Zhurmat në vesh: Dallime mes rishikimesh

 

<!--Menaxhimi, epidemiologjia dhe prognoza -->

Parandalimi përfshin shmangien e zhurmave të larta. <ref name=NIH2014/> Në qoftë se ekziston një shkak primar, mjekimi mund të rezultoj i suksesshëm. <ref name=Lancet2013/> Përndryshe, kryesisht, përdoret terapia e të folurit.<ref name=Lang2013/> Prodhuesit e zërit ose paisjet e dëgjimit mund të vijnë në ndihmë për disa persona. <ref name=NIH2014/> Sipas të dhënave në vitin 2013, nuk ka akoma medikamente që të japin efekte pozitive. <ref name=Lancet2013>{{cite journal |url=http://eprints.nottingham.ac.uk/3228/2/Hall-Tinnitus.pdf |last=Baguley |first=D |author2=McFerran, D |author3=Hall, D |title=Tinnitus |journal=The Lancet |date=Nov 9, 2013 |volume=382 |issue=9904 |pages=1600–07 |pmid=23827090 |doi=10.1016/S0140-6736(13)60142-7 |url-status=live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180411174207/http://eprints.nottingham.ac.uk/3228/2/Hall-Tinnitus.pdf |archivedate=2018-04-11 }}</ref> Kjo simptomë prek rreth 10-15 % të popullatës. <ref name=Lang2013/> Shumica e tyre e përballojnë në mënyrë efikase, por përbën problem në vetëm 1-2 % të popullatës. <ref name=Lang2013>{{cite journal |last=Langguth |first=B |author2=Kreuzer, PM |author3=Kleinjung, T |author4= De Ridder, D |title=Tinnitus: causes and clinical management |journal=The Lancet Neurology |date=Sep 2013 |volume=12 |issue=9 |pages=920–30 |pmid=23948178 |doi=10.1016/S1474-4422(13)70160-1}}</ref> Fjala zhurmë në vesh ose tinitus vjen prej gjuhës latine e cila nënkupton “tringëllim".<ref name=Lancet2013/>

 

==Shenjat dhe simptomat==

Zhurma në vesh mund të ndihet në një ose të dy veshët ose në koko. Konsiderohet si dëgjimi i një zhurme brënda kokos së një personi në mungesë të stimujve dëgjimor. Zhurma mund të përshkruhet shumo mënyra të ndryshme. Zakonisht përshkruhet si një zhurmë tringëlluese, por në disa pacientë merr formën e një angullime, shklndije elektrike, fërshëllime, gumëzhime, kërcitje ose fishkëllimë, afërsisht me zhurmën e akrepave të orës, klikuese, ulëritëse, si bulkth, si zhabat, si gjinkallat, tinguj, muzikë, si bip, cëcëritës, ose tinguj të ngjashëm me zërin e njerëzve ose edhe një ton i qëndrueshëm I ngjashëm me atë që dëgjohet në testin e dëgjimit. <ref name=Han2009/> Zhurma në vesh mund të jetë i ndërprerë ose i vazhdueshëm: në rastin e fundit, mund të jetë shkaku i shqetësimit të madh. Në disa individë, intensiteti mund të ndryshohet nga lëvizjet e shpatullave, kokës, gjuhës, nofullës ose syrit. <ref>{{cite journal |last1=Simmons |first1=R |last2=Dambra |first2=C |last3=Lobarinas |first3=E |last4=Stocking |first4=C |last5=Salvi |first5=R |title=Head, Neck, and Eye Movements That Modulate Tinnitus |pmid=19183705 |name-list-format=vanc |journal=Seminars in Hearing |pmc=2633109 |doi=10.1055/s-0028-1095895 |volume=29 |issue=4 |year=2008 |pages=361–70}}</ref> Shumica e njerëzve me zhurma në vesh kanë në një farë shkalle edhe humbje të dëgjimit. <ref name="Nicolas-Puel">{{cite journal |pmid=14763234 |last1=Nicolas-Puel |name-list-format=vanc |first1=C |last2=Faulconbridge |first2=RL |last3=Guitton |first3=M |last4=Puel |first4=JL |last5=Mondain |first5=M |last6=Uziel |first6=A |title=Characteristics of tinnitus and etiology of associated hearing loss: a study of 123 patients |journal=The International Tinnitus Journal |volume=8 |issue=1 |year=2002 |pages=37–44}}</ref>

 

 

===Zgjatja kohore===

Për shkak të ndryshimeve në planet e studimit, të dhënat për rrjedhën e zhurmave në vesh treguan disa rezultate të qëndrueshme. Në përgjithësi, përhapja u rrit me rritjen e moshës tek të rriturit, ndërsa vlerësimet e bezdisjes u ulën me kohëzgjatjen e saj. <ref>{{Cite book |author1=Baguley D |author2=Andersson g |author3=McFerran D |author4=McKenna L |title=Tinnitus: A Multidisciplinary Approach |edition= 2nd |publisher=Blackwell Publishing Ltd. |pages=16–17 |year=2013| isbn=978-1118488706}}</ref><ref name="pmid20124901">{{cite journal | vauthors = Gopinath B, McMahon CM, Rochtchina E, Karpa MJ, Mitchell P | title = Incidence, persistence, and progression of tinnitus symptoms in older adults: the Blue Mountains Hearing Study | journal = Ear and Hearing | volume = 31 | issue = 3 | pages = 407–12 | year = 2010 | pmid = 20124901 | doi = 10.1097/AUD.0b013e3181cdb2a2 | url = }}</ref><ref name="pmid20670725">{{cite journal | vauthors = Shargorodsky J, Curhan GC, Farwell WR | title = Prevalence and characteristics of tinnitus among US adults | journal = The American Journal of Medicine | volume = 123 | issue = 8 | pages = 711–18 | year = 2010 | pmid = 20670725 | doi = 10.1016/j.amjmed.2010.02.015 | url = }}</ref>Për shkak të ndryshimeve në planet e studimit, të dhënat për rrjedhën e zhurmave në vesh treguan disa rezultate të qëndrueshme. Në përgjithësi, përhapja u rrit me rritjen e moshës tek të rriturit, ndërsa vlerësimet e bezdisjes u ulën me kohëzgjatjen e saj. <ref>{{Cite book |author1=Baguley D |author2=Andersson g |author3=McFerran D |author4=McKenna L |title=Tinnitus: A Multidisciplinary Approach |edition= 2nd |publisher=Blackwell Publishing Ltd. |pages=16–17 |year=2013| isbn=978-1118488706}}</ref><ref name="pmid20124901">{{cite journal | vauthors = Gopinath B, McMahon CM, Rochtchina E, Karpa MJ, Mitchell P | title = Incidence, persistence, and progression of tinnitus symptoms in older adults: the Blue Mountains Hearing Study | journal = Ear and Hearing | volume = 31 | issue = 3 | pages = 407–12 | year = 2010 | pmid = 20124901 | doi = 10.1097/AUD.0b013e3181cdb2a2 | url = }}</ref><ref name="pmid20670725">{{cite journal | vauthors = Shargorodsky J, Curhan GC, Farwell WR | title = Prevalence and characteristics of tinnitus among US adults | journal = The American Journal of Medicine | volume = 123 | issue = 8 | pages = 711–18 | year = 2010 | pmid = 20670725 | doi = 10.1016/j.amjmed.2010.02.015 | url = }}</ref>

