Gegërishtja: Dallime mes rishikimesh
| [Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
1l2l3k (diskuto | kontribute) No edit summary |
1l2l3k (diskuto | kontribute) ca rregullime, e.g. prejardhja e fjales nga manuali i stilit vjen e para |
||
Rreshti 3:
'''Gegërishtja''' ose '''Dialekti gegë''' (Geg. ''gegnisht'') është njëri nga dy [[dialektet]] e [[gjuha shqipe|gjuhës shqipe]], që flitet nga shqiptarët [[Gegët|gegë]] në veri të [[Shqipëria|Shqipërisë]], në [[Kosova|Kosovë]], në [[Maqedonia|Maqedoni]], në [[Turqi]] si dhe në [[Serbia|Serbi]] dhe [[Mali i Zi|Mal të Zi]].
== Prejardhja e fjalës ==▼
[[Pashko Vasa]] për kuptimin e fjalëve ''gegëri'' dhe ''gegë'', mendon se duhet kërkuar tek [[Homeri]], saktësisht në rreshtat ku thotë se : ''Përtej maleve të Akrokeraunit banojnë gjigantët''. Sipas Pashko Vasës, fjala ''gjigas'', në greqisht do të thotë gjigant, vigan. Për argumenti jep një shkresë në të cilën ndër të tjera thotë se fjala Gjigaj (Gjikaj) dhe Gegaj, - janë i njëjti emër dhe kanë të njëjtin kuptim si në shqip po ashtu edhe në greqisht.<ref name=VehbiBala><tt>Vehbi Bala : PASHKO VASA - portret-monografi, botuar në : Pashko Vasa VEPRA 4, Rilindja, Prishtinë 1989.</tt></ref></tt><ref>[[:b:Hipi Zhdripi i Gjuhës/Kro240/7|Argumenti në fjalë]]</ref>▼
==Nëndialekte==
Gegërishtja në vetvete ka 2 nëndialekte, që gjeografikisht ndahen te [[lumi i Matit|lumi i shkumbin]]. [[Gegerishtja veriore]] shtrihet në të djathtë të Matit: në Mirditë, në Pukë, në Lumë, në Has, në malesinë e Gjakoves, në Kosove, në Maqedonin Veriperendimore, në Dukagjin, në Malesi të Madhe (në të dy anet e kufirit), në Shkodër e në rrethinat e saj, në krahinën e Krajes dhe të Ulqinit; ndërsa [[gegerishtja jugor]]e shtrihet në të majtë të Matit: në zonat e Elbasanit, të Durresit, të Tiranës, të Krujës, të Matit, të Lurës, të Peshkopisë e të Maqedonise Perendimore, prej Dibre deri në Shkup e Kumanove.
"Kufiri natyror" në mes të gegërishtes dhe [[toskë]]rishtes është [[Lumi Shkumbin]] në Shqipëri, që përshkon Shqipërinë e mesme nga lindja në perëndim.
==Gegë si klasifikim nënetnik ==
Gegë është po ashtu klasifikim nënetnik i shqiptarëve dhe përfshin banorët e viseve mbi Shkumbin, cekur më lart, ose folësit e gegërishtes. Trojet e banuara nga gegët janë njohur historikisht si [[Gegëri]], sidomos gjatë shek. XIX dhe kohës së [[Lidhja e Prizrenit|Lidhjes së Prizrenit]]. Gegnishtja nuk zotëron status zyrtar si gjuhë e shkruar e gjuhës shqipe.
▲== Prejardhja e fjalës ==
▲[[Pashko Vasa]] për kuptimin e fjalëve ''gegëri'' dhe ''gegë'', mendon se duhet kërkuar tek [[Homeri]], saktësisht në rreshtat ku thotë se : ''Përtej maleve të Akrokeraunit banojnë gjigantët''. Sipas Pashko Vasës, fjala ''gjigas'', në greqisht do të thotë gjigant, vigan. Për argumenti jep një shkresë në të cilën ndër të tjera thotë se fjala Gjigaj (Gjikaj) dhe Gegaj, - janë i njëjti emër dhe kanë të njëjtin kuptim si në shqip po ashtu edhe në greqisht.<ref name=VehbiBala><tt>Vehbi Bala : PASHKO VASA - portret-monografi, botuar në : Pashko Vasa VEPRA 4, Rilindja, Prishtinë 1989.</tt></ref></tt><ref>[[:b:Hipi Zhdripi i Gjuhës/Kro240/7|Argumenti në fjalë]]</ref>
== Veçanti të gegërishtes ==
| |||