Wikipedia

Skënderbeu: Dallime mes rishikimesh

Browse history interactively
[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
← Redaktim më i vjetërNdryshimi më pas →
Content deleted Content added
PamorTekst wiki
Hatake (diskuto | kontribute)
7.597 edits
vNo edit summary
Udha (diskuto | kontribute)
3.727 edits
Ke zhbërë plot 3 redaktime të miat pa u konsultuar me askënd, ndaj po e rikthej ashtu siç ka qenë
Rreshti 2:
{{Infobox mbretër
| native name = Gjergj Kastrioti Skënderbeu
| titulli = Zot i Arbërisë (Dominus Albaniae)
| figura = Gjergj Kastrioti.jpg
| bashkëshorte = [[Donika Kastrioti]]
Rreshti 11:
| data_lindjes = 6 maj 1405, [[Shteti i Gjon Kastriotit|Principata e Kastriotit]]
| data_vdekjes = 17 janar 1468
| vendi_vdekjes = [[Lezhë]], [[Republika e VenedikutVeneciës]]
| vendi_varrimit = [[Xhamia e Selimies|Kisha e Shën Nikollës]]
}}
'''Gjergj Kastrioti''' (l. 6 maj 1405 – v. 17 janar 1468), i njohur si '''Skënderbeu''' (nga [[Gjuha osmane|osmanishtja]]: اسکندر بگ ''İskender Bey''), ka qenëishte një fisnik dhe udhëheqës ushtarak arbër[[Shqiptarët|shqiptar]]. IAi i shërbeu [[Perandoria Osmane|Perandorisë Osmane]] në vitet 1423–43, kishte marrëdhënie vasaliteti me [[Republika e Venedikut|Republikën së Venedikut]] 1443-47 dhe së fundi me Mbretërinë e Napolit gjer në vdekje. Paspas largimit nga shërbimet qëshërbimi i bërisaj, Perandorisë Osmane,ai udhëhoqi një kryengritje[[Besëlidhja kundëre kësajLezhës|luftë perandorietë nëshqiptarëve atëkundër qëPerandorisë sot është Shqipëria e MaqedoniaOsmane]]. Skënderbeu gjithmonë e nënshkroi veten si ''Zot i Arbërisë'' ([[latinisht]]: ''Dominus Albaniae''), dhe nuk pretendoi tituj të tjerë përveç tij në dokumentet zyrtare.<ref name=":0">{{Citation|last=Anamali|first=Skënder|title=Historia e popullit shqiptar në katër vëllime|volume=I|year=2002|publisher=Botimet Toena|oclc=52411919}}</ref>
 
Një anëtar i familjes fisnike të [[Kastriotët|Kastriotëve]], ai u dërgua si peng në oborrin perandorak osman, ku u arsimua dhe hyri në shërbim të [[Sulltani|sulltanit]] për njëzet vitet e ardhshme. UAi u ngrit sipas gradave, duke kulminuar në emërimin si sanxhakbej i [[Sanxhaku i Dibrës|Sanxhakut të Dibrës]] në vitin 1440. Në vitin 1443, ai dezertoibraktisi osmanët gjatë [[Beteja e Nishit|betejës së Nishit]] dhe u bë sundimtar i [[Kruja|Krujës]], [[Koxhaxhiku|Svetigradit]] dhe [[Modriçi|Modriçit]]. MëNë vitin 1444, ai u emërua prijës i [[Lidhja e Lezhës|Lidhjes së Lezhës]], që konsolidoi fisnikërinë në atë që sot është [[Shqipëria|Shqipëri]]. Përkundër vleravevlerës ushtarake tësë tij ushtarake, ai nuk ishte në gjendje të bënte më shumë se sa të mbante zotërimet e tij brenda një treve shumë të vogël në Shqipërinë e veriut, ku ndodhën pothuajse të gjitha fitoret e tij kundër osmanëve.<ref name="Pitcher1972">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=8gs4AAAAIAAJ&pg=PA88|title=An Historical Geography of the Ottoman Empire: From Earliest Times to the End of the Sixteenth Century|author=Donald Edgar Pitcher|first=|publisher=Brill Archive|year=1972|isbn=|location=|pages=88|id=GGKEY:4CFA3RCNXRP}}</ref> Përveç [[Shqiptarët|shqiptarëve]], sipas [[Oliver Jens Schmitt]] ndër përkrahësit e tij kishte [[Sllavët|sllavë]], [[Vllehët|vllehë]] dhe [[Grekët|grekë]].<ref>{{Citation|last=Schmitt|first=Oliver Jens|authorlink=Oliver Jens Schmitt|title=Die Albaner: eine Geschichte zwischen Orient und Okzident|url=https://books.google.com/books?id=OD9D_tmufccC&pg=PA55|year=2012|publisher=C.H.Beck|isbn=978-3-406-63031-6}}</ref> Për 25 vjet, nga viti 1443 deri në vitin 1468, ushtria 10,000 anëtarëshe e Skënderbeut luftoi e fitoi kundër [[Ushtria osmane|forcave osmane]], të cilat ishin vazhdimisht më të mëdha dhe më të furnizuara,.<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=JQP2F2q9xDkC&hl=en|title=The later Crusades, 1274–1580: from Lyons to Alcazar|last=Housley|first=Norman|publisher=Oxford university press|year=|isbn=978-0-19-822136-4|location=|pages=90}}</ref> gjëGjë për të cilën u admirua.<ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=X6DM4szwUpEC|title=Catholics and Sultans: The Church and the Ottoman Empire 1453–1923|last=Frazee|first=Charles A.|date=2006-06-22|publisher=Cambridge University Press|accessdate=20 April 2012|isbn=978-0-521-02700-7}}</ref>
 
