Atomi: Dallime mes rishikimesh

Për herë të parë ky term është përdorur nga filozofi i Greqisë së lashtë [[Demokriti]] ([[460 p.e.s.]]-[[370 p.e.s.]]) i cili me këtë fjalë emërtonte atë element të materies që nuk ndahet më d.m.th. atomi [[Greqishtja e lashtë|greqisht]] ''atomo'' (ατομο) = fjalë e përbërë nga parafjala a=pa + tomo, temno=presë, ndaj, ajo që nuk pritet më. Atomi eshteështë grimca me e vogelvogël qe ndertonndërton cdoçdo substance. Nje Një substance e thjeshte perbehetpërbehet nga atome te te njejtinnjëjtin lloj. Më pas [[Jon Dalton|Xhon Daltoni]] i vërtetoi botëkuptimet e filozofëve Demokriti dhe Leukipi. Ai përfundoi se materia është e ndërtuar prej grimcave te vogla te cilat nuk mund te ndahen prej tij me metoda kimike. Këto grimca janë atomet. Kemi edhe eksperimentin e Radhërfordit. Ai mori njenjë flete ari dhe e bombardoi ateatë me rreze alfa. Kur rrezet shkuan ne qender,ato devijuan. Shkaku ishte se kishte protone me ngarkese pozitive te cilat duke qene se rrezet alfa kane ngarkese pozitive i shtynin ato ( ne berthamebërthame gjenden edhe neutronet, por duke qene se ato nuk kane ngarkese nuk kishin asnjeasnjë lloj ndikimi) .

Ne vazhdim te eksperimentit, rrezet qe shkonin drejt elektroneve devijonin pak nga rruga e tyre perpër shkak te ngarkesesngarkesës se tyre negative, ndersandërsa disa rreze nuk e ndryshuan fare drejtimin pasi rruga e tyre kaloi neper boshllekboshllëk.

Atomi është i përbëre nga bërthama dhe elektronet me ngarkesë elektrike negative që rrotullohen rreth saj, në brendësin e bërthamës gjejmë neutronet që janë thërrmija pa ngarkesë elektrike dhe protonet me ngarkesë elektrike pozitive.

Për çdo atom në gjendje normale numri i protoneve është i barabartë me numrin e elektroneve. Kur numri protoneve është i barabarte me numrin e elektroneve atehereatëherë themi që atomi është neutral. Ngarkesa eshteështë 0.

Që atomi është i pandashëm mund te thuhej kur ne nuk e njihnim akoma natyrën e një atomi, tani mund te konfirmojmë që atomet janë te ndashëm sepse edhe humbja e një elektroni do te thotë ndarje e tij. Për me tepër shkenca ka ecur shumë përpara saqë tani është e mundur edhe ndarja e bërthamës së një atomi, ky veprim quhet fision nuklear dhe është i mundur në centralet nukleare.

Atomet e elementveelementëve te ndryshemndryshëm bashkveprojnebashkëveprojnë ndermjetndërmjet tyre dhe gjate ketijkëtij bashkveprimibashkëveprimi njeri nga elementet ka aftesiaftësi te jap elektrone ndersandërsa elementi tjetertjetër është i prirur te marre elektrone ne shtresenshtresën e brendshme jashtme.

Atomet janë grimca te imëta te materies. Secili lloj i atomeve ka masenmasën e caktuar. Per shembulshembull masa e atomit te hidrogjenit eshteështë e njohur. Ajo eshteështë e perberepërbëre nga : protonet(p+), elektronet(e-), neutrone(n0).

MeqeneseMeqenëse atomet janejanë grimca shume te imeta imëta, masat e tyre nuk mund te maten me peshore. Peshoret me sakta janejanë peshoret e kuarcit qe kane njesinjësi te renditi nano 10 ne fuqi -9 . Per ketePër këtë arsye duhet te perdoretpërdoret njenjë njesinjësi e pershtatshmepërshtatshme perpër matjen e tyre.

Masa e elektronit eshteështë 9,1*10 ne fuqi -28g28 g. Masa e protonit eshteështë 1,673*10 ne fuqi -24g24 g. Ndersa Ndërsa masa e neutronit eshteështë afersishtafërsisht sa masa e protonit 1,675*10 ne fuqi -24g24 g.