 

===Psikologjikale===

Zhurma e vazhdueshme në vesh mund të shkaktojë ankth dhe depresion. <ref name="pmid12238249">{{cite journal | vauthors = Andersson G | title = Psychological aspects of tinnitus and the application of cognitive-behavioral therapy | journal = Clinical Psychology Review | volume = 22 | issue = 7 | pages = 977–90 | year = 2002 | pmid = 12238249 | doi = 10.1016/s0272-7358(01)00124-6| url = }}</ref><ref name="pmid10407886">{{cite journal | vauthors = Reiss M, Reiss G | title = Some psychological aspects of tinnitus | journal = Perceptual and Motor Skills | volume = 88 | issue = 3 Pt 1 | pages = 790–92 | year = 1999 | pmid = 10407886 | doi = 10.2466/pms.1999.88.3.790 | url = }}</ref> Bezdisja prej zhurmës në vesh është më e lidhur me gjendjen psikologjike sesa me vet zhurmën ose gamën e frekuencës së saj. <ref>{{Cite journal |author=Baguley DM |title=Mechanisms of tinnitus |journal=British Medical Bulletin |volume=63 |pages=195–212 |year=2002 |pmid=12324394 |doi=10.1093/bmb/63.1.195|doi-access=free }}</ref><ref>{{Cite journal |vauthors=Henry JA, Meikele MB |title=Pulsed versus continuous tones for evaluating the loudness of tinnitus |journal=Journal of the American Academy of Audiology |volume=10 |pages=261–72 |year=1999 |pmid=10331618 |issue=5}}</ref> Problemet psikologjike të tilla si depresioni, ankthi, shqetësimet e gjumit dhe vështirësitë e përqendrimit janë të zakonshme në ata persona me zhurma të forta në vesh. <ref name="Henry JA, Dennis KC, Schechter MA 2005 1204–1235"/><ref>{{Cite book |vauthors=Davies A, Rafie EA |chapter=Epidemiology of Tinnitus |editor=Tyler, RS |title=Tinnitus Handbook |location=San Diego |publisher=Singular |pages=1–23 |year=2000 |oclc=42771695}}</ref> 45% e njerëzve me zhurma në vesh kanë shqetësime ankthi në një moment të jatës së tyre. <ref>{{cite journal |vauthors=Pattyn T, Van Den Eede F, Vanneste S, Cassiers L, Veltman DJ, Van De Heyning P, Sabbe BC |title=Tinnitus and anxiety disorders: A review |journal=Hearing Research |volume= 333 |issue= |pages= 255–65 |year=2015 |pmid=26342399 |doi=10.1016/j.heares.2015.08.014}}</ref>

 

 

==Shkaqet==

Ekzistojnë dy lloje të zhurmës në vesh: subjektive dhe objektive. <ref name=Lancet2013/> Zhurma në vesh është zakonisht subjektive, që do të thotë se nuk ka tingull të zbulueshëm me mjete të tjera. <ref name=Lancet2013/> Zhurma në vesh subjektive është quajtur ndryshe edhe "zhurma në vesh aurium", "jo-dëgjuese" ose "jo-vibruese". Në raste shumë të rralla zhurma në vesh mund të dëgjohet nga dikush tjetër duke përdorur një stetoskop, dhe në raste më pak të rralla - por ende të rralla - ai mund të matet si një emetim spontan otoacoustic (SOAE) në kanalin e veshit. Në raste të tilla është zhurmë në vesh objective, <ref name=Lancet2013/> e quajtur edhe "pseudo-zhurmë në vesh" ose "vibratore".

 

