Wikipedia

Bashkimi Evropian: Dallime mes rishikimesh

Browse history interactively
(View all pending changes)
[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
← Redaktim më i vjetërNdryshimi më pas →
Content deleted Content added
PamorTekst wiki
v →‎Lidhje të jashtme: All info is kept in Wikidata, removed: {{Link FA|ro}} using AWB (10903)
Rreshti 41:
=== Këshilli Evropian ===
{{Kryesor|Këshilli Evropian}}
Këshilli Evropian lindi nga Samitet e Kryetarëve të Shteteve dhe të Qeverive të vendeve anëtare. Në Samitin e Parisit të mbajtur në dhjetor [[1974]], u vendos që këto takime të mbaheshin tri herë në vit dhe të merrnin emrin Këshill Evropian. Në vitin [[1987]], Akti i Përbashkët Evropian e bëri Këshillin Evropian pjesë të strukturës institucionale të Komunitetit. Tashmë ai është pjesë e Bashkimit Evropian.
 
Keshilli Evropian eshte instutucion i Bashkimit Evropian i formuar ne vitin 1974.
Kryetarët e Shteteve dhe të Qeverive si dhe Presidenti i Komisionit takohen rregullisht të paktën dy herë në vit. Ata shoqërohen nga Ministri i Jashtëm si dhe një Anëtar i Komisionit.
 
Sot Keshilli Evropian eshte njeri nga instutucionet me te rendesishme ne Bashkimin Evropian.
Ne takimet e Keshillit Evropian marrin pjese shefat e shteteve (kryeministri ose presidenti) varesisht nga sistemi politik i shtetit.
Takimet quhen Samite dhe zakonisht mbahen 4 here ne vit, ndersa mund te kemi takime te jashtezakonshme nese ka zhvillime te ndryshme te cilat prekin ne nje menyre ose tjetren Bashkimin Evropian.
Keshilli Evropian eshte bartesi kryesor i politikave ne Bashkimin Evropian.
 
Funksioni themelor i Këshillit Evropian është përcaktimi i drejtimeve kryesore politike për integrimin Evropian.
Funksioni themelor i Këshillit Evropian është përcaktimi i drejtimeve kryesore politike për integrimin Evropian. Ai e realizon një gjë të tillë duke marrë vendimet kryesore politike si dhe duke instruktuar Këshillin ose Përfaqësuesit Shteteve Anëtare. Në këtë mënyrë, Këshilli Evropian ka drejtuar punën për bashkimin ekonomik dhe monetar, zgjedhjen e drejtpërdrejte të parlamentit si dhe një numër aplikimesh për aderim▼
 
▲Funksioni themelor i Këshillit Evropian është përcaktimi i drejtimeve kryesore politike për integrimin Evropian. Ai e realizon një gjë të tillë duke marrë vendimet kryesore politike si dhe duke instruktuar Këshillin ose Përfaqësuesit Shteteve Anëtare. Në këtë mënyrë, Këshilli Evropian ka drejtuar punën për bashkimin ekonomik dhe monetar, zgjedhjen e drejtpërdrejte të parlamentit si dhe një numër aplikimesh për aderim
 
=== Këshilli i Ministrave ===
{{Kryesor|Këshilli i Ministrave të Bashkimit Evropian}}
Këshilli i Ministrave duhet dalluar nga Këshilli Evropian, edhe pse këto dy institucione janë të lidhura ngusht në mes veti. Në fakt , Këshilli Evropian nuk konsiderohet instittucion i BE-së. Këshilli Evropian përbëhet nga kryetarët e shteteve dhe të qeverive, të cilat takohen dy herë në vit. Tubimet e Këshilit Evropian quhen Samite. Roli i Këshillit Evropian është iI përqendruar kryesisht në përcaktimin e kahes politike të UE-së Ky institucion ekziston nga vitit 1974, kur u miratua propozimi i Zhiskar D>Estenit, që udhëheqësit e shteteve të takohen në formë dhe në mynyrë të rregullt për të diskutuar çështjet e bashkësisë që kanë të bëjnë me politiken e jashtme. Kurse Këshilli i Ministrave , ekziston që nga themelimi i BE-së
 
=== Parlamenti Evropian ===
{{Kryesor|Parlamenti Evropian}}
Origjina e Parlamentit Evropian fillon në vitet 50-te me traktatet themeluese.
Parlamenti Evropian përbëhet nga 730750 deputete, të cilët zgjidhen me votim të drejtpërdrejte nga qytetarët e shteteve anëtare.
Kjo do të thotë se Parlamenti Evropian gëzon legjitimitet demokratik dhe se është i vetmi organ përfaqësues i qytetarëve të Bashkimit. Zgjedhjet parlamentare mbahen një herë në pesë vjet dhe të drejtën e votës e gëzon çdo qytetar evropian që është regjistruar si votues. Përsa i përket zgjedhjes në mënyrë të drejtpërdrejte, anëtarët e Parlamentit, sipas traktateve themeluese “janë përfaqësues të popujve të shteteve që bëjnë pjesë në Komunitete”.
 