MëNë vitin 1451, ai njohu ''de jure'' suzerenitetin e [[Mbretëria e Napolit|Mbretërisë së Napolit]] nëpërmjet [[Traktati i Gaeta-s|Traktatit të Gaetës]], për të siguruar një aleancë mbrojtëse, edhe pse ai mbeti një sundimtar ''de facto'' i pavarur.<ref>{{Citation|last=Fine|first=John Van Antwerp|title=The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest|url=https://books.google.com/books?id=LvVbRrH1QBgC&pg=PA558|year=1994|publisher=University of Michigan Press|isbn=978-0-472-08260-5}}</ref> Në vitet 1460–61, ai mori pjesë në luftërat civile të Italisë në mbështetje të [[Mbretëria e Napolit|Ferdinandit I të Napolit]]. Në vitin 1463, ai u bë komandanti kryesor i [[Kryqëzatat|forcave kryqtare]] të [[Piu II|papa Piut II]], por papa vdiq ndërsa ushtritë ende po mblidheshin. Së bashku me [[Republika e Veneciës|venedikasit]] ai luftoi kundër osmanëve nëgjatë LuftënLuftës osmano–venedikase të viteve 1463–79, deri në vdekjen e tij në janar të vitit 1468.
 
Aftësitë ushtarake të Skënderbeut përbënin një pengesë të madhe për zgjerimin osman, dhe ai u konsiderua nga shumë njerëz në [[Evropa Perëndimore|Evropën Perëndimore]] si një model i rezistencës së krishterë ndaj osmanëve myslimanë. Sot, ndër shqiptarë, Skënderbeu njihet si heroi kombëtar i tyre, trashëgim e të cilit është e dukshme në të gjithë [[Shqipëria natyrale|trevat shqiptare]].
 
