Mbretëria e Bashkuar e Britanisë së Madhe dhe Irlandës së Veriut: Dallime mes rishikimesh

[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
No edit summary
vNo edit summary
Rreshti 51:
'''Mbretëria e Bashkuar e Britanisë së Madhe dhe Irlandës Veriore''' ([[Gjuha Angleze|Anglisht]]: ''United Kingdom of Great Britain and Northen Ireland ('''UK'''))'', shpesh e njohur si '''Mbretëria e Bashkuar''', ose '''Britania'''<ref>See [[British Isles (terminology)]] for further explanation of the usage of the term "Britain" in geographical and political contexts.</ref>
është një vend ishullor i pavarur<ref>{{cite web|url=http://www.britannica.com/eb/article-9110750/United-Kingdom|title=Encyclopaedia Britannica |quote=Island country located off the north-western coast of mainland Europe|accessdate=2007-09-25}}</ref><ref name="Countries">{{cite web |url=http://www.number-10.gov.uk/output/Page823.asp |title=Countries within a country |author=www.number-10.gov.uk |accessdate=2007-06-13|quote=Countries within a country}}</ref>, i cili gjindet afër bregdetit veri-perëndimor të Europës kontinentale.
Mbretëria e Bashkuar u krijua nga bashkimi politik i [[Anglia|Anglisë]], [[Irlanda Veriore|Irlandës Veriore]], [[Skocia|Skocisë]] dhe [[Uells]]it dhe përfshin ishullin britanik, pjesën veri-lindore të ishullit të [[Irlanda|Irlandës]] dhe shumë ishuj më të vegjël. [[Irlanda Veriore]] është pjesa e vetme e Mbretërisë së Bashkuar që ka kufi tokësor (me Irlandën).<ref>{{Cite web| url = http://www.eu2005.gov.uk/servlet/Front?pagename=OpenMarket/Xcelerate/ShowPage&c=Page&cid=1115141709899/| title = Member States: United Kingdom| accessdate = 29 maj 2006| publisher = UK Presidency of the EU 2005}}</ref> Veçmas këtij kufiri tokësor, Mbretëria e Bashkuar rrethohet nga [[Oqeani Atlantik]], [[Deti i Veriut]], [[Kanali Anglez]] dhe [[Deti i Irlandës]]. Mbretëria e Bashkuar është [[Demokraci|Demokraci Parlamentare]] me qeverinë në [[Londra|Londër]], kryeqyteti. Është [[monarki kushtetuese]] ku mbretëresha Elizabeta II është kreu i shtetit. Territoret mbretërore të Ishulljve të Kanalit dhe [[Ishulli i Man|Ishullit të Man]], formalisht prona të kurorës, nuk janë pjesë e Mbretërisë së Bashkuar por janë në [[bashkim kurorash]] me të.<ref>{{cite web|url=http://www.gov.uk/government/publications/crown-dependencies-jersey-guernsey-and-the-isle-of-man|title=UK gov explanation of names}}</ref> Mbretëria e Bashkuar përfshin katrëmbëdhjetë territore të jashtme,<ref>{{cite web |url=http://www.ukba.homeoffice.gov.uk/britishcitizenship/othernationality/britishoverseasterritories|title=UK Overseas Territories|accessdate=2007-04-20}}</ref> çka mbetet nga [[Perandoria Britanike|Perandorisë Britanike]], e cila në kulmin e saj mbulonte pothuajse çerekun e botës; kjo e bën perandorinë më të madhe në histori. Si një rezultat direkt i perandorisë, ndikimi britanik mund të vërehet në gjuhën dhe kulturën e dhjetëra shteteve përreth globit, si [[Kanada]]ja, [[Australia]], [[Zelanda e Re]], [[India]], [[Republika Jugafrikane|Afrika Jugore]], [[Shtetet e Bashkuara të Amerikës]], dhe vende të tjera me më pak ndikim në botë. Madhëria e Saj, Mbretëresha Elizabeta II mbetet kreu i shtetit të mbretërive të [[Komonuelthi]]t. Mbretëria e Bashkuar është një vend i zhvilluar, e cila renditet e pesta me GDP dhe vendi i gjashtë në botë kah zhvillimi ekonomik.
