Logjika matematikore: Dallime mes rishikimesh

<p>Gjykimi ( pohimi ), është koncept themelor në Logjikën matematikore. Në aspektin e saktësisë gjykimi i nënshtrohet ligjit të

''përjashtimit të së tretës'' dhe merr vetëm njërën nga vlerat i saktë ose jo i saktë ('''true''' ose '''false''').

p.sh. gjykime janë fjalitë: " Wikipedia nuk është e shkruar në gjuhen shqipe ", "

1+1=1 " ( këto pohime në logjikën matematikore mirren si gjykime ) jo të sakta, sepse " Tani unë po e lexojë këtë artikull të

Vetitë ''i saktë'' dhe ''jo i saktë'' quhen vlera të saktësisë së gjykimit dhe shënohen me simbolet T

(lexo: ''te'') dhe <math>\perp</math> (lexo:'' jo te''). Simboli " T " është i ngjashëm me germën e parë të fjalës

angleze '''T'''rue=''i (e) saktë''. Emërtimi i gjykimeve zakonisht bëhet me germat e vogla të alfabetit, si <i>p, q, r,

...</i> dhe trajtohen si ''variabla gjykimesh'', ndërsa vlerat e tyre shënohen me : '' v(p), v(q), v(r), ...'' dhe janë

konstante. Mirëpo për thjeshtësi vlerat e gjykimeve shkruhen vetëm me emërtimin e gjykimit.</p>

<p>Pohimit " Wikipedia nuk është e shkruar në gjuhen shqipe " kur të i japim njërën nga vlerat e saktësisë- e saktë ose jo e

saktë- quhet gjykim. Mirëpo në matematikë përpos këtyre gjykimeve kemi edhe ''gjykime të hapura'' si p.sh

Wikipedia do të ketë 1000 artikuj në vitin 2000+x " ose " 10+x=200 ", etj. . Varrësisht prej vlerës së variabilës

'''''x''''' të cilës i japim <small>(nëse shkruajmë më shumë artikuj viti 2005, x=5)</small> vlera konkrete, gjykimet do jenë të sakta ose jo të

''gjykim i përbërë'' quhet gjykimi i cili fitohet kur dy gjykime të thjeshta i lidhim me lidhëzat ,, dhe,, ose,, etj. <br />

  <small> [[logjikë Tabela e operatorve|tabelat e saktësisë]] </small>

Nëse janë dhënë dy gjykime ''p, q'', me anë të përdorimit të lidhsave (operatoreve) ''"dhe", "ose", "atëherë ...", "atëherë dhe vetëm atëherë..."'', fitohen gjykime të përbëra. Në bazë të lidhëzave dallojmë këto operacione ose gjykime të përbëra:

* <b>'''Konjuksioni </B>''' (<i>'' p dhe q</i>'')

* <b>'''Disjunksioni </B>''' (<i>'' p ose q</i>'')

* <b>'''Implikacioni </B>''' (<i>''nëse p atëherë q</i>'')ose(p implikon q)

* <b>'''Ekuivalenca </B>''' (<i>'' q atëherë dhe vetëm atëherë nëse p</i>'')