". Perikliu e ktheu [[Lidhja e Delosit\|Lidhjen e Delosit]] në një perandori athinase dhe i udhëhoqi bashkëqytetarët e tij gjatë dy viteve të para të Luftës së Peloponezit. Periudha gjatë së cilës ai udhëhoqi Athinën, nga 461 në 429 p.e.r, ndonjëherë njihet si "[[Epoka e Perikliut]]", megjithëse periudha e përmendur mund të përfshijë edhe kohë më të herëta si [[Perandoria_e_Persisë#Luft.C3.ABrat_greko-persiane\|Luftërat Persiane]], ose deri aq vonë sa shekulli që pasoi. Υπήρξε μέγας προστάτης των [[τέχνη\|τεχνών]], της [[λογοτεχνία]]ς και των επιστημών, και ο βασικός υπεύθυνος για το γεγονός ότι η Αθήνα έγινε το πολιτιστικό και πνευματικό κέντρο του αρχαίου κόσμου. Επίσης, σε αυτόν οφείλεται η κατασκευή πολλών από τα σημαντικά μνημεία που κοσμούσαν την Αρχαία Αθήνα, με εκείνα της [[Ακρόπολη Αθηνών\|Ακρόπολης]] να διατηρούν εξέχουσα θέση ανάμεσά τους. Επίσης, υπήρξε μέγας υποστηρικτής της δημοκρατίας και της ελευθερίας του λόγου και ως αποτέλεσμα, κατά την εποχή του, τέθηκαν οι βάσεις του λεγόμενου [[Δυτικός Κόσμος\|Δυτικού Πολιτισμού]]. Η δράση του δεν περιορίστηκε μόνο εκεί, αλλά ως ηγέτης των Αθηνών, με μία σειρά νόμων, υποστήριξε τις λαϊκές μάζες και τις βοήθησε να αποκτήσουν περισσότερα δικαιώματα σε βάρος της αριστοκρατικής τάξης στην οποία ανήκε κι ο ίδιος. Ήταν τόσο ανοικτός προς τις ευρύτερες μάζες, που πολλοί τον αποκαλούσαν [[Λαϊκισμός\|λαϊκιστή]].<ref name="Muhl">S. Muhlberger, «[http://www.nipissingu.ca/department/history/MUHLBERGER/2055/L23ANC.HTM Periclean Athens]».</ref><ref name = "Ruden 80">S. Ruden, ''«Lysistrata»'', 80.</ref> Perikliu ngriti artet dhe letërsinë; kjo qe një arsye kryesore pse Athina mbajti reputacionin e të qenit qendra edukative dhe kulturore e botës [[Greqia e Lashtë\|greke të lashtë]]. AI filloi një projekt ambicioz për ndërtimin e shumicës së strukturave mbijetuese në [[Akropoli\|Akropol]] (duke përfshirë dhe [[Partenoni\|Partenonin]]). Ky projekt e zbukuroi qytetin, nxori në pah lavdinë e tij dhe i dha punë njerëzve.<ref name="Blois">L. de Blois, ''An Introduction to the Ancient World'', 99</ref> Më tej, Perikliu e rriti kaq shumë [[Demokracia\|demokracinë athinase]] saqë kritikët e quajnë atë një [[Popullizmi\|populist]].<ref name="Muhl">S. Muhlberger, [http://www.nipissingu.ca/department/history/MUHLBERGER/2055/L23ANC.HTM Periclean Athens].</ref><ref name = "Ruden 80">S. Ruden, ''Lysistrata'', 80.</ref> Οι φιλοδημοκρατικές του θέσεις αποτυπώνονται καλύτερα στον περίφημο «Επιτάφιο Λόγο» του προς τιμήν των πεσόντων του πρώτου έτους του Πελοποννησιακού Πολέμου, ο οποίος διασώθηκε από τον ιστορικό [[Θουκυδίδης\|Θουκυδίδη]]. Ο τελευταίος θαύμαζε τόσο πολύ τον Περικλή, που τον αποκαλούσε «πρώτο πολίτη των Αθηνών».

Kristian95~sqwiki