Vehbi Dibra: Dallime mes rishikimesh
| [Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
1l2l3k (diskuto | kontribute) v 1l2l3k zhvendosi faqen Haxhi Vehbi Agolli tek Vehbi Dibra: shumica e projekteve, shumica e burimeve |
1l2l3k (diskuto | kontribute) v rregullime |
||
Rreshti 12:
|Nacion = [[Shqiptar]]
|}}
'''
Më 1993, nën përkujdesjen e Imam [[Vehbi Ismaili|Vehbi Ismailit]], në Harper Woods, të [[Detroit|Detroitit]], [[SHBA]], u botuan të përmbledhura shkrimet e Haxhi Vehbi Dibrës, nën titullin "Ç'urdhëron Kur'ani?".
== Biografia ==
Lindi në [[Dibër e Madhe|Dibër të Madhe]] me [[12 mars]] [[1867]], i biri i Ahmet [[Efendiu|efendi]] Agollit, myftiut të Dibrës së Madhe. Mësimet fillestare dhe ato të mesme i kreu në Dibër, ndërsa studimet e larta në [[Stamboll]], ku, përveç studimeve fetare, merrej edhe me veprimtari atdhetare-kombëtare.<ref name=":0">{{Cite web|url=http://zaninalte.al/2017/03/h-vehbi-dibra-dijetar-dhe-personalitet-i-shquar-mysliman-shqiptar/|title=H. Vehbi Dibra: dijetar dhe personalitet i shquar mysliman shqiptar|website=zaninalte.al|date=2017|publisher=Zani i Naltë|last=Kruja|first=Genti}}</ref>
Ai jetoi në një kohë kur akoma ishte e freskët [[Lidhja e Prizrenit]].
Më 1909 mori pjesë në [[Kongresi i Dibrës|Kongresin e Dibrës]] ku u zgjodh kryetar i Kongresit.<ref name="HSH Ak.Shk">[http://www.shqiperia.com/lajme/lajm/nr/372/Kongresi-i-Dibres-(23-29-korrik-1909) Historia e Shqiperise sipas Akademise se Shkencave te Shqiperise]</ref> Më 1912, mori pjesë në Kuvendin e Vlorës, si përfaqësues i Dibrës firmoi vendimin e pavarësisë me siglën në turqisht “''Abdyl Aziz Vehbi''”.<ref>{{Cite book|title=Dokumente historike 1912-1918|last=Nosi|first=Lef|authorlink=Lef Nosi|publisher=ASH, Instituti i Historisë|year=2007|isbn=978-99956-10-04-3|location=Tiranë|pages=99}}</ref>
Haxhi Vehbi Dibra u zgjodh kryetar i Pleqësisë (Senatit) të parë shqiptar. Në vitin 1913, Qeveria e Përkohshme e Vlorës e
Më [[1923]] në Kongresin e Parë Mysliman u zgjodh kryetari i parë i Komunitetit Mysliman të Shqipërisë. Kohë në të cilën komuniteti sistemoi të gjitha pronat e [[Vakëfi (në Islam)|vakëfeve]], i evidentoi këto me dokumentacionin përkatës të përpiktë, normalizoi shërbimin fetar në qytete e fshatra, realizoi një varg reformash centralizuese, sidomos në drejtim të vartësisë së faltoreve dhe kuadrove, ai hodhi edhe idenë për formulimin e statutit.
Komuniteti, që fitoi njohjen juridike, filloi të botojë revistën e përmuajshme "Zani i Naltë". Ai ndikoi në hapjen e "Medresesë së Naltë" në Tiranë. Në këtë mënyrë autoriteti i Komunitetit Mysliman Shqiptar u rrit shumë dhe vendosi lidhje me shumë vende islame. Më [[1935]] H. V. Dibra shkon për herë të dytë në Qabe, ku u afirmua si një dijetar islam i kohës.
Të gjitha cilësitë e teologut islam personifikoheshin te Haxhi Vehbi Dibra, imam dhe haxhi, kryemyfti dhe kryetar senati, vaiz dhe komentues i Kur’anit. Kryesoi dhe drejtoi për vite me radhë teologët më të shquar shqiptarë. Haxhi Vehbiu, me mendimet e tij të larta e progresive, i ftonte njerëzit ta shfrytëzojnë inteligjencien e tyre.
Rreshti 37:
Si mendimtar dhe bartës i vizionit të islamit ndër shqiptarët, Haxhi Vehbiu kuptoi qartë problemet dhe vështirësitë para të cilave gjendej Komuniteti Mysliman Shqiptar, të cilin ai e kryesonte. Ai kuptoi se islami në Shqipëri duhej t’i hynte një rruge të re për të vazhduar misionin dhe rolin e tij mirëbërës e civilizues në ndërtimin e të ardhmes së atdheut. Ai theksonte se: "Injorancën s’mund ta justifikojmë me pleqërinë tonë, as me mungesën e shkollave në atdheun tonë... pse jemi urdhnue për të studiue deri kur të vdesim, jemi urdhnue me udhtue deri në vendet më të largëta për të studiue". Sipas tij trashëgimia islame e mbetur prej të parëve duhej të bëhej e vazhdueshme në mënyrë që të barazohej me arritjet moderne, "duke i shtyrë kufijtë e diturisë në horizonte me të largëta se ç’kanë parafytyruar teologët dhe dijetarët e parë të trevave tona".
Ndërroi jetë në [[Tiranë]] në vitin 1937.
== Krijimtaria ==
Përveç këtyre detyrave politike dhe fetare, Haxhi Vehbi Dibra është marrë edhe me krijimtari. Ka shkruar, ka botuar shumë punime, studime, krijime e përkthime, që janë botuar në shtypin e kohës, kryesisht në revistën "Zani i Naltë", që botohej në Tiranë prej muajit tetor [[1923]] deri në prill [[1939]].
==Shiko edhe==
| |||