|
Krahina pershkohet nga lumi Devoll dhe nga rruga automobilistike Maliq –Gramsh qe ndjek rrymen e lumit dhe ndan krahinen ne mes. Ne te dy anet e lumit gjen gryka te formuara nga perrenj te rrembyeshem,qe zbresin nga malet e derdhen ne Devoll.Me i fuqishem nga keta eshte ai qe ka marre emrin’’Lumi i Selces’’,i cili nis nga Guri Kamjes dhe ne rruge e siper mbledh dhe ujrat qe rrjedhin nga mali i Lenies.
Ne te djathte te lumit Devoll ngrihen madheshtore malet e Lenies,Guri Kamjes simbol i shoqates tone,Guri i Bletes e Kozelit.Ndersa ne ane te majte te lumit ngrihen malet e quajtura Varri Plakes,Borigat e Shipckes ato te ShenProdhonit deri ne Lirez,Bakolla,dhe mali I Kostomano mbi Voskopoje. Maja me e larte eshte ajo e Valamares me mbi 2300 m mbi nivelin e detit me liqenet e bukur prane saj..
Ne trojet e krahines se Gores rritet nje larmi pemesh drufrutore e jo drufrutore si molla me 13 lloje te vendit dardha me 20 lloje,qershia ,e kumbulla Gorare ku del rakia me fame prej saj ku pihet ne dasma e gostira nepermjet dollise gorare si dhe druret pyjore si pisha,bredhi,rrobulli,dushku qe perbejne nje pasuri te madhe per zonen.Krahina e Gores ka klime te ashper kontinentale me dimer te ashper e debore si dhe me vere disi te thate.Simbas studimeve te lashtesise del se kjo zone ka qene e banuar qysh ne koherat parahistorike dhe emir i saj ka prejardhje nga sllavishtja ku ‘’Gore’’do te thote ‘’Mal’’ ose ‘’Malesi’’Banoret ilire te treves se Gores kane qene ne lufte me popujt qe deshen te zaptonin trojet e tyre.Neper Gore kane kaluar Hunet ,Sllavet me vone Turqit,por Goraret kane luftuar me pushke e me pene per lirine e zones se tyre dhe per lirine e ShqiperiseShqipërise .Ne fundin e shekullit te XIX dhe fillimin e shekullit te XX u formuan çetat e para patriotike si ajo e Kapedan Kajo Babjenit ,i cili bente pjese ne Komitetin per Çlirimin e Korçès,si dhe ceta e Ismail Derdushes etj.Para shpalljes se pavaresise u krijua Komiteti i Fshehte Krahinor ne te cilin bente pjese Kajo Babjen,Xhelo Selca,Feim Zbogji,Ismail Strelca,Tosun Derdusha,Fetah Goca,Koci Plovishti,Cane Lozhani,Pasho Krushova,Pasho Kolaneci,Asllan Dolaneci,dhe Telha Senishti.Me 28 korrik te vitit 1912 cetat e Gores u bashkuan ne Gurin e Kamjes ku ngriten Flamurin Kombetar dhe vazhduan duke cliruar qytetin e Pogradecit.Keshtu kane vazhduar goraret edhe mbas shpalljes se Pavarsise edhe gjate luftes Na-Çl. Kuneder pushtuesve italjane dhe gjermane dhe krijoi cetat e saj si ajo e Heroit te Popullit Teki Kolaneci etj.Mbas clirimit Gora mori nje zhvillim ne te gjitha drejtimet ekonomike dhe kulturore.Ne vitin 1945 popullsia e krahines seGores arrinte ne 13500 fryme.Por goraret kane qene arsimdashes si para clirimit edhe mbas clirimit ku u hapen shkolla ne cdo fshat dhe sot funksionon nje shkolle e mesme e pergjitheshme ne qender te Gores.Por Gora dhe goraret kane Doket dhe Zakonet e tyre si mikpritja e vecante per kete zone me ate rakine e kumblles gorare me veshjet e saj karakteristke,me burra te beshem dhe punetore me grate puntore dhe te palodhura.Mbas viteve 1990 me vendosjen e demokracise dhe me levizjen e lire te njerezve popullsia e gores u pakesua me cvendosjen e tyre ne vendet e zonave te ulta.Por kjo nuk do te thote se goraret e kane harruar vendin e tyre ,ata kethehen here mbas here aty ku kane te paret e tyre.Ata jane kethyer per te rregulluar shtepite e tyre ku vine pushojne ne vere apo ne dimer ne ajrin e paster te fshatrave te tyre.Ne Gore ka filluar te shfrytezohen ujrat e saj ne ngritjen e hdrocentraleve te vegjel .Ngritja e hidrocentraleve mbi lumun Devoll do ti jape me shume rendesi infrastruktures rrugore.Ne Gore jane krijuar fermat blektorale me nga 300-400 krere me te dhirta dhe te leshta ku me prodhimin e tyre blektoral konkurojne ne te gjithe vendin tone.Qedra e Gores eshte populluar me shume me ato lokalet ku ju sherbejne klienteve me rakine e kumblles gorare.Pra vlerat e Gores duhet te ruhen ky eshte dhe qellimi i SHoqates Atdhetare Kulturore ‘’Gora’’.Ajo ka punuar dhe punon me aktivitete te ndryshme ne perkujtim te dative historike dhe te te njerezve qe kane punur per gore.Ajo sot funksionon me deget e saj ne te gjithe vendin ku ka gorare si dhe ka dege te saj edhe ne Amerike e ne vende te tjera te botes.Tani me ne krye te saj kryetari e palodhur z Besim SHyti dhe kryesine dhe deget neper rrethe si dhe punen e mire te kordinatorit te saj Z Arben Rroko, po punon per ta pritur 100 vjetorin e Pavaresise me sa me shume aktivitete. Ftoj intelektuale dhe gorare kudo qe ndodhen ta ndihmojne Goren duke ja ngritur vlerat e saj.Ftoj dhe biznesmene gorare per te ndihmuar shoqaten ne anen financiare per aktivitetet qe organizon shoqata. E punoi materjalin Lefter RROKO.Anetar i Keshillit te Pergjithshem te Shoqates Gora.
|
