Wikipedia

Luksemburgu: Dallime mes rishikimesh

Browse history interactively
[redaktim i pashqyrtuar][Redaktim i kontrolluar]
← Redaktim më i vjetërNdryshimi më pas →
Content deleted Content added
PamorTekst wiki
No edit summary
Rreshti 47:
| ANETAR =
}}
'''Luksenburgu''' osezyrtarisht '''Dukata e Madhe e Luksemburgut''' është shtet sovranpa dalje në pjesëndet perendimore tënë [[EvropëEuropë]]sn perëndimore. ShtetiAi i beneluksit, Luksenburgukufizohet në anën veri-perindimore kufizohetperindim nga [[Belgjika]], pjesanë veri-lindorelindje nga [[Gjermania]] dhe nga veri-lindja gjerë në veri-perënim, Mbretëria e Dukës së Madhë,jugperëndim kufizohet nga [[Franca]].
 
Luksenburgu ka një popullsi prej 524.853 (që nga tetori 2012) dhe një sipërfaqe prej 2586 kilometra katrorë.
 
Si një demokraci përfaqësuese me një monark kushtetues, ai drejtohet nga një Dukë i Madh dhe është Dukata e Madhe e vetme e mbetur në botë. Luksemburgu është një vend i zhvilluar, me një ekonomi të përparuar dhe [Prodhimi i Brendshëm Bruto|PBB]] më të lartë në botë për frymë, sipas Bankës Botërore. Rëndësia historike dhe strategjike e tij daton që prej themelimit të tij si një fortesë e epokës romake dhe kështjellë e frankëve në mesjetën e herëshme. Ai ishte një bastion i rëndësishëm përgjatë Rrugës spanjoll kur Spanja ishte fuqia kryesore evropiane që kishte influencë në gjithë hemisferën perëndimore dhe më gjerë në shekujt e 16-17-të.
 
Luksemburgu është një anëtar i [[Bashkimi Evropian|Bashkimit Evropian]], [[NATO]]-s, [[OECD]], [[OKB|Kombeve e Bashkuara]], dhe [[Beneluksi]]t, duke reflektuar konsensusin politik në favor të integrimit ekonomik, politik dhe ushtarak. Qyteti i Luksemburgut, që është kryeqyteti dhe qyteti më i madh, është selia e disa institucioneve dhe agjencive të BE-së. Më 18 tetor 2012, Luksemburgu u zgjodh si anëtar i përkohshëm në Këshillin e Sigurimit të Kombeve të Bashkuara, për herë të parë në historinë e tij. Ai do të shërbejnë në Këshillin e Sigurimit nga 1 janar 2013 deri më 31 dhjetor 2014 dhe do të jetë, të paktën deri në fund të vitit 2013, i vetmi anëtar i [[Bashkimi Europian|BE]]-së jo i përhershëm.
 
Duke pasqyruar pozicionin e tij gjeografik, kultura e Luksemburgut është një shkrirje e Europës romanike dhe gjermanike, duke huazuar tradita të dallueshme nga secila prej tyre. Luksemburgu është një shtet trigjuhësh: [[Gjuha luksenburge|luksembourgisht]], [[frëngjisht]] dhe [[gjermanisht]] janë gjuhë zyrtare. Edhe pse një shtet laik, Luksemburgu është kryesisht katolik.
 
== Historia ==
{{Kryesor|Historia e Luksemburgut}}
Historia e regjistruar e Luksemburgut fillon me blerjen e Lucilinburhuc (sot Kështjella e Luksemburgut) e ndodhur në shkëmbin Bock nga Siegfried, Kont i Ardennes në 963, nëpërmjet një akti të këmbimit me Abacinë e Shën Maksimit në Trier. Rreth kësaj fortese, u zhvillua gradualisht një qytet, i cili u bë qendra e një shteti me një vlerë të madhe strategjike. Në shekullin e 14-të dhe në fillim të shekullit të 15-të, tre anëtarë të Dhomës së Luksemburgut mbretëruan si Perandorë romakë. Në vitin 1437, Dhoma e Luksemburgut pësoi një krizë trashëgimie, e shkaktuar nga mungesa e një trashëgimtari mashkull për të marrë fronin, gjë që çoi në shitjen e territorit e nga Dukesha Elisabeth tek Filipi i Mirë i Burgundisë.
ajo njihet qysh para eres sone
 
== Politika ==
Line 59 ⟶ 67:
{{Kryesor|Njësitë administrative të Luksemburgut}}
 
Luksemburgu ndahet në tri njësi administrative të quajtura DistriktDistrikte cilattë cilët ndahen më tutje më 12 njësi të quajtura [[kantone]] e që këto ndahen në 116 njësi më të vogla të quajtura komuna. Dymbëdhjetë nga komunat kanë statusin e qytetit, nga të cilët qyteti i [[Luksemburgu (qyteti)|Luksemburgut]] është më i madhi.
 