===Zhurmat subjektive në vesh===

Zhurma në vesh subjektive është lloji më i shpeshtë i zhurmës në vesh. Mund të ketë shumë shkaqe të mundshme, por më së shpeshti vjen prej humbjes së dëgjimit. Kur zhurma në vesh është shkaktuar nga çrregullime të veshit të brendshëm ose nervit dëgjimor ajo quhet otic (nga fjala greke për vesh). <ref name=Levine>{{cite journal|last1=Robert Aaron Levine|title=Somatic (craniocervical) tinnitus and the dorsal cochlear nucleus hypothesis|journal=American Journal of Otolaryngology|date=1999|doi=10.1016/S0196-0709(99)90074-1|pmid=10609479|volume=20|issue=6|pages=351–62|citeseerx=10.1.1.22.2488}}</ref> Këto kushte otologjike ose neurologjike përfshijnë ato që shkaktohen nga infeksione ose droga. <ref name="WMClark">{{cite journal |author=Chan Y |title=Tinnitus: etiology, classification, characteristics, and treatment |journal=Discovery Medicine |volume=8 |issue=42 |year=2009 |pages=133–36 |url=http://www.discoverymedicine.com/Yvonne-Chan/2009/10/10/tinnitus-etiology-classification-characteristics-and-treatment/ |id= |pmid=19833060}}</ref> Një shkak i shpeshtë është ekspozimi ndaj zhurmave që dëmton qelizat e flokëve në veshin e brendshëm.Zhurma në vesh subjektive është lloji më i shpeshtë i zhurmës në vesh. Mund të ketë shumë shkaqe të mundshme, por më së shpeshti vjen prej humbjes së dëgjimit. Kur zhurma në vesh është shkaktuar nga çrregullime të veshit të brendshëm ose nervit dëgjimor ajo quhet otic (nga fjala greke për vesh). <ref name=Levine>{{cite journal|last1=Robert Aaron Levine|title=Somatic (craniocervical) tinnitus and the dorsal cochlear nucleus hypothesis|journal=American Journal of Otolaryngology|date=1999|doi=10.1016/S0196-0709(99)90074-1|pmid=10609479|volume=20|issue=6|pages=351–62|citeseerx=10.1.1.22.2488}}</ref> Këto kushte otologjike ose neurologjike përfshijnë ato që shkaktohen nga infeksione ose droga. <ref name="WMClark">{{cite journal |author=Chan Y |title=Tinnitus: etiology, classification, characteristics, and treatment |journal=Discovery Medicine |volume=8 |issue=42 |year=2009 |pages=133–36 |url=http://www.discoverymedicine.com/Yvonne-Chan/2009/10/10/tinnitus-etiology-classification-characteristics-and-treatment/ |id= |pmid=19833060}}</ref> Një shkak i shpeshtë është ekspozimi ndaj zhurmave që dëmton qelizat e flokëve në veshin e brendshëm.

 

 

====Humbja e dëgjimit====

Shkaku më i zakonshëm i zhurmës në vesh është humbja e dëgjimit e shkaktuar nga zhurma. Humbja e dëgjimit mund të ketë shumë shkaqe të ndryshme, por në mesin e atyre me zhurma në vesh, shkaku kryesor është dëmtimi koklear. <ref name="TriAudiogramSlope">{{cite journal |last1=Schecklmann |first1=Martin |last2=Vielsmeier |first2=Veronika |last3=Steffens |first3=Thomas |last4=Landgrebe |first4=Michael |last5=Langguth |first5=Berthold |last6=Kleinjung |first6=Tobias |last7=Andersson |first7=Gerhard |title=Relationship between Audiometric Slope and Tinnitus Pitch in Tinnitus Patients: Insights into the Mechanisms of Tinnitus Generation |journal=PLOS ONE |date=18 April 2012 |volume=7 |issue=4 |page=e34878 |doi=10.1371/journal.pone.0034878 |pmid=22529949 |pmc=3329543|bibcode=2012PLoSO...734878S }}</ref>

 

 

==== Faktorët shoqërues ====

Faktorët e lidhur me zhurmën në vesh përfshijnë: <ref>{{Cite journal |vauthors=Crummer RW, Hassan GA |title=Diagnostic approach to tinnitus |journal=American Family Physician |volume=69 |issue=1 |pages=120–06 |year=2004 |pmid=14727828}}</ref>

*problemet me veshin dhe humbjen e dëgjimit

***shoku akustik

*** zhurmë me zë të lartë ose muzikë <ref>{{Cite journal |vauthors=Passchier-Vermeer W, Passchier WF |title=Noise exposure and public health |journal=Environmental Health Perspectives |volume=108 Suppl 1 |issue=Suppl 1 |pages=123–31 |year=2000 |pmid=10698728 |doi=10.1289/ehp.00108s1123 |pmc=1637786 |jstor=3454637}}</ref>

***otoskleroza

***mosfunksionimi i tubit eustachian

***neuroma akustike

***merkuri ose helmimi nga plumbi

 

*çrregullime neurologjike:

 

***arteriti i qelizave të mëdha

***mungesa e vitaminës B12 <ref>{{cite book |editor-last1=Zempleni |editor-first1=Janos |editor2-last=Suttie |editor2-first=John W |editor3-last=Gregory, III |editor3-first=Jesse F |editor4-last=Stover |editor4-first=Patrick J |title=Handbook of vitamins |date=2014 |publisher=CRC Press |location=Hoboken |isbn=978-1466515574 |page=477 |edition=  Fifth |url=https://books.google.it/books?id=IEHSBQAAQBAJ&pg=PA477 |url-status=live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160817155016/https://books.google.it/books?id=IEHSBQAAQBAJ&pg=PA477 |archivedate=2016-08-17 }}</ref>

*** anemi me mungesë hekuri

* çrregullime psikiatrike:

**depresion

 

**vasculitis

 

