[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
vNo edit summary
vNo edit summary
Rreshti 15:
<!-- {{Leter mirnjohje|}} -->
{{Leter Tabela Fund}}
''' Eqrem Çabej '''([[Eskishehir]] <ref>[[Robert Elsie|Elsie R]]., [https://books.google.gr/books?id=haFlGXIg8uoC&pg=PA67&dq=Eqrem+Cabej+1908+eski%C5%9Fehir&hl=el&sa=X&ved=0CCkQ6AEwAWoVChMIj4C20fTWxwIVxcUUCh2E1gDH#v=onepage&q=Eqrem%20Cabej%201908%20eski%C5%9Fehir&f=false ''Historical dictionary of Albania''] (2nd ed.). Lanham: Scarecrow Press. 2010. fq. 67. [[International Standard Book Number|ISBN]] [[Speciale:BookSources/9780810873803|9780810873803]].</ref> [[6 gusht]] [[1908]] - [[Roma|Romë]], [[13 gusht]] [[1980]]) ka qenë arsimtar, gjuhëtar dhe albanolog shqiptar.
 
== Biografia ==
Lindi në Eskishehir më 6 gusht 1908,<ref>{{cite book|url=https://books.google.gr/books?id=haFlGXIg8uoC&pg=PA67&dq=Eqrem+Cabej+1908+eski%C5%9Fehir&hl=el&sa=X&ved=0CCkQ6AEwAWoVChMIj4C20fTWxwIVxcUUCh2E1gDH#v=onepage&q=Eqrem%20Cabej%201908%20eski%C5%9Fehir&f=false|title=Historical dictionary of Albania|last1=Elsie|first1=Robert|date=2010|publisher=Scarecrow Press|isbn=9780810873803|edition=2nd|location=Lanham|page=67}}</ref> djali i dytë i Hysenit dhe Aishes,<ref>{{Cite journal|last=Imaj|first=Afrim|date=2 shtator 2017|title=Për here te pare, dosja e plotë e Sigurimit të Shtetit për akademikun e shquar, Eqrem Çabej|url=http://argjirolajm.net/per-te-pare-dosja-e-plote-e-sigurimit-te-shtetit-per-akademikun-e-shquar-eqrem-cabej/|journal=|volume=|pages=|via=}}</ref> pas Selaudinit.<ref>Rexha E., ''Zhvarroset në Gjakovë Selaudin Çabej, vëllai i Eqrem Çabejt'', islamgjakova.net, 10 tetor 2011.</ref> I ati ishte gjykatës i diplomuar në "Dar-ul-Hukuk" të [[Stambolli]]t.
Lindi në Eskishehir, djali i dytë i Hysenit dhe Lisheshit,<ref>Imaj A., ''Dosja e Sigurimit, Mehmet Shehu: Çabej, eksponent kryesor i reaksionit antishqiptar,'' [[Panorama]], 29 tetor, 2009.
</ref> pas Selaudinit.<ref>Rexha E., ''Zhvarroset në Gjakovë Selaudin Çabej, vëllai i Eqrem Çabejt'', islamgjakova.net, 10 tetor 2011.</ref> I ati ishte gjykatës i diplomuar në "Dar-ul-Hukuk" të [[Stambolli]]t.
 
Shkollimin fillorMësimet e kreupara i shkollën qytetësemori vitin [[1921Gjirokastër]] prej [[Gjirokastër]],1915 ngae ishtederi edhe prejardhja1920, e familjes.pas Përpër të vazhduar studimet u dërgua në Austri. Para se të hynte në ndonjë shkollë, iu desh të qëndronte një vit pranë familjes Reinmyler, në St. Pölten afër [[Vjena|Vjenës]], për të mësuar [[Gjermanishtja|gjermanishten]].<ref name=":0">[[Shaban{{Cite Demirajweb|Demiraj Sh]]url=http://www., ''shkenca.org/content/view/15/27/|title=Eqrem Çabej, një jetë kushtuar shkencës,''|date=1990|publisher=8 Tiranë: Akademia e Shkencave, 2008.nëntori|last=Demiraj|first=Shaban}}</ref>
 
Kreu gjimnazin në Klagenfurt (1923-1926), për shkollimin e lartë pati një fërkim me synimin që i ati i kishte vënë që të bëhej mjek. U regjistrua në Fakultetin e Mjekësisë në Universitetin e Romës. Por pas këmbënguljes për gjuhësinë, regjistrohet në Grac për vitin akademik 1927-1928 dhe mbasandej kaloi në Vjenë (1930-1933), ku ndoqi mësimet e [[Paul Kretschmer]], Karl Patsch, [[Nikolai Trubetzkoy]] dhe [[Norbert Jokl]]. Nën drejtimin e Joklit, Çabeji filloi të kishte interes të madh në zhvillimin historik të [[Gjuha Shqipe|Gjuhës Shqipe]]. Në 1933, ai dorëzoi disertacionin e doktoraturës mbi ''Italoalbanische Studien'' (Studime Italo-Shqiptare).<ref name=":0" />
 
