Partia Fashiste Shqiptare: Dallime mes rishikimesh

[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
→‎Historia: përmirësime teknike, zëvendësova: Qershor → qershor, Shtator → shtator duke përdorur AWB
Rreshti 1:
'''Partia Fashiste e Shqipërisë''' ('''PFSh''') ishte një parti [[Fashizmi|fashiste]] aktive gjatë [[Lufta e themeluarDytë pasBotërore|Luftës pushtimit Dytë ShqipërisëBotërore]] nga Italiakishte pushtet nominalvitin[[Mbretëria Shqiptare (1939–43)|Shqipëri]] nga [[1939]], kur u pushtua nga [[Mbretëria e Italisë|Italia]], gjer më 1943 kur kjo e fundit kapitulloi tek [[Aleatët në Luftën e Dytë Botërore|Aleatët]].
 
== Historia ==
'''Partia Fashiste e Shqipërisë''' u themelua më [[2 qershor]] [[1939]] si partia e vetme e Shqipërisë nga [[Tefik Mborja]], një mik shqiptar i Ministrit të Jashtëm italian [[Galeazzo Ciano]]. Ajo ishte zyrtarisht në pushtet deri më [[8 shtator]] [[1943]] pas kapitullimit të Italisë.
 
=== Themelimi ===
Më 25 mars 1939, italianët i parashtruan ca kërkesa [[Mbreti Zogu I|Mbretit Zog I]] pas një lëvizje përmbysjeje të regjimit nga G. Giro. Zogu refuzoi në mënyrë kategorike për të bërë lëshime në dëm të integritetit të pavarësisë shqiptare dhe më 7 prill Italia ndërmori agresionin e saj ushtarak. Mbreti organizoi mbrojtjen sa ç'ishte e mundur, u largua nga vendi<ref>{{Cite book|title=Shqipëria dhe tokat e lirueme (1939-1946)|last=Gurakuqi|first=Romeo|publisher=Jozef|year=2018|isbn=9928-241-84-8|location=Durrës|pages=47-57|ref=harvnb}}</ref> dhe më pas, italianët vendosën Mbretërinë Shqiptare si shtet shqiptar nën protektoratin italian.{{sfn|Fischer|1999|pp=21&ndash;57}}
 
Më 11 prill, ministri i Jashtëm italian [[Galeazzo Ciano]] organizoi një takim me shqiptarë të ''mirënjohur'' për të "kërkuar" formimin e Partisë Fashiste të Shqipërisë. Nga fundi i prillit, qeveria italiane e miratoi krijimin e saj. Më 23 prill, sekretari i Partisë Fashiste të Italisë [[Achille Starace]], i shoqëruar nga dy luftëanije italiane, mbërriti në Shqipëri që të njoftonte zyrtarisht themelimin e PFSh-së,{{sfn|Fischer|1999|p=45}} që u themelua me 2 qershor.{{sfn|Elsie|2012|p=426}} Megjithatë, nuk pati statutin e saj gjer më 6 qershor dhe nuk pati një kryesi dhe këshill qendror të organizuar deri në mars të 1940.{{sfn|Fischer|1999|p=45}}
 
=== Mbretëria Shqiptare 1939-43 ===
[[Skeda:Flag of Albania (1939).svg | thumb|Flamuri i Shqipërisë nga 1939 deri më 1942]]
Në fillim të vitit [[1943]] [[Maliq Bej Bushati|Maliq Bushati]], një nacionalist antimonarkist riorganizoi Partinë Fashiste Shqiptare si Garda e Shqipërisë së Madhe, favorizoi distancimin e Shqipërisë nga Italia, eliminoi simbolet fashiste nga Flamuri i Shqipërisë, dhe afirmoi autonominë shqiptare në shumë fusha.<ref>Maurice Bardeche ''Fashizmi i panjohur'', botim i Ciarrapico.</ref>
Line 20 ⟶ 25:
Partisë Fashiste Shqiptare kurrë nuk ka qenë një lëvizje masive : arriti numrin më të madh të anëtarëve (13.500) në maj 1940. Megjithatë, gjatë qëndrimit të saj në pushtet, Partisë Fashiste Shqiptare u përpoq të zbatojë idenë e një Shqipërie të madhe, duke zgjeruar kufijtë e shtetit shqiptar në Çamëri dhe në Kosovë.
 
Partia Fashiste Shqiptare ishte përfshirë gjithashtu në disa akte të antisemitismitantisemitizmit. Hebrenjtë shqiptarë ishin të ndaluar ti bashkoheshin partisë fashiste, si dhe të përjashtuar nga disa profesione, të tilla si mësues.
 
== Sekretarët ==
Line 26 ⟶ 31:
* 1939-1941 - [[Tefik Mborja]]
* 1941-1943 - [[Jup Kazazi]]
* 1943 - Kol [[Kolë Bibë Mirakaj|Kol Bib Mirakaj]]
 
'''Ministrave sekretarë të Gardës së Shqipërisë Madhe'''
* 1943 - [[Maliq Bejbej Bushati]]
* 1943 - [[Eqrem bej Libohova|Eqrem Bej Libohova]]
 
== Referencat ==
 
=== Citimet ===
<references/>
 
=== Lidhje të jashtmeBurimet ===
 
[[Kategoria:Nazizëm]]