=== Zhurmat pulsuese në vesh ===

Disa njerëz përjetojnë një tingull që rreh në të njëtën kohë me pulsin e tyre, i njohur si zhurma në vesh pulsatile ose zhurma në vesh vaskulare. <ref name="Pulsatile tinnitus August 2017">{{cite web |last1=McFerran |first1=Don |last2=Magdalena |first2=Sereda |title=Pulsatile tinnitus |url=https://www.actiononhearingloss.org.uk/-/media/ahl/documents/publications/factsheets-and-leaflets/factsheets/tinnitus/factsheet-pulsatile-tinnitus.pdf |website=Action on Hearing Loss |publisher=Royal National Institute for Deaf People (RNID) |accessdate=22 July 2018}}</ref> Kjo lloj zhurme është zakonisht me natyrë objektive, që vjen nga rrjedhja e ndryshuar e gjakut, rritja e turbullirave të gjakut afër veshit, si dhe nga ateroskleroza ose gumëzhima venoze, <ref>{{Cite journal |author=Chandler JR |title=Diagnosis and cure of venous hum tinnitus |journal=The Laryngoscope |volume=93 |issue=7 |pages=892–95 |year=1983 |pmid=6865626 |doi=10.1288/00005537-198307000-00009}}</ref> por mund të lindë gjithashtu si një fenomen subjektiv nga një vetëdije e rritur për rrjedhën e gjakut në vesh. <ref name="Pulsatile tinnitus August 2017"/> Rrallë herë, zhurma në vesh mund të jetë një simptomë potencialisht kërcënuese për jetën, siç është aneurizmi i arteries karotide <ref>{{Cite journal |vauthors=Moonis G, Hwang CJ, Ahmed T, Weigele JB, Hurst RW |title=Otologic manifestations of petrous carotid aneurysms |journal=American Journal of Neuroradiology |volume=26 |issue=6 |pages=1324–27 |year=2005 |pmid=15956490 |doi= }}</ref>  ose diseksioni i arterieve karotide. <ref name="Carotid Artery Dissection">{{closed access}} {{Cite journal |first1=Magdy |last1=Selim |first2=Louis R |last2=Caplan |title=Carotid Artery Dissection |journal=Current Treatment Options in Cardiovascular Medicine |issn=1092-8464 |volume=6 |issue=3 |pages=249–53 |year=2004 |pmid=15096317 |doi=10.1007/s11936-996-0020-z }} {{subscription required}}</ref> Zhurma në vesh mund të tregojë gjithashtu inflamacion vaskular, ose më saktë, arteriti i përkoshëm. Zhurma nç vesh pulsatile mund të jetë gjithashtu një tregues i hipertensionit intrakranial idiopatik. <ref>{{cite journal |doi=10.1288/00005537-199001000-00008 |pmid=2293699 |title=Objective tinnitus in benign intracranial hypertension: An update |vauthors=Sismanis A, Butts FM, Hughes GB |journal=The Laryngoscope |date=2009-01-04 |volume=100 |issue=1 |pages=33–36}}</ref> Zhurma pulsatile në vesh mund të jetë një simptomë e anomalive vaskulare intrakraniale dhe duhet të vlerësohet për zhurmat e parregullta të rrjedhës së gjakut (zhurma vaskulare). <ref>{{cite book | vauthors = Diamond BJ, Mosley JE | title = Arteriovenous Malformation (AVM) | year = 2011 | work = Encyclopedia of Clinical Neuropsychology | veditors = Kreutzer JS, DeLuca J, Caplan B | publisher = Springer | isbn = 978-0-387-79947-6 | doi = 10.1007/978-0-387-79948-3 | pages = 249–252 }}</ref>

 

 

==Diagnoza==

Qasja diagnostikuese bazohet në një histori të gjendjes dhe një ekzaminim të kokës, qafës dhe sistemit neurologjik. <ref name=Yew2014/> Në mënyrë tipike bëhet një audiogram, dhe herë pas here imazh mjekësor ose elektronistagmografia. <ref name=Yew2014/> Kushtet e trajtueshme mund të përfshijnë infeksion të veshit të mesëm, neuroma akustike, tronditje dhe otosklerozë. <ref>{{cite journal |last1=Crummer |display-authors=etal |first1=RW |title=Diagnostic Approach to Tinnitus |journal=American Family Physician |date=2004 |volume=69 |issue=1 |pages=120–26}}</ref>

 

 

===Ashpërsia===

Gjendja shpesh vlerësohet në një shkallë nga "e lehtë" në "katastrofike" sipas efekteve që ka, të tilla si ndikimi në gjumë, në aktivitetet e qeta dhe në aktivitetet normale ditore. <ref name="pmid11678946">{{cite journal | vauthors = McCombe A, Baguley D, Coles R, McKenna L, McKinney C, Windle-Taylor P | title = Guidelines for the grading of tinnitus severity: the results of a working group commissioned by the British Association of Otolaryngologists, Head and Neck Surgeons, 1999 | journal = Clinical Otolaryngology and Allied Sciences | volume = 26 | issue = 5 | pages = 388–93 | year = 2001 | pmid = 11678946 | doi = 10.1046/j.1365-2273.2001.00490.x | url = https://www.researchgate.net/publication/11673848 | url-status = live | archiveurl = https://web.archive.org/web/20170924001713/https://www.researchgate.net/profile/David_Baguley/publication/11673848_Guidelines_for_the_grading_of_tinnitus_severity_The_results_of_a_working_group_commissioned_by_the_British_Association_of_Otolaryngologists_Head_and_Neck_Surgeons_1999/links/0deec52d7db89c0d7f000000/Guidelines-for-the-grading-of-tinnitus-severity-The-results-of-a-working-group-commissioned-by-the-British-Association-of-Otolaryngologists-Head-and-Neck-Surgeons-1999.pdf | archivedate = 2017-09-24 }}</ref> Në një rast ekstrem, një burrë kreu vetëvrasje pasi iu tha që nuk kishte kurë për zhurmat në vesh. <ref>{{cite news |url=https://www.bbc.co.uk/news/uk-wales-34982844 |title=James Jones's 80ft death jump after tinnitus 'torture' |newspaper=BBC News |date=2 December 2015 |accessdate=2 December 2015 |url-status=live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20151204232902/http://www.bbc.co.uk/news/uk-wales-34982844 |archivedate=4 December 2015 }}</ref>

 

 