== Emri ==
Forma origjinale latine e mbiemrit, ''Castrioti'' (gjithashtugjithashti si ''Castriothi'' mëin 1408),<ref name="Ljubić1875">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=CtFhAAAAcAAJ&pg=PA120|title=Listine o odnošajih izmedju južnoga slavenstva i Mletačke Republike: Od godine 1403 do 1409|author=Simeon Ljubić|publisher=Jugoslavenska akademija znanosti i umjetnosti|year=1875|pages=120–}}</ref> në historiografinë e sotme shqiptare paraqitet si ''Kastrioti.'', Nëndërsa letërkëmbimetemri mei visettij sllave, emratsi ''ĐurađGjergj'' e .<ref name=":0" /> Charles du Fresne (1610–1688), duke shkruar në latinisht, përdori ''ĐorđeGeorgius Castriotus Scanderbegus'' përdoreshinnë për emrinveprën e tij.<ref>PavleDu IvićFresne, (1987). [httpshttp://bookswww.googledocumentacatholicaomnia.comeu/books?id=DAQbAAAAIAAJ20vs/205_Du_Cange/1610-1688,_Du_Cange_C,_Historia_Byzantina_Familiae_Byzantinae_Index,_LT.pdf ''ZbornikHistoria ŠesteByzantina jugoslovenskeFamiliae onomastičke konferencije: Donji MilanovacByzantinae], 9–12 oktobra 1985'']. SANU. fq. 343.1688</ref> C. C. NëMoorenë vitinveprën 1463,biografike nëpër gjuhënSkënderbeun apo dialektin venet(1850) shkruhejpërdori ''Zorzi CastriotiCastriot.''<ref name="Novak1936">{{citeCitation|last=Moore|first=Clement bookClarke|title=George Castriot, Surnamed Scanderbeg, King of Albania|url=https://books.google.com/books?redir_esc=y&hl=de&id=MQsWAQAAMAAJ&focus=searchwithinvolume&q=ZorziP3wKAAAAMAAJ|title=Jugoslovenski istoriski časopis|author=Viktor Novak|firstyear=1850|publisher=JugoslovenskoD. istoriskoAppleton društvo|year=1936|isbn=& Co.|location=New York|pages=|poclc=410397003}}</ref> Mbiemeri rrjedh nga [[latinishtja]] ''castrum'' nëpërmjet fjalës [[Gjuha greke|greke]] ''κάστρο'' ([[Gjuha shqipe|shqip]]: kështjellë).<ref name="ClewingSchmitt2005Michaelides2003">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=4eXlZq6aBrkC&pg=PA150G-hPAAAAMAAJ|title=Südosteuropa:The vonAegean vormodernercrucible: Vielfalttracing undvernacular nationalstaatlicherarchitecture Vereinheitlichungin :post-Byzantine Festschrift für Edgar Höschcenturies|author1last=Konrad ClewingMichaelides|author2first=OliverConstantine Jens SchmittE.|authorlink2date=Oliver30 JensNovember Schmitt|author3=Edgar Hösch2003|publisher=OldenbourgDelos VerlagPress|accessdate=2024 JulyMarch 2013|year=20052012|isbn=978-30-4869729723-578880-17|page=150118}}</ref><ref>{{Citation|quotelast=Zorzivon Castrioti,Thallóczy|first=Ludwig|others=Konstantin SignorJireček; deMilan Croiavon Šufflay; Theodor A Ippen; Ernst C Sedlmayr|title=Illyrisch-albanische Forschungen|url=https://archive.org/stream/illyrischalbanis00thaluoft/illyrischalbanis00thaluoft_djvu.txt|year=1916|publisher=VERLAG VON DüNCKER & HUMBLOT|location=MÜNCHEN UND LEIPZIG|language=German|oclc=10224971|page=80}}</ref> CharlesSipas du[[Fan FresneNoli|Fan (1610–1688)Nolit]], nëmbiemri latinishtështë enjë shkruantetoponim, ''Georgiusqë Castriotusrrjedh Scanderbegus''nga fshati [[Njësia administrative Kastriot|Kastriot]] në veprën[[Shqipëria|Shqipërinë e tijsotme]] verilindore.<ref>Du{{Citation|last=Noli|first=Fan Fresne,S.|authorlink=Fan [http://wwwS.documentacatholicaomnia.eu/20vs/205_Du_Cange/1610-1688,_Du_Cange_C,_Historia_Byzantina_Familiae_Byzantinae_Index,_LT.pdf HistoriaNoli|year=1947|title=George ByzantinaCastrioti FamiliaeScanderbeg Byzantinae],(1405–1468)|publisher=International 1688Universities Press|oclc=732882}}</ref><ref>{{Citation|last=Masson|first=Margaret|title=The Gjergjunwritten ështëlaw i barasvlefshmi modern iin emrit ''GeorgiusAlbania|url=https://books.''google.com/books?id=XfcxAQAAIAAJ|year=1954|publisher=University Press}}</ref>
 