Çabej u kthye në Shqipëri ku edhe punoi si mësues gjimnazi dhe nëndrejtor i konviktit "Malet Tona" në [[Shkodër]] (1933/34) ku dha letërsi shqipe. Në vitin shkollor 1935-'36 Çabej u transferua në [[Shkolla Normale e Elbasanit|shkollën Normale]] të [[Elbasan]]it, ku edhe atje ndenjti një vit. Që andej u transferua në Ministrinë e Arsimit për t´u marrë me drejtimin e arsimit të mesëm. Me sa kuptohet nga qëndrimi i tij, ai nuk e kishte mirëpritur një emërim të tillë. Me një lutje më datë 17. 12. 1936, drejtuar Ministrisë së Arsimit, ai kërkon që për arsye shëndetësore të transferohet nga ai dikaster e të riemërohet si profesor i letërsisë në liceun e [[Tirana|Tiranës]]. Kërkesë që nuk i plotësohet, duke e emëruar në Shkollën e Plotësimit Ushtarak. Me "çështjen Çabej“ u mor më në fund edhe Këshilli i Ministrave të asaj kohe, i cili vendosi që Çabej, pas mbarimit të Shkollës së Plotësimit Ushtarak, të transferohej si profesor në Gjirokastër. Më 1938-'39 evijon gjejmë përsërisi arsimtar, kësaj radhe në Gjirokastër, ku vazhdoi të jepte mësimin e letërsisë të bashkërenduar me elemente të gjuhës shqipe.<ref name=":0" />
 
Në vitin shkollor 1939-'40 Çabej u transferua në gjimnazin e Tiranës ku u ngarkua me drejtimin e shkollës. Më 1940 dërgohet në Romë nga min. i Arsimit Ernest Koliqi për të punuar mbi Atlasin Gjuhësor Shqiptar, i cili nuk u krye për arsye të ndryshimeve politike përgjatë [[Lufta e Dytë Botërore|Luftës së Dytë Botërore]]. Në shtator të 1943 u emëruar min. i Arsimit në qeverinë [[Rexhep bej Mitrovica|Mitrovica]], post të cilin nuk e pranoi. Më 25 janar 1944 i pushkatohet vëllai, Selaudini, nënprefekt i Malësisë së Gjakovës. Në Shqipëri u kthye vetëm pas korrikut 1944.<ref name=":0" />.
 
Në 1947, ai u caktua anëtar i Institutit të Shkencave, instituti paraardhës i [[Universiteti i Tiranës|Universitetit të Tiranës]]. Nga 1952 deri më 1957, ai shërbeu si profesor i historisë së Shqipërisë dhe [[fonetika|fonetikës]] historike. Në 1972, ai u bë anëtar themelues i [[Akademia e Shkencave|Akademisë së Shkencave]].
Line 34 ⟶ 33:
Çabej u specializua në gjuhësinë krahasuese [[Gjuhë indo-evropiane|indo-evropiane]]. Veprimtarinë shkencore e shtjelloi në gjuhësi, por edhe jashtë saj, në folklor, etnografi dhe histori të letërsisë. Vend zenë studimet etimologjike dhe leksikologjike historike, dialektologjia e onomastikës si edhe kodifikimi i gjuhës letrare.
 
Eqrem Çabej ka dhënë një ndihmë të çmuar me një varg sqarimesh etimologjike gjatë hartimit të [[Fjalori i Gjuhës së Sotme Shqipe|Fjalorit të gjuhës shqipe]] të botuar në [[Tiranë]] më [[1980]].
 
== Tituj të veprave ==
Line 45 ⟶ 44:
* ''Studime gjuhësore'' I-VIII. Rilindja, Prishtinë 1986
* ''Studime etimologjike në fushë të shqipes''. Akademia e schkencave e RPS të Shqipërisë, Tiranë 1976-2006
** [[Studime etimologjike në fushë të Shqipes I|I]] - 1976; [[Studime etimologjike në fushë të shqipes II|II]]: A-B - 1982; III: C-D - 1987; [[Studime etimologjike në fushë të shqipes IV|IV]]: Dh-J - 1996; [[Studime etimologjike në fushë të shqipes VI|VI]]: N-Rr - 2002; [[Studime etimologjike në fushë të shqipes VII|VII]]: S-Zh - 2006; V: K-M - 2014. - ISBN 978-99956-35-20-6
* ''Hyrja në historinë e gjuhës shqipe. [[Fonetika historike e shqipes]]''. Rilindja, Prishtinë 1970
* ''[[Meshari i Gjon Buzuku]]t (1555). Botim kritik. Pjesa e parë''. Universiteti Shtetëror i Tiranës, Tiranë 1968
Line 55 ⟶ 54:
== Mirënjohjet ==
* [[Urdhri "Nderi i Kombit"|Urdhrin "Nderi i Kombit"]], [[Shqipëri]] [[10 maj]] 2003
* [[Medalja e Artë e Lidhjes së Prizrenit]], [[Kosovë]]
* Universiteti i Gjirokastrës mban emrin e tij, pra [[Universiteti Eqerem"Eqrem Çabej]]"
 
== Referencat ==