===Zhurmat pulsatile në vesh===

Nëse ekzaminimi zbulon një zhurmë  (tingull për shkak të rrjedhës së turbullt të gjakut), duhet të kryhen studime imazherike si doppleri transkranial (TCD) ose angiografia e rezonancës magnetike (MRA). <ref name="pmid28203490">{{cite journal | vauthors = Pegge S, Steens S, Kunst H, Meijer F | title = Pulsatile Tinnitus: Differential Diagnosis and Radiological Work-Up | journal = Current Radiology Reports | volume = 5 | issue = 1 | pages = 5 | year = 2017 | pmid = 28203490 | pmc = 5263210 | doi = 10.1007/s40134-017-0199-7 | url = }}</ref><ref name="pmid23885280">{{cite journal | vauthors = Hofmann E, Behr R, Neumann-Haefelin T, Schwager K | title = Pulsatile tinnitus: imaging and differential diagnosis | journal = Deutsches Arzteblatt International | volume = 110 | issue = 26 | pages = 451–58 | year = 2013 | pmid = 23885280 | pmc = 3719451 | doi = 10.3238/arztebl.2013.0451 | url = }}</ref><ref name="pmid22552697">{{cite journal | vauthors = Sismanis A | title = Pulsatile tinnitus: contemporary assessment and management | journal = Current Opinion in Otolaryngology & Head and Neck Surgery | volume = 19 | issue = 5 | pages = 348–57 | year = 2011 | pmid = 22552697 | doi = 10.1097/MOO.0b013e3283493fd8 | url = https://www.researchgate.net/publication/224888455 | url-status = live | archiveurl = https://web.archive.org/web/20170925181459/https://www.researchgate.net/profile/Aristides_Sismanis/publication/224888455_Pulsatile_tinnitus_Contemporary_assessment_and_management/links/573f7b0208ae9ace8413462e/Pulsatile-tinnitus-Contemporary-assessment-and-management.pdf | archivedate = 2017-09-25 }}</ref>

 

===Diagnostifikimi diferencial===

Burimet e tjera të mundshme të tingujve që shoqërohen normalisht me zhurmo në vesh  duhet të përjashtohen. Për shembull, dy burime të njohura të tingujve të lartë mund të jenë fushat elektromagnetike të zakonshme në instalime elektrike moderne dhe transmetime të ndryshme të sinjalit të zërit. Një gjendje e zakonshme dhe shpesh e diagnostikuar keq që zhurmën në vesh është dëgjimi i frekuencës së radios (RF), në të cilën subjektet janë testuar dhe janë gjetur që dëgjojnë frekuenca të transmetimit me rrymë të lartë që tingëllojnë të ngjashme me zhurmën në vesh. <ref>{{cite journal |last=Elder |first=JA |author2=Chou, CK |title=Auditory response to pulsed radiofrequency energy |journal=Bioelectromagnetics |year=2003 |volume=Suppl 6 |pages=S162–73 |pmid=14628312 |doi=10.1002/bem.10163}}</ref><ref name="pmid17495664">{{cite journal | vauthors = Lin JC, Wang Z | title = Hearing of microwave pulses by humans and animals: effects, mechanism, and thresholds | journal = Health Physics | volume = 92 | issue = 6 | pages = 621–28 | year = 2007 | pmid = 17495664 | doi = 10.1097/01.HP.0000250644.84530.e2 | url = }}</ref>

 

==Parandalimi==

Ekspozimi i zgjatur ndaj tingujve me zë të lartë ose zhurmës mund të çojë në zhurmo në vesh <ref name=CPG2014>{{cite journal | vauthors = Tunkel DE, Bauer CA, Sun GH |display-authors=etal | title = Clinical practice guideline: tinnitus | journal = Otolaryngology–Head and Neck Surgery | volume = 151 | issue = 2 Suppl | pages = S1–40 | year = 2014 | pmid = 25273878 | doi = 10.1177/0194599814545325 }}</ref> Tapat e veshit ose masat e tjera mund të ndihmojnë në parandalimin. Punëdhënësit mund të përdorin programe të parandalimit të humbjes së dëgjimit për të ndihmuar në edukimin dhe parandalimin e niveleve të rrezikshme të ekspozimit ndaj zhurmës. Grupe si NIOSH dhe OSHA ndihmojnë në përcaktimin e rregulloreve për të siguruar që punonjësit, nëse ndjekin protokollin, duhet të kenë rrezik minimal për dëmtim të përhershëm të dëgjimit të tyre. <ref>{{Cite web|url=https://www.cdc.gov/niosh/programs/hlp/default.html|title=CDC - NIOSH Program Portfolio : Hearing Loss Prevention : Program Description|date=2019-02-05|website=www.cdc.gov|language=en-us|access-date=2019-03-26}}</ref>

 

 

==Manaxhimi==

Nëse ekziston një shkak themelor, trajtimi i tij mund të çojë në përmirësime. <ref name=Lang2013/> Përndryshe, trajtimi kryesor për zhurmën në vesh është terapia e bisedës, <ref name=Lang2013/> terapia e zërit, ose aparatet e dëgjimit. Nuk ka ilaçe ose suplemente efektive që trajtojnë zhurmon në vesh. <ref name=Lancet2013/><ref>{{Cite web|url=https://www.ata.org/managing-your-tinnitus/treatment-options/drug-therapies|title=Drug Therapies|date=2015-03-20|website=www.ata.org|language=en|access-date=2019-03-26}}</ref>

 

===Psikologjike===

Trajtimi më i mirë i cila ka mbështetje për zhurmat në vesh është një lloj këshillimi i quajtur terapia njohëse e sjelljes (CBT) i cili mund të jepet përmes internetit ose personalisht. <ref name=Lang2013/><ref name=":0" /><ref name=Hoarre2011/> Kjo lloj terapie zvogëlon sasinë e stresit tek ata që ndiejna zhurmat në vesh. <ref>{{Cite journal |vauthors=Hesser H, Weise C, Zetterquist Westin V, Andersson G |title=A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials of cognitive–behavioral therapy for tinnitus distress |journal=Clinical Psychology Review |volume=31 |pages=545–53 |year=2011 |doi= 10.1016/j.cpr.2010.12.006 |pmid=21237544 |issue=4}}</ref> Këto përfitime duket se janë të pavarura nga çdo efekt i depresionit ose ankthit tek një individ. <ref name=Hoarre2011>{{Cite journal |vauthors=Hoare D, Kowalkowski V, Knag S, Hall D |title=Systematic review and meta-analyses of randomized controlled trials examining tinnitus management |journal=The Laryngoscope |volume=121 |issue=7 |pages=1555–64 |year=2011 |doi= 10.1002/lary.21825 |pmid=21671234 |pmc=3477633}}</ref> Terapia e pranimit dhe angazhimit (ACT) ka predispozita premtuese për trajtimin e zhurmës në vesh. <ref>{{cite journal |last1=Ost |first1=LG |title=The efficacy of Acceptance and Commitment Therapy: an updated systematic review and meta-analysis |journal=Behaviour Research and Therapy |date=October 2014 |volume=61 |pages=105–21 |pmid=25193001 |doi=10.1016/j.brat.2014.07.018}}</ref> Teknikat e relaksimit gjithashtu mund të jenë të dobishme. <ref name=Lancet2013/> Një protokoll klinik i quajtur Menaxhimi Progresiv i Tinitusit për trajtimin e zhurmës në vesh është zhvilluar nga Departamenti i Punëve të Veteranëve të Shteteve të Bashkuara. <ref>{{Cite web |vauthors=Henry J, Zaugg T, Myers P, Kendall C |title=Chapter 9 – Level 5 Individualized Support |work=Progressive Tinnitus Management: Clinical Handbook for Audiologists |publisher=US Department of Veterans Affairs, National Center for Rehabilitative Auditory Research |url=http://www.ncrar.research.va.gov/Education/Documents/TinnitusDocuments/Index.asp |year=2012 |accessdate=2013-12-20 |url-status=live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20131220223240/http://www.ncrar.research.va.gov/Education/Documents/TinnitusDocuments/Index.asp |archivedate=2013-12-20 }}</ref>