[[Osmanët]] i dhanë atij emrin اسکندر بگ, ''İskender bey'' ose ''İskender beğ'', që do të thotë "zoti Skënder" ose "zoti Aleksandër", që në gjuhën shqipe paraqitet si ''Skënderbej'' ose ''Skënderbeu''.<ref>{{Citation|last=Hodgkinson|first=Harry|title=Scanderbeg: From Ottoman Captive to Albanian Hero|year=2005|publisher=I. B. Tauris|isbn=1-85043-941-9}}</ref> Në letrën e vitit 1450 në gjuhë sllave me gërma cirilike dërguar [[Republika e Raguzës|Republikës së RaguzësReaguzës]] nga Skënderbeu, ai u nënshkrua si ''Скедерь бегь'' ("Skeder beg"), dhe në vitin 1459 si ''Скендьрь бегь'' ("Skender beg").<ref name="Cyrillic-name">{{cite web|last=Jovanović|first=Gordana|year=1990|title=Starosrpski jezik u dva pisma Đurđa Kastriota Dubrovčanima|work=Stanovništvo slovenskog porijekla u Albaniji|url=http://www.rastko.rs/rastko-al/zbornik1990/gjovanovic-kastriot_l.php|location=Cetinje|publisher=Rastko}}</ref> I latinizuar nga [[Marin Barleti|Barleti]] si ''Scanderbegi'', ky emër është supozuar të ketë qenë një krahasim i aftësive ushtarake të Skënderbeut me ata të [[Leka i Madh|Aleksandrit të Madh]].<ref>{{Citation|last=Rosser|first=John Hutchins|title=Historical dictionary of Byzantium|url=https://books.google.com/books?id=qU9lmX2xYlUC&pg=PA363|year=2001|publisher=Scarecrow Press|isbn=978-0-8108-3979-3}}</ref> Në vitin 1463, emri i tij u shkrua në latinisht si ''Zorzi Castrioti.''<ref name="Novak1936">{{cite book|url=https://books.google.com/books?redir_esc=y&hl=de&id=MQsWAQAAMAAJ&focus=searchwithinvolume&q=Zorzi|title=Jugoslovenski istoriski časopis|author=Viktor Novak|first=|publisher=Jugoslovensko istorisko društvo|year=1936|isbn=|location=|pages=|p=410}}</ref><ref name="ClewingSchmitt2005">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=4eXlZq6aBrkC&pg=PA150|title=Südosteuropa: von vormoderner Vielfalt und nationalstaatlicher Vereinheitlichung : Festschrift für Edgar Hösch|author1=Konrad Clewing|author2=Oliver Jens Schmitt|authorlink2=Oliver Jens Schmitt|author3=Edgar Hösch|publisher=Oldenbourg Verlag|accessdate=20 July 2013|year=2005|isbn=978-3-486-57888-1|page=150|quote=Zorzi Castrioti, Signor de Croia}}</ref>▼
C. C. Moore në veprën biografike për Skënderbeun (1850) përdor trajtën ''Castriot.''<ref>{{Citation|last=Moore|first=Clement Clarke|title=George Castriot, Surnamed Scanderbeg, King of Albania|url=https://books.google.com/books?id=P3wKAAAAMAAJ|year=1850|publisher=D. Appleton & Co.|location=New York|oclc=397003}}</ref> Mbiemri rrjedh nga [[latinishtja]] ''castrum'' nëpërmjet fjalës [[Gjuha greke|greke]] ''κάστρο'' ([[Gjuha shqipe|shqip]]: kështjellë).<ref name="Michaelides2003">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=G-hPAAAAMAAJ|title=The Aegean crucible: tracing vernacular architecture in post-Byzantine centuries|last=Michaelides|first=Constantine E.|date=30 November 2003|publisher=Delos Press|accessdate=24 March 2012|isbn=978-0-9729723-0-7|page=118}}</ref><ref>{{Citation|last=von Thallóczy|first=Ludwig|others=Konstantin Jireček; Milan von Šufflay; Theodor A Ippen; Ernst C Sedlmayr|title=Illyrisch-albanische Forschungen|url=https://archive.org/stream/illyrischalbanis00thaluoft/illyrischalbanis00thaluoft_djvu.txt|year=1916|publisher=VERLAG VON DüNCKER & HUMBLOT|location=MÜNCHEN UND LEIPZIG|language=German|oclc=10224971|page=80}}</ref> Sipas [[Fan Noli|Fan Nolit]], mbiemri është një toponim, që rrjedh nga fshati [[Njësia administrative Kastriot|Kastriot]] në [[Shqipëria|Shqipërinë]] moderne verilindore.<ref>{{Citation|last=Noli|first=Fan S.|authorlink=Fan S. Noli|year=1947|title=George Castrioti Scanderbeg (1405–1468)|publisher=International Universities Press|oclc=732882}}</ref><ref>{{Citation|last=Hasluck|first=Margaret|title=The unwritten law in Albania|url=https://books.google.com/books?id=XfcxAQAAIAAJ|year=1954|publisher=University Press}}</ref>
 
