[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
Hatake (diskuto | kontribute)
No edit summary
No edit summary
Rreshti 24:
'''Ndoc Çoba''' ([[Shkodra]], [[27 korrik]] [[1870]] - [[6 Mars]] [[1945]]) ishte deputet, ministër dhe atdhetar shqiptar.
 
==JetaBiografia==
Ndoc Çoba ka lindur më 27 korrik 1870 në Shkodër. Shkollën fillore e ka kryer pranë [[Ish-kolegji saverian, Gjimnazi "At Pjetër Meshkalla"|Kolegjit Saverian]] ndërsa shkollën e mesme dhe të lartën e kreu në [[Venecia|Venedik]].<ref name=":0">{{Cite book|title=Fjalor Enciklopedik i Viktimave të Terrorit Komunist|last=|first=|publisher=Instituti i Studimit të Krimeve dhe Pasojave të Komunizmit|year=2012|isbn=978-9928-168-01-6|location=Tiranë|pages=255}}</ref> Atje njohu bashkëshorten e tij të ardhshme, [[Shaqe Çoba|Shaqe Shirokën]].<ref>{{cite book|title=Biographical Dictionary of Women's Movements and Feminisms in Central, Eastern, and South Eastern Europe : 19th and 20th Centuries|last1=Dibra|first1=Zenepe|date=|publisher=Central European University Press|year=2006|isbn=978-963-7326-39-4|editor1-last=Haan|editor1-first=Francisca de|location=New York|pages=99-101|chapter=Çoba, Shaqe (Marie)|editor2-last=Daskalova|editor2-first=Krassimira|editor3-last=Loutfi|editor3-first=Anna}}</ref>
 
Në vitin 1908 u zgjodh kryetar i klubit “Gjuha Shqipe”. Në vitet 1909 - 1910 ishte drejtor i përgjithshëm i doganave shqiptare. Më 1918 merr pjesë në [[Kongresi i Durrësit|Kongresin e Durrësit]]<ref>[[Lef{{Cite Nosibook|Nosi L.]], ''title=Dokumente historike 1912-1918,'' Tiranë:|last=Nosi|first=Lef|authorlink=Lef Nosi|publisher=ASH, Instituti i Historisë, |year=2007, fq. 288-9. ISBN |isbn=978-99956-10-04-3|location=Tiranë|pages=288-289}}</ref> duke luftuar për mbrojtjenkufijtë epolitikë kufijvecaktuar politikë [[Konferenca Shqipërisëe Londrës vitit(1912–1913)|Konferencën 1913e Londrës]].<ref name=":2">{{Cite book|title=Shkodra dhe motet|last=Bushati|first=Hamdi|authorlink=Hamdi Bushati|publisher=Idromeno|year=1998|isbn=|location=Shkodër|pages=547}}</ref> Ishte përfaqësues i Shkodrës në [[Kongresi i Lushnjes|Kongresin e Lushnjës]] në vitin 1920 dhe në qeverinë që doli nga ky kongres mori detyrën e Ministrit të Financave. Ndërmori reforma financiare të panjohura më parë në Shqipëri, siç ishte ajo e forcimit të arkës së shtetit përmes huasë shtetërore në popull.
Në vitin 1908, midis mjaft intelektualëve të dëgjuar, zgjidhet Kryetar I Klubit “Gjuha Shqipe”, ku sekretar ishte [[At Gjergj Fishta]].
 