 

===Medikamentet===

Që nga viti 2018 nuk ka asnjë ilaç efektiv për zhurmën idiopatike në vesh<ref name=Lancet2013/><ref name=CPG2014/><ref name="Bauer2018">{{cite journal |last1=Bauer |first1=CA |title=Tinnitus |journal=New England Journal of Medicine |date=March 2018 |volume=378 |issue=13 |pages=1224–31 |doi=10.1056/NEJMcp1506631 |pmid=29601255}}</ref> Nuk ka prova të mjaftueshme për të përcaktuar nëse ilaçet kundër depresionit <ref>{{cite journal |last=Baldo |first=P |author2=Doree, C |author3=Molin, P |author4=McFerran, D |author5= Cecco, S |title=Antidepressants for patients with tinnitus |journal=Cochrane Database of Systematic Reviews |date=Sep 12, 2012 |volume=9 |issue=9 |page=CD003853 |pmid=22972065 |doi=10.1002/14651858.CD003853.pub3}}</ref>  ose akamprozati janë të dobishëm. <ref>{{cite journal |last=Savage |first=J |author2=Cook, S |author3=Waddell, A |title=Tinnitus |journal=BMJ Clinical Evidence |date=Nov 12, 2009 |volume=2009 |pmid=21726476 |pmc=2907768}}</ref> Nuk ka prova të një cilësie të lartë për të mbështetur përdorimin e benzodiazepines për zhurmën në vesh. <ref name=Lancet2013/><ref name="Bauer2018"/><ref name="Savage2014">{{cite journal |last1=Savage |first1=J |last2=Waddell |first2=A |title=Tinnitus |journal=BMJ Clinical Evidence |date=October 2014 |volume=2014 |pages=0506 |pmid=25328113 |pmc=4202663 }}</ref> Dobia e melatoninës, që nga 2015, është e paqartë.<ref>{{cite journal |last1=Miroddi |first1=M |last2=Bruno |first2=R |last3=Galletti |first3=F |last4=Calapai |first4=F |last5=Navarra |first5=M |last6=Gangemi |first6=S |last7=Calapai |first7=G |title=Clinical pharmacology of melatonin in the treatment of tinnitus: a review. |journal=European Journal of Clinical Pharmacology |date=March 2015 |volume=71 |issue=3 |pages=263–70 |doi=10.1007/s00228-015-1805-3 |pmid=25597877}}</ref> Gjithashtu, është e paqartë nëse antikonvulsantët janë të dobishëm për trajtimin e zhurmës në vesh. <ref name=Lancet2013/><ref>{{Cite journal|last=Hoekstra|first=Carlijn El|last2=Rynja|first2=Sybren P.|last3=van Zanten|first3=Gijsbert A.|last4=Rovers|first4=Maroeska M.|date=2011-07-06|title=Anticonvulsants for tinnitus|url=|journal=The Cochrane Database of Systematic Reviews|volume=|issue=7|pages=CD007960|doi=10.1002/14651858.CD007960.pub2|issn=1469-493X|pmid=21735419|pmc=6599822}}</ref> Injeksionet e steroideve në veshin e mesëm gjithashtu nuk duket të jenë efektive. <ref>{{cite journal |last1=Pichora-Fuller |first1=MK |last2=Santaguida |first2=P |last3=Hammill |first3=A |last4=Oremus |first4=M |last5=Westerberg |first5=B |last6=Ali |first6=U |last7=Patterson |first7=C |last8=Raina |first8=P |date=August 2013|title=Evaluation and Treatment of Tinnitus: Comparative Effectiveness [Internet] |pmid=24049842}}</ref><ref>{{cite journal |last1=Lavigne |first1=P |last2=Lavigne |first2=F |last3=Saliba |first3=I |title=Intratympanic corticosteroids injections: a systematic review of literature |journal=European Archives of Oto-Rhino-Laryngology |date=23 June 2015 |pmid=26100030 |doi=10.1007/s00405-015-3689-3 |volume=273 |issue=9 |pages=2271–78}}</ref>  Nuk ka prova që sugjerojnë se përdorimi i betahistinës është efikas për të trajtuar zhurmën në vesh. <ref>{{Cite journal|last=Hall|first=Deborah A|last2=Wegner|first2=Inge|last3=Smit|first3=Adriana Leni|last4=McFerran|first4=Don|last5=Stegeman|first5=Inge|date=2018|editor-last=Cochrane ENT Group|title=Betahistine for tinnitus|journal=Cochrane Database of Systematic Reviews|language=en|volume=12|pages=|doi=10.1002/14651858.CD013093|pmc=6513648}}</ref>

 

 

