Gjuha frënge: Dallime mes rishikimesh
[Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
No edit summary Etiketat: Redaktim nga celulari Redaktim në versionin web nga celulari |
No edit summary |
||
Rreshti 15:
|sil = fra
}}
'''Gjuha frënge''' ose ''frëngjishtja'' (frëngjisht ''le français'' /lə fʁɑ̃.sɛ/) është një [[Gjuhët indo-evropiane|gjuhë indo-evropiane]] e familjes së gjuhëve romane. Ajo është një gjuhë e folur nga 274 milion folës. Ajo është gjuhë zyrtare në 29 vende si: [[Franca]], [[Madagaskari]], [[Kameruni]], etj. Kjo gjuhë shquhet për delikatesën dhe ëmbëlsinë me të cilën flitet. Ajo është një nga gjuhët më të folura në botë. Gjuha frënge shkruhet me shkronja latine. Ajo është një gjuhë ''[[Gjuhët indo-evropiane|indo-evropiane]]''. Frëngjishtja ka lidhje me gjuhë si [[Gjuha
== Alfabeti (I shqiptuar) ==
Rreshti 82:
Ne 23 mars, me rastin e një mbledhje të Këshillit Evropian në Bruksel, presidenti i Francës, Zhak Shirak, braktisi sallën në mënyrë demonstrative. Kjo ndodhi pasi Antuan Seijer, president i Bashkimit të Industrive të Komunitetit zgjodhi të shprehej në anglisht. Seijer e përcaktoi këtë gjuhë si gjuhën e industrisë", ndërsa Zoti Shirak u rikthye në sallë vetëm pas përfundimit të fjalimit të Seijer. Shtypi ndërkombëtar ironizoi. "Nuk është një çështje humori, është një çështje politike", deklaroi kabineti i "Champs-Élysées", duke vënë theksin mbi nevojën e mbrojtjes së larmishmërisë gjuhësore brenda gjirit të Bashkimit Evropian.
E vërteta është që sot në botë, frëngjishtja po vuan. Anglishtja është shndërruar në një gjuhë ndërkombëtare, e cila ka depërtuar fuqishëm edhe në vendet me një traditë të fuqishme frëngjishtfolëse. Nga bankat e shkollës, tek etiketat e produkteve në të gjithë botën. Nga muzika dhe kinematografia, anglishtja po përforcon gjithmonë e më shumë
'''Beteja e humbur'''
Burimet diplomatike franceze e pranojnë që frëngjishtja gjendet në pozicionin e saj më delikat të historisë. Në gjirin e OIF-së, të përbërë nga 63 vende anëtare ose vëzhguese, vetëm rreth 20 prej tyre e përdorin frëngjishten si gjuhë të përditshme. Pjesa tjetër, veçanërisht vendet arabe ose të Afrikës së Veriut, favorizojnë gjuhët e tyre kombëtare, ose anglishten. Franca është duke u përpjekur që të ruajë ndikimin e saj gjuhësor edhe në vende të Evropës Lindore ose Qendrore, si Polonia apo Rumania, por përdorimi i anglishtes është bërë më praktik dhe më popullor. Ashtu si pothuajse në çdo vend të Evropës, edhe në këto vende anglishtja është gjuhë e detyruar në shkollë, ndërsa frëngjishtja fakultative. Ruajtja e traditës në dokumentet diplomatike, apo iniciativat për përhapjen e frankofonisë nuk kanë ndihmuar shumë në përhapjen e gjuhës në masë. Zgjerimi i ri i Evropës në 2007-n solli një tkurrje të re të frëngjishtes. Rumania dhe Bullgaria, dy anëtarët e rinj të 27-s së Bashkimit Evropian, vende me traditë të fortë frankofone po
'''Arsimi, grushti i dytë për frëngjishten'''
Sipas shifrave që mund të konsultosh në faqen e Ministrisë së Jashtme të Francës, mësimi i frëngjishtes në bankat e shkollave është rritur. Nga 75 milion nxënës që mësonin frëngjishten në vitin 1994, në 2002-n numri arriti në 96 milion. Shifrat vetëm sa përpiqen të fshehin realitetin e errët. E përditshmja franceze "Le Monde" këmbëngul që kjo rritje është ndërprerë me hyrjen e mijëvjeçarit të ri. Në Afrikë dhe Lindjen e Mesme, që kanë meritën kryesorë për këtë përmirësim, shifra e nxënësve që mësojnë frëngjisht është rritur në 6 % (nga 54 % në 60 %), por kjo jo si pasojë e rritjes së dëshirës për të mësuar këtë gjuhë, por si rrjedhojë e përmirësimit dhe zgjerimit të rrjetit të infrastrukturave arsimore.
'''Mungon një rrugëdalje'''
Aktualisht, frëngjishtja nuk mund të mburret më as si gjuhë e shkencës. Kjo, sepse zbuluesit dhe shkencëtarët e rinj kanë gjithmonë e më të qartë që reputacioni dhe njohja e gjerë e studimeve të tyre është e lidhur ngushtë me përhapjen e anglishtes. Matematikanët, dikur
== Vegla elektronike ==
|