Atomi: Dallime mes rishikimesh
| [redaktim i pashqyrtuar] | [redaktim i pashqyrtuar] |
Content deleted Content added
Rregullov gabimet drejtshkrimore dhe shtova permbajtje Etiketat: Redaktim nga celulari Redaktim në versionin web nga celulari |
|||
Rreshti 1:
Për herë të parë ky term është përdorur nga filozofi i Greqisë së lashtë [[Demokriti]] ([[460 p.e.s.]]-[[370 p.e.s.]]) i cili me këtë fjalë emërtonte atë element të materies që nuk ndahet më d.m.th atomi [[Greqishtja e lashtë|greqisht]] ''atomo'' (ατομο) = fjalë e përbërë nga parafjala a=pa + tomo, temno=presë, ndaj, ajo që nuk pritet më. Atomi eshte grimca me e vogel qe nderton cdo substance. Nje substance e thjeshte perbehet nga atome te te njejtin lloj. Më pas [[Jon Dalton|Xhon Daltoni]] i vërtetoi botëkuptimet e filozofëve Demokriti dhe Leukipi. Ai përfundoi se materia eshë e ndërtuar prej grimcave te vogla te cilat nuk mund te ndahen prej ti me metoda kimike. Këto grimca janë atomet. Kemi edhe eksperimentin e Radhërfordit. Ai mori nje flete ari dhe e bombardoi ate me rreze alfa. Kur rrezet shkuan ne qender,ato devijuan. Shkaku ishte se kishte protone me ngarkese pozitive te cilat duke qene se rrezet alfa kane ngarkese pozitive i shtynin ato ( ne berthame gjenden edhe neutronet, por duke qene se ato nuk kane ngarkese nuk kishin asnje lloj ndikimi) .
Ne vazhdim te eksperimentit, rrezet qe shkonin drejt elektroneve devijonin pak nga rruga e tyre per shkak te ngarkeses se tyre negative, ndersa disa rreze nuk e ndryshuan fare drejtimin pasi rruga e tyre kaloi neper boshllek.
Atomi është i përbëre nga bërthama dhe elektronet me ngarkesë elektrike negative që rrotullohen rreth saj, në brendësin e bërthamës gjejmë neutronet që janë thërrmija pa ngarkesë elektrike dhe protonet me ngarkesë elektrike pozitive.
Për çdo atom në gjendje normale numri i protoneve është i barabartë me numrin e elektroneve. Kur numri protoneve është i barabarte me numrin e elektroneve atehere themi që atomi është neutral.
Ndërsa kur atomi humb një ose më shumë elektrone ngarkesa e tij nuk është me neutrale (zero), sepse duke humbur ngarkesat negative të elektroneve, atij i kanë mbetur vetëm ngarkesat pozitive te protoneve ne bërthame, atëherë themi se atomi është shndërruar në një [[Joni|jon]] pozitiv ose [[joni|kation]]. Ndërsa, kur atomit i bashkohen një ose më shumë elektrone, ky nuk është me neutral, sepse i janë shtuar elektrone me ngarkesa negative, pra edhe një herë kemi të bëjmë me shndërrimin e një atomi në një jon por kësaj radhe jon negativ ose [[joni|anion]].
| |||