▲[[Osmanët]] i dhanë atij emrin اسکندر بگ, ''İskender bey'' ose ''İskender beğ'', që do të thotë "zoti Skënder" ose "zoti Aleksandër", që në gjuhën shqipe paraqitet si ''Skënderbej'' ose ''Skënderbeu''.<ref>{{Citation|last=Hodgkinson|first=Harry|title=Scanderbeg: From Ottoman Captive to Albanian Hero|year=2005|publisher=I. B. Tauris|isbn=1-85043-941-9}}</ref> Në letrën e vitit 1450 në gjuhë sllave me gërma cirilike dërguar [[Republika e Raguzës|Republikës së Raguzës]] nga Skënderbeu, u nënshkrua si ''Скедерь бегь'' ("Skeder beg"), dhe në vitin 1459 si ''Скендьрь бегь'' ("Skender beg").<ref name="Cyrillic-name">{{cite web|last=Jovanović|first=Gordana|year=1990|title=Starosrpski jezik u dva pisma Đurđa Kastriota Dubrovčanima|work=Stanovništvo slovenskog porijekla u Albaniji|url=http://www.rastko.rs/rastko-al/zbornik1990/gjovanovic-kastriot_l.php|location=Cetinje|publisher=Rastko}}</ref> I latinizuar nga [[Marin Barleti|Barleti]] si ''Scanderbegi'', ky emër është supozuar të ketë qenë një krahasim i aftësive ushtarake të Skënderbeut me ata të [[Leka i Madh|Aleksandrit të Madh]].<ref>{{Citation|last=Rosser|first=John Hutchins|title=Historical dictionary of Byzantium|url=https://books.google.com/books?id=qU9lmX2xYlUC&pg=PA363|year=2001|publisher=Scarecrow Press|isbn=978-0-8108-3979-3}}</ref>
 
== Biografia ==
[[Skeda:Skenderbeg-busti.jpg|200px|parapamje|left|Skënderbeu]]
Gjergj Kastrioti ishte djali më i vogël i [[Gjon Kastrioti]]t dhe i princeshës [[Vojsava Tribalda|Vojsava]]., Kafëmija pasuri shumëfundit teorimidis mbi4 vendlindjendjemve edhe tij,5 biografivajzave. iMendohet tij,se lindi më [[Kristo6 Frashëri|Frashërimaj]], ka[[1405]] interpretuarnë librinDibër. eU gjenealogjivemor tëpeng [[Gjonsi Muzaka|Gjonnizam Muzakës]],pas burimetthyerjes esë Raffaeletë Maffeiatit (1451–1522)nga dheSulltan defterinMurati osmanmë të 1467,[[1421]] dhe eu vendoidërgua lindjennë oborrin e SkënderbeutSulltanit në fshatin [[Sina e Sipërme|SinëAdrianopojë]]. Atje, njëzgjuarsia ngadhe dyshkathtësia fshatrate zotërimequan tëGjergjin gjyshitnë tëshkollën tije sulltanit ([[Pal Kastriotiiçogllanëve]]) që përgatiste komandantë e nëpunës.
 
Kishte tre vëllezër më të mëdhenj, Stanisha, Reposhi dhe Konstandini, dhe katër motra, Mara, Jelena, Angjelina, Vlajka e Mamica<ref name=":0" /><ref>Barleti M., ''Historia e Skënderbeut,'' përktheu Stefan Prifti, Tiranë: Infbotues, 2005. ISBN 978-99927-995-3-6</ref>.
 
Mendohet se lindi më [[6 maj]] [[1405]] në Dibër. U mor peng si nizam pas thyerjes së të atit nga Sulltan Murati më [[1421]] dhe u dërgua në oborrin e Sulltanit në [[Adrianopojë]]. Atje, zgjuarsia dhe shkathtësia e quan Gjergjin në shkollën e sulltanit ([[içogllanëve]]) që përgatiste komandantë e nëpunës.
 
Natyra i kishte dhënë dhunti mendore e fizike. Atje mori emrin [[Iskënder]] ([[Aleksandër]]). Pas mbarimit të shkollës, Gjergj Kastrioti "(Skënderi)" kreu detyra ushtarake në [[Ballkani|Ballkan]] e në [[Azia e vogël|Azinë e Vogël]], duke u dalluar për trimëri dhe për këtë arsye iu dha titulli [[bej]] që do të thotë princ ose fisnik pra Skënderbeg do të thotë Aleksandri princ ose fisnik. Ai nuk e harroi vendin e tij të dashur dhe priste me padurim rastin të kthehej në tokën që e lindi. Me vdekjen e të atit, ai shpresonte t'i zinte vendin, por në fakt [[sulltani]] e emëroi [[sanxhakbej]] jashtë tokave shqiptare.
 