Megjithatë, për një kohë të gjatë ata kanë qenë delegate të shteteve anëtare dhe zgjidheshin sipas procedurave të veçanta nga secili shtet.
Një mënyrë e tillë zgjedhjeje nuk siguronte përfaqësim të mjaftueshëm të grupeve opozitare të parlamenteve të shteteve anëtare, duke çuar kështu në një “deficit demokratik”.
Në vitin [[1976]], Këshilli nxori një vendim lidhur me zgjedhjen e përfaqësuesve në Parlament me votim të përgjithshëm dhe direkt. Zgjedhjet e para të përgjithshme dhe të drejtpërdrejta janë mbajtur në vitin [[1979]].
Që prej asaj kohe, Parlamenti ka shprehur vullnetin politik të 374 milionë qytetarëve të Bashkimit dhe ka përfaqësuar interesin e tyre në marrëdhënie me institucionet e tjera të BE-së.
Parlamenti Evropian i zhvillon punimet e tij në Francë, Belgjikë dhe Luksemburgu. Sesionet plenare mujore, në të cilat merr pjesë çdo eurodeputet, zhvillohen në Strasburg, qytet i cili konsiderohet edhe selia e Parlamentit Evropian.
Takimet e komiteteve parlamentare dhe çdo takim plenar shtesë zhvillohet në [[Brukseli|Bruksel]], ndërsa Luksemburgu është qendra e administratës se Parlamentit (Sekretariati i Përgjithshëm).
 
Parlamenti ushtron tri funksione themelore :
# Ai ushtron pushtetin legjislativ në bashkëpunim me Këshillin. Fakti që është një organ i zgjedhur në mënyrë të drejtpërdrejte bën që Parlamenti të jetë garanti kryesor i legjitimitetit të së drejtës evropiane.
# Këshilli i BE-së dhe Komisioni Evropian janë të detyruara të kërkojnë mendimin e Parlamentit, përpara se të adoptojnë një akt legjislativ, sa herë që Traktatet e parashikojnë shprehimisht një gjë të tillë. Konsultime të tilla mund të jenë edhe opsionale.
# Parlamenti ushtron kontroll demokratik mbi të gjitha institucionet e BEsë, veçanërisht mbi Komisionin. Ai gëzon te drejtën për të pranuar ose refuzuar emërimin e Komisionarëve ; mund të paraqesë mocion mosbesimi ndaj Komisionit në tërësi dhe Komisioni është i detyruar t’u përgjigjet pyetjeve të Parlamentit.
 
Ai ushtron, në bashkëpunim me Këshillin, pushtetin mbi buxhetin e BE-së, duke ndikuar kështu mbi shpenzimet e Bashkimit.
Parlamenti gëzon të drejtën të miratojë ose të rrëzojë buxhetin në tërësi.
 
Veprimtaria e Parlamentit ndahet në dy faza kryesore :
* Përgatitja e sesioneve plenare. Kjo bëhet nga anëtaret e Parlamentit në komisionet parlamentare të cilat janë të specializuara në fusha të veçanta të aktivitetit të Bashkimit. Çështjet për debat diskutohen edhe nga grupet politike.
* Sesionet plenare. Gjate këtyre sesioneve Parlamenti shqyrton propozimet legjislative si dhe voton dhe propozon amendamente përpara se të votojë tekstin në përgjithësi.
 
Në veprimtarinë e Parlamentit Evropian bëjnë pjesë edhe “komunikimet” me Këshillin dhe Komisionin si dhe seancat e pyetjeve lidhur me gjendjen e Bashkimit dhe situatën në botë.
 
=== Këshilli i Bashkimit Evropian ===
Keshilli i Bashkimit Evropian njihet ndryshe si : ''Keshilli i Bashkimit Evropian, Keshilli ose Keshilli i Minitrave''.
{{Kryesor|Këshilli i Bashkimit Evropian}}
Duhet te kemi kujdes se ne te gjitha keto menyra se si e hasim ne literature, te gjitha flasin per te njejtin instutucion te Bashkimit Evropian.
Këshilli është organi kryesor vendimmarrës i Bashkimit. Sikurse Parlamenti Evropian edhe Këshilli është krijuar nga dispozitat e traktateve gjatë viteve ‘50. Ai përfaqëson shtetet anëtare dhe në takimet e tij merr pjesë një ministër nga secila prej qeverive të shteteve anëtare të BE-se, me varësi të natyrës së çështjeve që do të diskutohen në atë takim. Marrëdhëniet e Bashkimit Evropian me pjesën tjetër të botës mbahen nga “Këshilli i Çështjeve të Përgjithshme dhe Marrëdhënieve me Jashtë”. Por një konfigurim i tillë i Këshillit ka përgjegjësi të gjera edhe për çështje të politikës së përgjithshme, prandaj takimet e tij mund të ndiqen nga secili prej ministrave të qeverive të shteteve anëtare, sipas zgjedhjes së vete qeverive.
Keshilli i Bashkimit Evropian sebashku me Parlamentin Evropian jane instutucionet kryesore legjislative dhe Buxhetore.
Keshilli i Bashkimit Evropian si organ legjislativ dhe buxhetor formon trekendeshin instutucional Komision-Keshill i BE-se-Parlament.
Keshilli i Bashkimit Evropian funksionon ne baze te disa konfiguracioneve te veçanta .
 