Kantonet u krijuan më 24 shkurt 1843. Në vitin 1857, u krijua Distrikti Mersch nga kantonet Mersch dhe Redange por, ky distrikt i katërt u shkri në vitin 1867, kur riorganizimi i dhjetë vjetëve më parë u anullua.
 
[[Skeda:Luxembourg administrative subdivisions coloured.gif|thumb|200px|left400px|Njësitë administrative në Luksemburg]]▼
 
*[[Distrikti Dikrech]]
▲[[Skeda:Luxembourg administrative subdivisions coloured.gif|thumb|200px|left|Njësitë administrative në Luksemburg]]
* *[[DikrechClervaux (DistriktKanton)|DikrechClervaux]]
*** 1.[[Clervaux]], 2.[[Consthum]], 3.[[Heinerscheid]], 4.[[Heinerscheid]], 5.[[Heinerscheid]], 6.[[Troisvierges]], 7.[[Weiswampach]], 8.[[Wincrange]]
** [[Klierf (Kanton)|Klierf]]▼
** [[DikrechDiekirch (Kanton)|DikrechDiekirch]]
*** 2.[[Bettendorf]], 3.[[Bourscheid]], 4.[[Diekirch]], 5.[[Ermsdorf]], 6.[[Erpeldange]], 7.[[Ettelbruck]], 8.[[Feulen]], 9.[[Hoscheid]], 10.[[Medernach]], 11.[[Mertzig]], 12.[[Reisdorf]], 13.[[Schieren]]
** [[Réiden (Kanton)|Réiden]]▼
** [[VeianenRedange (Kanton)|VeianenRedange]]
*** 1.[[Beckerich]], 2.[[Préizerdaul]], 3.[[Ell]], 4.[[Grosbous]], 5.[[Rambrouch]], 6.[[Redange]], 7.[[Saeul]], 8.[[Useldange]], 9.[[Vichten]], 10.[[Wahl]]
** [[Wolz (Kanton)|Wolz]]▼
▲** [[RéidenVianden (Kanton)|RéidenVianden]]
* [[Gréiwemaacher (Distrikt)|Gréiwemaacher]]
*** 1.[[Putscheid]], 2.[[Tandel]], 3.[[Vianden]]
** [[Iechternach (Kanton)|Iechternach]]▼
** [[GréiwemaacherWiltz (Kanton)|GréiwemaacherWiltz]]
*** 1.[[Boulaide]], 2.[[Esch-sur-Sûre]], 3.[[Eschweiler (Luksemburg)]], 4.[[Goesdorf]], 5.[[Heiderscheid]], 6.[[Kiischpelt]], 7.[[Lac de la Haute-Sûre]], 8.[[Neunhausen]], 9.[[Wiltz]], 10.[[Winseler]]
** [[Réimech (Kanton)|Réimech]]
*[[Distrikti Grevenmacher]]
* [[Lëtzebuerg (Distrikt)|Lëtzebuerg]]
** [[KapellenEchternach (Kanton)|KapellenEchternach]]
** [[Esch-UelzechtGrevenmacher (Kanton)|Esch-UelzechtGrevenmacher]]
** [[LëtzebuergRemich (Kanton)|LëtzebuergRemich]]
*[[Distrikti Luksemburg]]
** [[Miersch (Kanton)|Miersch]]
▲** [[WolzCapellen (Kanton)|WolzCapellen]]
**[[Esch-sur-Alzette (Kanton)|Esch-sur-Alzette]]
▲** [[IechternachLuksemburg (Kanton)|IechternachLuksemburg]]
▲** [[KlierfMersch (Kanton)|KlierfMersch]]
 
== Gjeografia ==
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/wiki/Luksemburgu"