Mbreti Zogu I: Dallime mes rishikimesh

Mësimet e para i mori në vendlindje nga mësuesit privatë Hysen efendi Çeka nga [[Elbasani]] për [[Gjuha shqipe|gjuhën shqipe]] dhe nga Hafiz Muharremi nga [[Dibra]] për [[Gjuha turke|gjuhën turke]],<ref>{{Cite book|title=Diplomacia e Mbretit Zogu I-rë (1912-1939)|last=Ushtelenca|first=Ilir|publisher=Ermir|year=1995|isbn=|location=Tiranë|pages=22|oclc=654712082}}</ref> deri në moshën 13 vjeçare. Më 1903, u largua për në [[Stambolli|Stamboll]] me vetëm një shoqërues,<ref>{{Cite web|url=http://www.albanianhistory.net/1933_Zogu/index.html|title=King Zog Tells his Story to Herman Bernstein, former United States Minister to Albania.|date=1933|accessdate=9 janar 2019|website=albanianhistory.net}}</ref> [[Abdurrahman Krosi|Lalë Krosin]],<ref>{{Cite book|title=A Biographical Dictionary of Albanian History|last=Elsie|first=Robert|authorlink=Robert Elsie|publisher=I.B.Tauris|year=2013|isbn=9781780764313|location=|pages=257}}</ref> dhe filloi studimet në "Numenu Tereki", e më pas vazhdoi shkollën e oficerëve.<ref name="Dervishi" /> Pasi u gradua oficer, ndoqi dhe kreu gjithashtu liceun francez [[Shkolla Gallata Saraj|Gallatasaraj]] në kryeqytetin perandorak.<ref>{{Cite book|title=Esat pashë Toptani: njeriu, lufta, pushteti|last=Ikonomi|first=Ilir|publisher=Uet press|year=2016|isbn=978-9928-190-91-8|location=Tiranë|pages=140|ref=harvnb}}</ref><ref>{{cite book|url=https://books.google.com.au/books?id=wPOtzk-unJgC&printsec=frontcover&dq=The+crescent+and+the+eagle:+Ottoman+rule,+Islam+and+the+Albanians,+1874-1913+lexicon&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwiT94zl8ebXAhWJT7wKHYRLADEQ6AEIJjAA#v=snippet&q=Isa%20Boletin&f=false|title=The Crescent and the Eagle: Ottoman rule, Islam and the Albanians, 1874–1913|last=Gawrych|first=George|publisher=IB Tauris|year=2006|isbn=9781845112875|location=London|pages=34|ref=harv}}</ref> Kur u kthye në vendlindje, më 17 gusht 1912, mënjanoi me ngadalë vëllain, [[Xhelal bej Zogolli|Xhelal beun]], dhe i siguroi vetes parësinë e krahinës së Matit<ref name=":0" /> duke marrë titullin [[Myhtar]].<ref name=":4">{{Cite book|title=Dokumente historike 1912-1918|last=Nosi|first=Lef|authorlink=Lef Nosi|publisher=ASH, Instituti i Historisë|year=2007|isbn=978-99956-10-04-3|location=Tiranë|pages=288|ref=harvnb}}</ref> Mbrojti krahinën nga ndërhyrjet serbe dhe më pas e përfaqësoi në [[Kuvendi i Vlorës|Kuvendin e Vlorës]] bashkë me kushëririn e tij [[Dervish bej Biçakçiu|Dervish bej Biçakçiun]],<ref name=":0">{{Harvnb|Vlora|2003|pages=452-453}}.</ref> ku përfaqësoi Matin me Riza Beun dhe Kurt agë Kadiun.<ref>{{Harvnb|Nosi|2007|page=185}}.</ref> Gjatë [[Lufta e Parë Ballkanike|Luftës së Parë Ballkanike]] organizoi forcat e tij në [[Kakarriq]] kundër forcave serbo-malazeze.<ref name="Dervishi">{{Cite book|title=Kryeministrat dhe ministrat e shtetit shqiptar në 100 vjet|last=Dervishi|first=Kastriot|publisher=55|year=2012|isbn=9789994356225|location=Tiranë|pages=259-260}}</ref>

 

 

Në [[Kongresi i Lushnjes|Kongresin e Lushnjës]] u ftua të merrte pjesë si delegat i Matit,{{sfn|Frashëri|2014|p=35-36}} ku mori me vete 100 matjanë kurse 200 të tjerë i la në Tiranë, aksion që rezultoi fatlum për Kongresin, meqë autoritetet italiane do të bënin çmos që ta pengonin mbarëvajtjen e tij.{{sfn|Frashëri|2014|p=36-37}} Kongresin e garantoi me matjanët e tij besnikë.<ref name="Dervishi" />{{sfn|Frashëri|2014|p=37}}

 

 

Më 5 prill 1921 u zgjodh deputet i Partisë Popullore në Këshillin Kombëtar. Më [[4 nëntor]] [[1921]], u emërua nga qeveria komandant i operacioneve ushtarake për krahun lindor kundër serbëve dhe për [[Republika e Mirditës|çështjen e Mirditës]]. Më [[14 dhjetor]] [[1921]], pas shtypjes së grushtit të shtetit, u kthye në Tiranë dhe siguroi qetësinë e vendit pas krizës së qeverive të dhjetorit. Më 25 dhjetor 1921 u emërua sërish ministër i Punëve të Brendshme.<ref>{{Harvnb|Hoxha|2010|pages=54-55}}.</ref>

Më [[1926]] Zogu i kërkonte ministrit të Drejtësisë Kedhi reformë të thellë në legjislacionin e vendit. Për këtë qëllim u formua me vendim të Këshillit të Ministrave më [[5 gusht]] [[1926]], komisioni ligjpërgatitës, detyrat e të cilit u caktuan me ligjin e [[30 nëntor]]it [[1926]].

 

<blockquote>''Shiko edhe: [[Ushtria Mbretërore Shqiptare]]''; ''[[Përshëndetja zogiste]]; [[Hymni i Mbretnisë]]; [[Monarkia Shqiptare 1928-1939|Monarkia Shqiptare]]''</blockquote>

Për të siguruar vazhdimësinë e sundimit të tij vendosi ta shpallte veten mbret dhe për këtë siguroi përkrahjen e Italisë dhe Britanisë së Madhe.{{sfn|Frashëri|2014|p=112}} Për të hequr pengesat e brendshme, gjatë viteve 1925-1927 eliminoi kundërshtarët e brendshëm nga kampi i artistokracisë çifligare. Në prag të shpalljes së mbretërisë u sajuan disa rrethana të cilat gjoja e rrezikonin regjimin. Zyrtarët e tij "zbuluan" në disa qytete të Shqipërisë persona të cilët gjoja kishin përgatitur atentate ndaj Zogut, të cilat më pas u ekzekutuan.{{sfn|Akademia|2007|p=286-287}} Më 1 shtator 1928, Asambleja Kushtetuese e mbushur me partizanë zogistë e shpalli Shqipërinë mbretëri dhe Ahmet Zogun mbret.{{sfn|Frashëri|2014|p=112}} Mbretëria shqiptarë falë ndihmës së dhënë nga Anglia dhe Italia u njoh nga qeveritë e huaja, madje edhe ajo e Jugosllavisë, por qeveria e Turqisë nuk pranoi ta njihte dhe marrëdhëniet mes dy vendeve u ftohën.{{sfn|Akademia|2007|p=289}}