Botoi gazetën "Ora e Maleve" deri në fund të muajit janar të vitit 1923, që ishte zëri në shtyp i grupit politik me po të njëjtin emër dhe përfaqësonte deputetët e opozitës së kohës.<ref>{{Cite book|title=Grupi "Ora e Maleve" dhe publicistika e tij|last=Çefa|first=Kolec|publisher=Gjergj Fishta|year=20113|isbn=9789928161215|location=Tiranë|pages=116}}</ref> Për arsye se mbështeti [[Lëvizja e qershorit|Lëvizjen e qershorit]] më 1924, u arrestua më pas me ardhjen Triumfit të Legalitetit dhe u mbajt në burg deri më 12 shkurt 1925.<ref>{{Cite book|title=Mjeda 4: Identitet (1912-1925)|last=Quku|first=Mentor|authorlink=Mentor Quku|publisher=ILAR|year=2009|isbn=978-99956-07-60-9|location=Tiranë|pages=584, 594}}</ref>
Pati një korrespondencë të pasur me patriotët që jetonin e punonin në Shqipëri e jashtë saj, dhe shkroi shumë artikuj në organe të ndryshme shtypi si ‘Albania’ e Faik Konicës, ‘Corriere della Sera’, ‘Piccolo di Trieste’, ‘Nazione Albanese’, etj.
 
Në vitet 1928-1936, Ndoc Çoba shërbeuu sizgjodh kryetar i asamblesë bashkiake të Shkodrës, dhekurse si kryetar27 igusht bashkisë Shkodër nga 27.08.1937 e deri 24.06. qershor 1939 qe kryetar i bashkisë së qytetit.<ref name=":0" /><ref>[http://www.parlament.al/web/Kuvendi_i_Shqiperise_kremton_jubileun_e_100_Vjetorit_te_Pavaresise_ne_nje_ceremoni_ne_nderim_15012_1.php Kuvendi i Shqipërisë kremton jubileun e 100-Vjetorit të Pavarësisë në një ceremoni në nderim të firmëtarëve të Aktit të Pavarësisë, anëtarëve të qeverisë së Lushnjes, udhëheqë...<!-- Roboti_gjeneroi_titull -->]</ref> Si përfaqësues i katolicizmit nacionalist merr pjesë në [[Mbledhja e Pezës|Mbledhjen e Pezës]] më 16 shtator 1942. U ftua nga [[Enver Hoxha]] në kryesinë e kësaj mbledhjeje, [[Halim Begeja]] shkruante se Çoba nuk pranoi. Pikat e propozuara nuk i pranoi dhe nuk firmosi rezolutën e dalë nga mbledhja.<ref>{{Cite book|title=Lëvizja komuniste në vitet 1924-1944 dhe formimi i PKSH-së|last=Dervishi|first=Kastriot|authorlink=Kastriot Dervishi|publisher=55|year=2016|isbn=9789928106384|location=Tiranë|pages=255}}</ref>
==Karriera politike==
Në vitet 1909 - 1910 ishte drejtor i përgjithshëm i doganave shqiptare. Më 1918 merr pjesë në [[Kongresi i Durrësit|Kongresin e Durrësit]]<ref>[[Lef Nosi|Nosi L.]], ''Dokumente historike 1912-1918,'' Tiranë: ASH, Instituti i Historisë, 2007, fq. 288-9. ISBN 978-99956-10-04-3</ref> duke luftuar për mbrojtjen e kufijve politikë të Shqipërisë të vitit 1913. Ishte përfaqësues i Shkodrës në [[Kongresi i Lushnjes|Kongresin e Lushnjës]] në vitin 1920 dhe në qeverinë që doli nga ky kongres mori detyrën e Ministrit të Financave.
 
Pas [[Konferenca e Pezës|Konferencës së Pezës]], Çoba u zu dhe u arrestua në kohën e qeverisë [[Mustafa Kruja|Kruja]]<ref name=":1">Kruja M. & Margjokaj P.,{{Cite ''book|title=Letërkëmbim (1947-1958)'',|last=Kruja|first=Mustafa|authorlink=Mustafa Shkodër:Kruja|last2=Margjokaj|first2=P. Paulin|authorlink2=Paulin Margjokaj|publisher=Camaj-Pipa, |year=2006, fq. 55. ISBN |isbn=99943-34-47-6|location=Shkodër|pages=55}}</ref> dhe internohet nga fashistët italianë në Ventotene, ku qëndroi deri me kapitullimin e Italisë. Mori pjesë aktiveBergamoLëvizjen e ItalisëLegalitetit.
Në këtë kohë ndërmori reforma financiare të panjohura më parë në Shqipëri, siç ishte ajo e forcimit të arkës së shtetit përmes huasë shtetërore në popull. Botoi gazetën “Ora e Maleve”.
 