Mbretëria e Bashkuar u krijua nga bashkimi politik i [[Anglia|Anglisë]], [[Irlanda Veriore|Irlandës Veriore]], [[Skocia|Skocisë]] dhe [[Uells]]it dhe përfshin ishullin britanik, pjesën veri-lindore të ishullit të [[Irlanda|Irlandës]] dhe shumë ishuj më të vegjël. [[Irlanda Veriore]] është pjesa e vetme e Mbretërisë së Bashkuar që ka kufi tokësor (me Irlandën).<ref>{{Cite web
| url = http://www.eu2005.gov.uk/servlet/Front?pagename=OpenMarket/Xcelerate/ShowPage&c=Page&cid=1115141709899/
| title = Member States: United Kingdom
| accessmonthday = [[May 29]]
| accessyear = [[2006]]
| publisher = UK Presidency of the EU 2005
}}</ref> Veçmas këtij kufiri tokësor, Mbretëria e Bashkuar rrethohet nga [[Oqeani Atlantik]], [[Deti i Veriut]], [[Kanali Anglez]] dhe [[Deti i Irlandës]].
Mbretëria e Bashkuar është [[Demokraci|Demokraci Parlamentare]] me qeverinë në [[Londra|Londër]], kryeqyteti. Është [[monarki kushtetuese]] ku mbretëresha Elizabeta II është kreu i shtetit. Territoret mbretërore të Ishulljve të Kanalit dhe [[Ishulli i Man|Ishullit të Man]], formalisht prona të kurorës, nuk janë pjesë e Mbretërisë së Bashkuar por janë në [[bashkim kurorash]] me të.<ref>{{cite web|url=http://www.gov.uk/government/publications/crown-dependencies-jersey-guernsey-and-the-isle-of-man|title=UK gov explanation of names}}</ref> Mbretëria e Bashkuar përfshin katrëmbëdhjetë territore të jashtme,<ref>{{cite web |url=http://www.ukba.homeoffice.gov.uk/britishcitizenship/othernationality/britishoverseasterritories|title=UK Overseas Territories|accessdate=2007-04-20}}</ref> çka mbetet nga [[Perandoria Britanike|Perandorisë Britanike]], e cila në kulmin e saj mbulonte pothuajse çerekun e botës; kjo e bën perandorinë më të madhe në histori. Si një rezultat direkt i perandorisë, ndikimi britanik mund të vërehet në gjuhën dhe kulturën e dhjetëra shteteve përreth globit, si [[Kanada]]ja, [[Australia]], [[Zelanda e Re]], [[India]], [[Republika Jugafrikane|Afrika Jugore]], [[Shtetet e Bashkuara të Amerikës]], dhe vende të tjera me më pak ndikim në botë. Madhëria e Saj, Mbretëresha Elizabeta II mbetet kreu i shtetit të mbretërive të [[Komonuelthi]]t. Mbretëria e Bashkuar është një vend i zhvilluar, e cila renditet e pesta me GDP dhe vendi i gjashtë në botë kah zhvillimi ekonomik.
Mbretëria e Bashkuar ishte fuqia më e madhë botërore gjatë shekujve XIX dhe XX,<ref>{{cite book |last=Ferguson|first=Niall |year=2004 |title=Empire, The rise and demise of the British world order and the lessons for global power |publisher=Basic Books|id=ISBN 0-465-02328-2}}</ref> por humbja ekonomike e dy luftërave botërore dhe mohimi i perandorisë së saj në gjysmën e dytë të shekullit XX zvogëloi rolin e saj kryesues në çështjet botërore. Sidoqoftë, Britania e Madhe ka ndikim të fortë ekonomik, kulturor, ushtarak dhe politik si dhe është një fuqi bërthamore, vendi i dytë në NATO dhe i katërti në botë për nga shpenzimet ushtarake. Është anëtare e përhershme e [[Këshilli i Sigurimit i Organizatës së Kombeve të Bashkuara|Këshillit të Sigurimit]], dhe është anëtare e [[G8]], [[NATO]], [[Bashkimi Europian|Bashkimit Europian]] dhe [[Komonuelthi|Komonuelthit të Kombeve]].
== Historia ==