Masa: Dallime mes rishikimesh
| [Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
AXRL (diskuto | kontribute) U kthye versioni 1901883 i bërë nga 217.73.142.37 (diskutimet) Etiketa: Undo |
AXRL (diskuto | kontribute) No edit summary |
||
Rreshti 8:
rez = - |
|}}
'''Masa''' është [[Madhësitë fizike|madhësi fizike]] e cila matet me njësinë [[Kilogrami|kilogram]]. Simboli i madhësisë masa është <math>m</math>. Në biseda të lira, në shkencë për trupat shpeshherë përdoret edhe emërtimi masa, ndërsa në jetën e përditshme masa ngatërrohet me peshën. Masa është madhësi themelore në [[Fizika|fizikë]], kjo rrjedhë nga fakti se për krahasimin e masave të trupave përdoret njësia e masës e quajtur kilogram (kg), njësi e cila nuk mund të derivohet nga ndonjë burim tjetër veçse prototipit ndërkombëtar të kilogramit.Masa tregon se sa eshte e rende apo ndryshe madhesine e trupit.▼
▲'''Masa''' është [[Madhësitë fizike|madhësi fizike]] e cila matet me njësinë [[Kilogrami|kilogram]]. Simboli i madhësisë masa është <math>m</math>. Në biseda të lira, në shkencë për trupat shpeshherë përdoret edhe emërtimi masa, ndërsa në jetën e përditshme masa ngatërrohet me peshën. Masa është madhësi themelore në [[Fizika|fizikë]], kjo rrjedhë nga fakti se për krahasimin e masave të trupave përdoret njësia e masës e quajtur kilogram (kg), njësi e cila nuk mund të derivohet nga ndonjë burim tjetër veçse prototipit ndërkombëtar të kilogramit.Masa tregon se sa
== Masa dhe trupi ==▼
▲== Masa dhe trupi ==
Nocionin e '''masës së trupit''' e futi në përdorim Njutoni kur formuloi ''ligjin e dytë të mekanikës'', si vetia e trupi që është në përpjesëtim të zhdrejtë me nxitimin dhe që shprehet me formulën <math>\,a= F/m</math>. Në bazë të këtij ligji, masa përkufizohet si "vetia e trupit që kundërshton ndryshimin e gjendjes së tij të lëvizjes". Pra, masa është përcaktuese e inercisë së trupit.
Rreshti 18:
== Masa dhe pesha ==
Deri vonë masa dhe pesha e një trupi fizik, janë ngatërruar duke përdorur peshën e trupit si masë. Me eksperimentin e [[Galileo Galilei|Galile Galileut]] apo më vonë në fizik i njohur edhe si ligji i rënies së lirë, ky ngatërrim merr fund.
Line 24 ⟶ 23:
== Masa dhe sasia e lëvizjes ==
Masa është veti e çdo trupi, i cili përcakton sjelljen e tij gjatë veprimit të [[forcë]]s: sa më e madhe të jetë masa e trupit, alo është më inerte, aq më vështirë është të
Në rast se shpejtësia e trupave është e vogël në krahasim me shpejtësinë e [[Drita|dritës]] <math>\,(v<<c)</math>,
Në dinamikë, perveç forcës dhe masës përdoren edhe madhësi të tjera fizike: sasia e lëvizjes, momenti i forcëss, momenti i sasisë së lëvizjes, puna, energjia, fuqia etj. Sasia e lëvizjes së pikës materiale me masën <math>\,m</math> dhe me shpejtësi <math>\vec v</math> është: ▼
▲Në dinamikë,
:<math>
Line 40 ⟶ 38:
== Përmbledhje e koncepteve të masës ==
Në [[Mekanika klasike|mekanikën klasike]] koncepti i masës luan një rol themelor në përshkrimin e lëvizjes së trupave. [[Ligji i dytë i Njutonit]] jep lidhjen midis [[Forca|forcës]] '''F''' të ushtruar mbi një trup me masë ''m'' me [[nxitimi|nxitim]] '''a''':
Line 53 ⟶ 50:
:<math>E = mc^2\!</math>
:<math>mc^2 = \sqrt{E^2 - (pc)^2},\!</math>
Line 60 ⟶ 57:
== Masa inerciale dhe gravitacionale ==
=== Masa inerciale ===
'''Masa inerciale''' është masa e trupit që matet me rezistencën e tij ndaj nxitimit. Masa relativiste
=== Masa gravitacionale Njutoniane ===
| |||