===Të tjera===

Përdorimi i terapisë së tingullit qoftë nga aparatet e dëgjimit, ose nga maskuesit e zhurmës në vesh ndihmon trurin të injorojë frekuencën specifike të zhurmës në vesh. Megjithëse këto metoda janë pak të mbështetura në prova, nuk kanë efekte negative. <ref name=Lancet2013/><ref name="pmid24622861">{{cite journal | vauthors = Hoare DJ, Searchfield GD, El Refaie A, Henry JA | title = Sound therapy for tinnitus management: practicable options | journal = Journal of the American Academy of Audiology | volume = 25 | issue = 1 | pages = 62–75 | year = 2014 | pmid = 24622861 | doi = 10.3766/jaaa.25.1.5}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Sereda|first=Magdalena|last2=Xia|first2=Jun|last3=El Refaie|first3=Amr|last4=Hall|first4=Deborah A.|last5=Hoare|first5=Derek J.|date=2018|title=Sound therapy (using amplification devices and/or sound generators) for tinnitus|url=|journal=The Cochrane Database of Systematic Reviews|volume=12|pages=CD013094|doi=10.1002/14651858.CD013094.pub2|issn=1469-493X|pmid=30589445|pmc=6517157}}</ref> Ekzistojnë disa qasje për terapinë e tingullit të zhurmës në vesh. E para është modifikimi i tingullit për të kompensuar humbjen e dëgjimit të individit. E dyta është një spektër sinjal që shënon energjinë afër frekuencës së tringëllimë në veshët. <ref>{{Cite journal|last=Shore|first=Susan E|last2=Roberts|first2=Larry E.|last3=Langguth|first3=Berthold|date=2016|title=Maladaptive plasticity in tinnitus-triggers, mechanisms and treatment|journal=Nature Reviews. Neurology|volume=12|issue=3|pages=150–160|doi=10.1038/nrneurol.2016.12|issn=1759-4758|pmc=4895692|pmid=26868680}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Hesse|first=Gerhard|date=2016-12-15|title=Evidence and evidence gaps in tinnitus therapy|journal=GMS Current Topics in Otorhinolaryngology, Head and Neck Surgery|volume=15|pages=Doc04|doi=10.3205/cto000131|issn=1865-1011|pmc=5169077|pmid=28025604}}</ref> Ekzistojnë disa prova që mbështesin terapinë e rimarrjes së zhurmës në vesh, e cila ka për qëllim zvogëlimin e aktivitetit neuronal të lidhur me zhurmat në vesh. <ref name="Lancet2013" /><ref name="pmid20238353">{{cite journal | vauthors = Phillips JS, McFerran D | title = Tinnitus Retraining Therapy (TRT) for tinnitus | journal = Cochrane Database of Systematic Reviews | volume = | issue = 3 | pages = CD007330 | year = 2010 | pmid = 20238353 | doi = 10.1002/14651858.CD007330.pub2 | url = }}</ref><ref>{{Cite journal|last=Hesse|first=Gerhard|date=2016-12-15|title=Evidence and evidence gaps in tinnitus therapy|journal=GMS Current Topics in Otorhinolaryngology, Head and Neck Surgery|volume=15|pages=Doc04|doi=10.3205/cto000131|issn=1865-1011|pmc=5169077|pmid=28025604}}</ref> Ka të dhëna paraprake për një trajtim alternativ të zhurmës në vesh duke përdorur aplikacione celulare, duke përfshirë metoda të ndryshme: maskimin, terapinë e zërit, ushtrimet relaksuese dhe të tjera. <ref>{{Cite journal|last=Casale|first=Manuele|last2=Costantino|first2=Andrea|last3=Rinaldi|first3=Vittorio|last4=Forte|first4=Antonio|last5=Grimaldi|first5=Marta|last6=Sabatino|first6=Lorenzo|last7=Oliveto|first7=Giuseppe|last8=Aloise|first8=Fabio|last9=Pontari|first9=Domenico|date=2018-11-11|title=Mobile applications in otolaryngology for patients: An update|journal=Laryngoscope Investigative Otolaryngology|volume=3|issue=6|pages=434–438|doi=10.1002/lio2.201|issn=2378-8038|pmc=6302723|pmid=30599026}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Mosa|first=Abu Saleh Mohammad|last2=Yoo|first2=Illhoi|last3=Sheets|first3=Lincoln|date=2012-07-10|title=A Systematic Review of Healthcare Applications for Smartphones|journal=BMC Medical Informatics and Decision Making|volume=12|pages=67|doi=10.1186/1472-6947-12-67|issn=1472-6947|pmc=3534499|pmid=22781312}}</ref> Këto aplikacione mund të funksionojnë si një pajisje e veçantë ose si një sistem kontrolli i aparatit të dëgjimit. <ref>{{Cite journal|last=Kalle|first=Sven|last2=Schlee|first2=Winfried|last3=Pryss|first3=Rüdiger C.|last4=Probst|first4=Thomas|last5=Reichert|first5=Manfred|last6=Langguth|first6=Berthold|last7=Spiliopoulou|first7=Myra|date=2018-08-20|title=Review of Smart Services for Tinnitus Self-Help, Diagnostics and Treatments|journal=Frontiers in Neuroscience|volume=12|pages=541|doi=10.3389/fnins.2018.00541|issn=1662-4548|pmc=6109754|pmid=30177869}}</ref> Ka pak prova që mbështesin përdorimin e stimulimit magnetik transkranial; <ref name=Lancet2013/><ref>{{cite journal |last=Meng |first=Z |author2=Liu, S |author3=Zheng, Y |author4= Phillips, JS |title=Repetitive transcranial magnetic stimulation for tinnitus |journal=Cochrane Database of Systematic Reviews |date=Oct 5, 2011 |issue=10 |pages=CD007946 |pmid=21975776 |doi=10.1002/14651858.CD007946.pub2}}</ref> si pasojë nuk rekomandohet. <ref name=CPG2014/> Që nga viti 2017 ka prova të kufizuara për dobinë e reagimit neural. <ref>{{cite journal |last1=Güntensperger |first1=D |last2=Thüring |first2=C |last3=Meyer |first3=M |last4=Neff |first4=P |last5=Kleinjung |first5=T |title=Neurofeedback for Tinnitus Treatment - Review and Current Concepts. |journal=Frontiers in Aging Neuroscience |date=2017 |volume=9 |pages=386 |doi=10.3389/fnagi.2017.00386 |pmid=29249959 |pmc=5717031}}</ref>  