Me të hypur komunistët në fuqi, u arrestua janarin e 1945 dhe pas tre muajsh torturash ndërron jetë në mars.<ref name=":0" /><ref name=":2" />
Në vitet 1928-1936, Ndoc Çoba shërbeu si kryetar i asamblesë bashkiake të Shkodrës dhe si kryetar i bashkisë Shkodër nga 27.08.1937 e deri 24.06.1939.<ref>[http://www.parlament.al/web/Kuvendi_i_Shqiperise_kremton_jubileun_e_100_Vjetorit_te_Pavaresise_ne_nje_ceremoni_ne_nderim_15012_1.php Kuvendi i Shqipërisë kremton jubileun e 100-Vjetorit të Pavarësisë në një ceremoni në nderim të firmëtarëve të Aktit të Pavarësisë, anëtarëve të qeverisë së Lushnjes, udhëheqë...<!-- Roboti_gjeneroi_titull -->]</ref>
 
Pati një korrespondencë të pasur me patriotët që jetonin e punonin në Shqipëri e jashtë saj, dhe shkroi shumë artikuj në organe të ndryshme shtypi si ‘Albania’ e Faik Konicës, ‘Corriere della Sera’, ‘Piccolo di Trieste’, ‘Nazione Albanese’, etj.
===Angazhimi nacional-çlirimtar===
Si përfaqësues i katolicizmit nacionalist merr pjesë në Mbledhjen e Pezës më 16 shtator 1942. U ftua nga [[Enver Hoxha]] në kryesinë e kësaj mbledhjeje, [[Halim Begeja]] shkruante se Çoba nuk pranoi. Pikat e propozuara nuk i pranoi dhe nuk firmosi rezolutën e dalë nga mbledhja<ref>Dervishi K., ''Lëvizja komuniste në vitet 1924-1944 dhe formimi i PKSH-së'', Tiranë: 55, 2016. fq. 225. ISBN 978-9828-106-38-4</ref>.
 
Pas [[Konferenca e Pezës|Konferencës së Pezës]], Çoba u zu dhe u arrestua në kohën e qeverisë [[Mustafa Kruja|Kruja]]<ref>Kruja M. & Margjokaj P., ''Letërkëmbim (1947-1958)'', Shkodër: Camaj-Pipa, 2006, fq. 55. ISBN 99943-34-47-6</ref> dhe internohet nga fashistët italianë në Ventotene, në Bergamo të Italisë.
 
Ai fiton lirinë falë kapitullimit të Italisë dhe kthehet në atdhe më 18 Shtator 1943, ku vazhdon të punojë si nacionalist. Aktiviteti i tij nacional e politik vijon me drejtimin e kongresit të [[Lëvizja e Legalitetit|Lëvizjes së Legalitetit]].
 
== Referencat ==
Pas çlirimit të Shqipërisë arrestohet nga komunistët dhe vdes në hetuesi nga torturat në mars të vitit 1945.<ref>{{citation|title=“Ja nacionalisti i vrarë nga Hoxha që kryesoi Konferencën e Pezës”, 23.09.2017|url=http://www.njekomb.com/?p=35982|publisher=NjeKomb.com|language=Albanian}}</ref>
{{reflist|2}}
 
== Burime ==
<references/>
[[Kategoria:Biografi shqiptarësh]]
[[Kategoria:Lindje 1870]]
[[Kategoria:Vdekje 1945]]
[[Kategoria:Politikanë shqiptarë]]
[[Kategoria:AtdhetarëMinistra shqiptarëtë Shqipërisë]]
[[Kategoria:Kryetarë të Bashkisë Shkodër]]
[[Kategoria:Njerëz nga Shkodra]]