Skënderbeu nuk hoqi dorë nga ideja për t'u kthyer në Shqipëri në fronin e të atit, deri në vitin 1443 kur ai u nis kundër [[Janosh Huniadi]]t nën komandën e [[bejlerbeu]]t të [[Rumelia|Rumelisë]].
Line 78 ⟶ 72:
Vepra dhe figura e Skënderbeut kishte përmasa dhe rëndësi evropiane. Ai u vlerësua lart nga personalitetet e shquara evropiane të kohës. Këtë e dëshmon edhe fakti së për Skënderbeun është shkruar një literaturë e shumëllojshme, prej qindra vëllimesh, të botuara në shumë gjuhë, dhe në të katër anët e botës. Ndër autorët shqiptarë janë [[Marin Barleti]], [[Fan Noli]], [[Sabri Godo]], [[Fatos Daci]].
 
== Legjenda ==
*{{pov}}Në një rast Ballaban Pasha i dërgoi Skënderbeut një dhuratë: katër kuaj arab së bashku me një pajisje të shkëlqyer për të nderuar Skënderbeut si një komandant, ndërsa Skënderbeu si përgjigje ia kthen me një dhuratë të e përbërë nga një shkop bariu dhe një gunë, duke i dhënë të kuptoj Ballaban pashës se do të kishte qenë më shumë i nderuar të ishte një bari i thjeshtë në fshatin e tij, sesa të tradhtonte vendin e tij.
 
[[Skeda:Legjenda e Skanderbegut.jpg|parapamje|300px|Legjenda e Skënderbeut]]
* Për popullin shqiptar Skënderbeu bënte mrekulli me shpatën e tij. Ishte menduar se duheshin tre burra të ngrinin shpatën e tij dhe se ai mund të copëtonte shkëmbinj ose shponte male me të. Në një ngjarje tjetër popullore është thënë gjatë negociatave për paqe se Sulltan Mehmedi i II, që kishte dëgjuar për shpatën e Skënderbeut i kërkoi atë si një nder Skënderbeut. Skënderbeu pranoi dhe dërgoi shpatën e tij si një dhuratë për sulltanin. Njerëzit e Skënderbeut pas dëgjimit të lajmeve ishin të shqetësuar. Ata i dolën Skënderbeut në lidhje me frikën e tyre se ai i dorëzoi shpatën e tij legjendare, por Skënderbeu qeshi dhe u përgjigj se ai i dorëzoi shpatën e tij, por jo krahun e tij.
* Gjatë një betejë të furishme kundër turqve që zgjati përtej muzgut, Skënderbeu urdhëroi disa nga ushtarët e tij të gjenin një tufë me dhi, e u lidhën pishtarë të ndezur brirëve të tyre dhe dërgohen në drejtim të rreshtave të ushtarëve turq gjatë natës. Turqit besuan se u sulmuan nga trupa të shumta shqiptare dhe u larguan me mendimin se u mundën që në numër. Për shërbimin e rëndësishëm të marrë nga ana e këtyre kafshëve, heroin ynë vendosi të përvetësojë imazhin e kafshës si emblemë të tijën, në përkrenaren e tij.
* Skënderbeu në shtrat të vdekjes së tij urdhëroi djalin e tij për t'i shpëtuar hakmarrjes turke të largoheshin për në Itali, tha se sa më shpejt të zbarkojë në ranishte të gjente një pemë ku të lidhë kalin e tij dhe shpatën e tij, dhe sa herë që të frynte era turqit të dëgjonin shpatën e tij në ajër dhe hingëllimën e kalit të tij dhe nga frika se nuk do t'a ndiqnin.
* Me të përhapur lajmin e vdekjes së Skënderbeut, Turqit vendosën të sulmonin forcat shqiptare sa më shpejt që të përfitonin nga morali i ulët që ngjarja kishte prodhuar. Komandantët shqiptar vendosën të përdornin një dredhi të pazakontë: morën nga shtrati i vdekjes trupin e pajetë të kreut të tyre dhe e hypën mbi kalin e tij, nxitur në luftë me të gjithë ushtrinë e tij prapa. Turqit, u ndien të mashtruar me lajmin e rremë rreth vdekjes së tij dhe u tërhoqën.
 
== Vepra për Skënderbeun pikturë, letërsi, muzikë ==
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/wiki/Skënderbeu"