Gështenja e egër: Dallime mes rishikimesh

[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
No edit summary
rregullim i sintaksës
 
Rreshti 14:
| binomial_authority = [[Carolus Linnaeus|L.]]
}}
'''Gështenja e egër ''' ose emri gjenerik ''Aesculus hippocastanum'' është dru gjethrënës nga familja [[Sapindaceae]].
 
== Përshkrimi i bimës ==
"GËSHTENJA E KALIT" (Asceolus hypocastanum})në termin popullor thirret gështenja e egër .
Është dru me gjatësi deri në 30 metra me gjethe prej 5 deri në 7 rrema, me lule të bardha ndërsa fryti është i mbështjellur me një lëvore nga ana e jashtme me ferra në të cilat zakonisht ka nga dy kokrra fare të mëdha me një ngjyrë të ndritshme të gështenjës me një shije të idhët.
 
Rreshti 23:
 
Korja në mjekësinë popullore përdoret për mjekimin e problemeve të tretjes, etheve dhe ftohjes. Ekstrakti nga fryti përmban escin i cili i tonifikon muret e venave dhe e zvogëlon ënjtjen e këmbëve, Lulja e gështenjës së egër përdoret si preparat kundër barkqitjes.
• '''Vetitë e shërimit të gështenjës së kalit .'''
 
 
'''• Gështenja e kalit''' , gështenjë e egër, pemë e familjes (Hippocastanum), rritet deri në 30 m lartësi , me një kurorë të dendur, me degë të zhvilluara , me trung të drejtë , në fazën e lulzimit kurora e kësaj peme mbulohet me një lule karakteristike dhe të veçantë që përveç hijeshisë dhe dekoracionit , është shumë produktive dhe e kërkuar nga bletët dhe ka vlera të pa zëvëndësuara terapeutike . Origjina e kësaj peme është jugu i Gadishullit Ballkant . Nga qytetrimet e shekullit të - XVI - kjo pemë është perdorur për qëllime terapeutike, duke përdorur fara pjekur (frutin e sajë ), lëvoren , lulen dhe gjethet e gështenjës .
 
'''• Fruti i gështenjës së kalit ,''' ngjason me gështenjën e butë ( castanea sattiva ), piqet në vjeshtë dhe pasi bie nga pema përdoret e tharë , në ambiente të posaçme për 3 deri 4 javë ,në një temperaturë prej 40-60  ° C . Afati i ruajtjes së frutave të thara është 2 vjet. Fruti i papërpunuar ka shije astringent , e hidhur dhe është helmuese .
 
'''• Fruti një mishtak kotyledons''' , i pasur me niseshte , sheqerna , përmbajnë yndyrë , acide organike, vitamina dhe enzima . Gështenjat e papjekura janë të pasura me vitaminë C . Druri, lëvorja dhe gjethet përmbajnë tannins 10-16 qind. Për fat të keq, gjatë magazinimit, ato nuk mundë të qëndrojnë gjatë , pasi gjëndja e tyre përkeqësohet me shpejtësi. Zierje e frutave të thata, dhe çaji i gjetheve rekomandohet në sëmundjet inflamatore të sipërme të traktit respirator, dhe gjethet e freskëta - ilaç i përkryer për kollës së mirë . Frytet dhe gjethet e gështenjës mund të përdoren në sëmundjet e traktit gastrointestinal, edemë e lidhur me sëmundje të veshkave, gjakderdhje të hundës . Tretësira e alkoolit nga lule të thata është bërë obligim për dizenteri kronike dhe rrufë e fshikëzës . Në mjekësinë popullore , lulet , gjethet dhe farat e gështenjës së kalit përdoren si një antipiretik dhe astringent, si dhe për trajtimin e sëmundjeve të ndryshme reumatike.
'''
• Levorja''' mblidhet në pranverë, duke hequr atë nga degët 3-5-vjeçare pasi degët e pemëve krasiten me kujdes duke ruajtur formën e kurorës pa e dëmtuar . Thahen në hije në një ambient të ajrosur ose të ventiluar , amballazhohen mundësisht në qese letre ose pëlhure për tu mbrojtur nga lagështia , pluhuri dhe myku .
 
'''• Gjethet gështenjës''' mund të vilen nga fundi i majit deri në shtator , para rënies së gjetheve. Pemët e rinj të gështenjës 2-32–3 m në lartësi , janë më të përshtatshme për mbledhjen e gjetheve . Mbledhja e gjetheve nuk i shkakton pemës ndonjë dëm. Tharja e gjetheve bëhet në hije , nën strehën e çatisë, në tharëse ose në dhomat me ventilim të mirë, duke përhapur një shtresë jo më shumë se 10  cm të trasha. Në 2-3 ditët e para për të përshpejtuar e tharjen rrotullohen 1-2 herë në ditë krejtësisht. Kur gjethet janë tharë plotësisht , ruajnë një ngjyrën e gjelbër dhe të zbehtë , kanë një erë të këndshme dhe shije subastringent .
'''
• Lulet e gështenjës së kalit''' , mbledhja e tyre bëhet pasi ato të jenë çelur plotësisht , duhet të thahet në hije në ambiente të pastra , të ajrosura ose të ventiluara , Pas tharjes amballazhohen me kujdes në qese letre os pëlhure , duke i mbrojtur nga pluhrat , lagështia , insektet , mizat , merimangët dhe dëmtues të tjerë .
Line 41 ⟶ 39:
== Përdorimi ==
 
Ekstrakti nga fryti i gështenjës së egër në formë të zheles ose kremit përdoret për tonifikimin e venave të këmbës dhe trajtimin e hemoroideve.
 
=== Galeria ===