 

===Mjeksia alternative===

Ginkgo biloba nuk duket të jetë efektive. <ref name="Bauer2018"/><ref>{{cite journal |last=Hilton |first=MP |author2=Zimmermann, EF |author3=Hunt, WT |title=Ginkgo biloba for tinnitus |journal=Cochrane Database of Systematic Reviews |date=Mar 28, 2013 |volume=3 |issue=3 |pages=CD003852 |pmid=23543524 |doi=10.1002/14651858.CD003852.pub3}}</ref> Akademia Amerikane e Otolaringologjisë nuk rekomandon marrjen e shtojcave të melatoninës ose zinkut për të lehtësuar simptomat e zhurmës në vesh, dhe raportoi se nuk ka prova për efikasitetin e shumë shtojcave dietike — lipoflavonoids, hudhra, homeopatia, ilaçi bimor tradicional kinez / koreane, larvat e bletëve, vitamina dhe minerale të ndryshme. <ref name=CPG2014/> Një përmbledhje e Cochrane e vitit 2016 gjithashtu konkludoi se provat nuk ishin të mjaftueshme për të mbështetur marrjen e shtojcave të zinkut për të zvogëluar simptomat e shoqëruara zhurma në vesh. <ref>{{Cite journal |last=Person |first=Osmar C |last2=Puga |first2=Maria ES |last3=da Silva |first3=Edina MK |last4=Torloni |first4=Maria R |date=2016-11-23 |title=Zinc supplements for tinnitus |journal=Cochrane Database of Systematic Reviews |volume=11 |pages=CD009832 |doi=10.1002/14651858.cd009832.pub2 |pmid=27879981 |pmc=6464312 |df= }}</ref>

 

==Epidemiologji==

===Të rriturit===

Tinitus prek 10-15% të njerëzve. <ref name=Lang2013/> Rreth një e treta e Amerikanëve të Veriut mbi 55 vjeç kanë zhurma në vesh. <ref>{{cite journal |vauthors=Sanchez TG, Rocha CB |title=Diagnosis and management of somatosensory tinnitus: review article |journal=Clinics |volume=66 |issue=6 |pages=1089–94 |year=2011 |pmid=21808880 |pmc=3129953 |doi= 10.1590/S1807-59322011000600028}}</ref> Zhurma në vesh prek një të tretën e të rriturve në një kohë gjatë jetës së tyre, ndërsa dhjetë deri në pesëmbëdhjetë përqind kërkojnë vlerësim mjekësor. <ref>{{cite journal |author=Heller AJ |title=Classification and epidemiology of tinnitus |journal=Otolaryngologic Clinics of North America |volume=36 |issue=2 |year=2003 |pages=239–48 |id= |pmid=12856294 |doi=10.1016/S0030-6665(02)00160-3}}</ref>

 

===Fëmijët===

Zhurma në vesh zakonisht është menduar si një simptomë e moshës madhore, dhe shpesh është anashkaluar tek fëmijët. Fëmijët me humbje të dëgjimit kanë një incidencë të lartë të zhurmave në vesh, edhe pse ata nuk shprehin gjendjen ose efektin e saj në jetën e tyre. <ref name="Celik et al">{{cite journal |last1=Celik |first1=N |last2=Bajin |first2=MD |last3=Aksoy |first3=S |year=2009 |title=Tinnitus incidence and characteristics in children with hearing loss |journal=Journal of International Advanced Otology |volume=5 |issue=3 |pages=363–69 |url=http://advancedotology.org/IAO5_3/Bajin.pdf |issn=1308-7649 |oclc=695291085 |accessdate=2013-02-02 |url-status=live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20131221015940/http://advancedotology.org/IAO5_3/Bajin.pdf |archivedate=2013-12-21 }}</ref> Fëmijët në përgjithësi nuk raportojnë zhurma në vesh spontanisht dhe ankesat e tyre nuk mund të merren seriozisht. <ref>{{cite journal | last1 = Mills | first1= RP | last2= Albert |first2=D | last3= Brain |first3= C |year = 1986 | title = Tinnitus in childhood | url = | journal = Clinical Otolaryngology and Allied Sciences |volume = 11 | issue = 6 | pages = 431–34 | doi= 10.1111/j.1365-2273.1986.tb00147.x }}</ref> Në mesin e atyre fëmijëve që ankohen për zhurma në vesh, ekziston një mundësi e shtuar e patologjisë së lidhur me otologjinë ose neurologjinë siç është migrena, sëmundja Meniere ose qelbëzimi kronik i veshit të mëzit. <ref>{{cite book |author=Ballantyne JC |editor1=Graham JM |editor2=Baguley D |year=2009 |title=Ballantyne's Deafness |edition= Seventh |location=Chichester |publisher=Wiley-Blackwell |oclc=275152841 }}</ref>  Prevalenca e saj e raportuar varion nga 12% në 36% në fëmijët me pragje normale të dëgjimit dhe deri në 66% në fëmijët me humbje të dëgjimit dhe afërsisht 3-10% e fëmijëve janë raportuar të shqetësohen nga zhurmat në vesh. <ref name="pmid20371585">{{cite journal | vauthors = Shetye A, Kennedy V | title = Tinnitus in children: an uncommon symptom? | journal = Archives of Disease in Childhood | volume = 95 | issue = 8 | pages = 645–48 | year = 2010 | pmid = 20371585 | doi = 10.1136/adc.2009.168252 | url = https://www.researchgate.net/publication/43049877 | url-status = live | archiveurl = https://web.archive.org/web/20170929000621/https://www.researchgate.net/profile/Veronica_Kennedy/publication/43049877_Tinnitus_in_children_An_uncommon_symptom/links/5790870808ae0831552f27fb.pdf | archivedate = 2017-09-29 }}</ref>

 

==Referenca==

 

==Adresa të tjera ==