Gjithsej ekzistojnë nënte konfigurime të ndryshme të Këshillit :
Line 85 ⟶ 99:
* Edukimi, Rinia dhe Kultura
 
Ne Keshillin e Bashkimit Evropian takohen ministrat e vendeve anetare te Bashkimit Evropian.
Gjithsesi, Këshilli mbetet një institucion i vetëm.
Zakonisht takohen Ministrat e Puneve te Jashtme, ose varesisht nga situata qe duhet diskutuar takohen ministrat perkates.
 
Ministrat jane perfaqesues zyrtar te shteteve dhe secili vendim i tyre perfaqeson shtetin anetar.
Secili prej ministrave në Këshill gëzon plotfuqishmeri. Kjo do të thotë se deklarimet dhe veprimet e tij janë plotësisht të afta për të angazhuar qeverinë që ai përfaqëson. Me fjale të tjera, nënshkrimi i ministrit është nënshkrim i qeverise që ai përfaqëson. Gjithashtu, çdo ministër i Këshillit është përgjegjës ndaj parlamentit të vendit të tij si dhe ndaj qytetareve që ky parlament përfaqëson, duke siguruar kështu legjitimitetin e vendimeve të Këshillit.
 
Këshilli ushtron gjashtë funksione themelore :
Line 102 ⟶ 116:
* COREPER. E gjithë puna e Këshillit përgatitet dhe koordinohet nga Komiteti i Përfaqësuesve të Përhershëm (COREPER), i cili përbehet nga përfaqësuesit e përhershëm në Bruksel te të gjitha shteteve anëtare si dhe nga ndihmësit e tyre. Vete puna e COREPER-it përgatitet nga 250 komitete dhe grupe pune, të cilat përbehen nga delegate të shteteve anëtare.
* Presidenca e Këshillit. Secili prej shteteve anëtare kryeson takimet e tij për një periudhe gjashtë mujore, duke promovuar vendimet politike dhe legjislative të Bashkimit si dhe duke realizuar kompromisin ndermjet shteteve anëtare.
Kjo menyre e udheheqjes se Presidences ka rezoltuar te jete me efektive dhe me e mire.
Kjo mundeson qe shtetet te cilat e drejtojne Keshillin te jene te gatshme te bashkepunojne me shtetin i cili pret t'a merr presidencen, kjo mundeson nje bashkepunim te mirefillte ne mes te shteteve dhe ne tjetren ane lehteson zhvillimin e projekteve te planifikuara.
* Sekretariati i Përgjithshëm. Ky është një organ ndihmës i Presidencës dhe ka për detyrë të sigurojë funksionimin normal të punimeve të Këshillit në të gjitha nivelet.
 
Line 125 ⟶ 141:
=== Gjykata Evropiane e Drejtësisë ===
{{Kryesor|Gjykata Evropiane e Drejtësisë}}
Gjykata e Drejtësisë është krijuar në vitin [[1952]] me Traktatin e Komunitetit Evropian të Qymyrit dhe Çelikut.
Detyre e saj është të sigurojë që e drejta e BE-se të interpretohet dhe të zbatohet në mënyre uniforme në të gjitha shtetet anëtare. Gjithashtu, Gjykata ka pushtetin e zgjidhjes së mosmarrëveshjeve gjyqësore ndermjet shteteve anëtare, institucioneve të Bashkimit, personave fizike dhe juridike.
 
Gjykata është e përberë nga një gjyqtar prej secilit shtet anëtar, duke siguruar, në këtë mënyre, përfaqësimin e sistemeve ligjore të të gjithë shteteve anëtare të BE-se. Gjykata ndihmohet nga tetë “avokate të përgjithshëm”, të cilët kanë për detyrë të japin mendimin e tyre për çështjet që shtrohen për zgjidhje përpara gjykatës. Mendimet e tyre jepen publikisht dhe duhet të jenë të paanshme. Gjyqtaret dhe avokatet e përgjithshëm emërohen me marrëveshje të përbashkët të të gjithë shteteve anëtare, për një mandat gjashte-vjeçar, i cili mund të ripërtërihet me një ose dy periudha të mëtejshme tre-vjeçare.
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/wiki/Bashkimi_Evropian"