Gjeografia e Kosovës: Dallime mes rishikimesh

| '''Kufijtë''' || 700.7 km

|-

|-

| '''Pika më e lartë''' || [[Gjeravica]], 2,656 m

| '''Sipërfaqja më e madhe ujore''' || Liqeni i Gazivodës 9.1 km²

|-

|}

 

 

 

 

Koasova ka lidhje të shumta me shtetet fqinje, disa rrugë me Serbinë, dy me Maqedoninë, dy me Shqipërinë, tri me Malin e Zi. Përmes hekurudhës Kosova lidhet me Maqedoninë dhe Serbinë, kurse përmes aeroportit të Prishtinës lidhet me shumë vende të botës.

Pobullit shqipatr gjatë gjithë historisë i kushtoi shtrenjtë pozita e volitshme [[Gjeopolitika (revistë)|gjeopolitike]] dhe gjeostrategjike. Si popujt e Lindjes ashtu edhe ata të Perëndimit tërësinë tokësore të shqiptarëve kishin bërë udhëkryqin më të ngarkuar të [[planeti]]t. Prandaj këtë truall vazhdimisht e kanë rrahur besime, ideologji dhe politika të ndryshme, që është pasuruar shpirtërisht nga kulturat e të dy anëve, por edhe është rrezikuar nga interesat e tyre të kundërta.

 

Kosova edhe pse ka një sipërfaqe të vogël ka përbërbërje të llojlljshme gjeologjike me shkëmbinjë prej kohërave më të vjetra e deri në epokën më të re gjeologjike.

Hapësira e Kosovës në aspektin tektonik ndahet në disa zona:

* Zona e Vardarit, kësaj zone i takojn vist në anën e majt të lmit Vardar.

* Zona e Korabit në Kosovë i takon pjesa e Sharrit dhe pjesa jugore e basenit të Dukagjinit. Këtu shtresat e [[mezozoiku]]t kanë përhapje të gjerë. Ato e përbëjnë Koritnikun, Cvilenin, Oshllakun etj.

 

* Formacionet e kuaternarit në Kosovë I mbulojnë pjesët e rrafshta dhe shtretërit e lumenjëve, sidomos të Drinit të Bardhë, të Sitnicës, të Moravës së Binçës etj., pastaj terracat lumore, rrafshet aluiviale, shtresat deluviale, materialet morenore etj.

 

Relievi i Kosovës përbëhet prej vargmaleve, maleve, fushëgropave dhe luginave (të krijuara me lëvizje tektonike, forma erozive dhe akumulative) etj.

 

Malet përbëjnë rreth 63% të territorit dhe ndahen në disa grupe: malet periferike dhe qendrore, të larta, të mesme dhe të ulëta.Malet periferike kan pozit skajore ne form vragmalesh,grupmalesh,dhe malesh te vequara

 

:'''''Artikulli kryesorë : [[Klima e Kosovës]]'''''

Klima e Kosovës ka lidhje me pozitën gjeografike të saj. Shtrirja në gjerësinë e mesme gjeografike, klima e Kosovës varet nga [[sasia e nxehtësisë]] që vjen nga Dielli, afërsia e detit Adriatik, lugina e Vardarit, hapja ndaj veriut, lartësia mbidetare mbi 400 m, shtrirja e maleve të larta në perëndim, jug e veri dhe e maleve të ulëta e të mesme në lindje e juglindje.

 

 

:'''''Artikulli kryesorë : [[Hidrografia e Kosovës]]'''''

Hidrografia është element i rëndësishëm natyrorë. Pasuria në ujëra sipërfaqësor dhe nëntokësore varet nga përbërja gjeologjike.(shtresat ujëmbajtëse e ujëlëshues), format e relievit, klima (temperatura, reshjet, erërat etj), mbulesa vegjetative dhe ndikimi i njeriut në rregullimin e shtretërve dhe shfrytëzimit të ujit për nevoja të ndryshme.

Kosova ka rrjet mjaft te pasur te lumenjëve ku me te rendësishmit janë:Drini i bardhe,Ibri,Lepenci,Sitnica etj.Gjithashtu është e pasur edhe me liqene(artificiale)si :Liqeni i Batllavës,Liqeni i Badovcit,Liqeni i Ujëmanit etj.

 

Në territorin e Kosovës për shkak të llojllojshmërisë së relievit, përbërjes gjeologjike, kushteve klimatike, hidrografike, floristike dhe veprimit të njeriut për kohë të gjatë historike, janë formuar toka të ndryshme, e një pjesë e tyre edhe ka pësuar ndryshime. Mirëpo pjesa më e madhe e territorit ( 56%) është e mbuluar me toka të cilësisë së dobët, një pjesa tjetër e konsiderushme (29%) është me toka të cilësisë mesatare dhe pjesa më e vogël (15%) me toka të cilësisë së mirë. Tokat e cilësis së mirë dhe mesatare zën rreth 44% të fondit të tokës dhe ato përbëhen prej tokave humusore(11%,kryesisht ne Rrafshin e Kosovës),tokave te murrme karborante(8.4%), aluviale(7.8%), smonicave,renzinave dhe tokave të zeza.

 

Relievi i llojllojshëm, përbërja e larmishme pedologjike, klima e llojllojshme dhe pasuria me ujra , kan ndikuar në llojllojshmërinë e botës bimore dhe shtazore të Kosovës. Hapja e sipërfaqeve nën pyje, kullosa e livadhe si dhe prerja e pandërprerë e pyjeve, dukshëm e kanë varfëruara pasurinë bimore dhe shtazore. Bashkësia e bimëve livadhore është mjaft e pasur, sidomos në pjesën perëndimore, ku ka më shumë livadhe e kullosa për shkak të reshjeve më të shumta dhe mundësisë së ujitjes së sipërfaqeve nën livadhe. Drunjtë endemik të vjetërsisë terciare janë disa: rrubulli, arneni, pisha e bardhë, pisha e zezë dhe selvia.

 

{{KO-gjeo-cung}}

{{Evropa-gjeo}}

 

 

[[bg:География на Косово]]

[[sr:Географија Косова и Метохије]]

[[zh:科索沃地理]]