Coelenterata: Dallime mes rishikimesh
[redaktim i pashqyrtuar] | [redaktim i pashqyrtuar] |
Content deleted Content added
v Undid edits by 46.99.42.163 (talk) to last version by Masumrezarock100 Etiketat: Undo SWViewer [1.3] |
v Krijuar nga përkthimi i faqes "Coelenterata" |
||
Rreshti 1:
'''Coelenterata''' është një term që përfshin kafshën [[Filumi|filumit]] Cnidaria (kafshët korale, pelte të vërteta, anemona detesh, stilolapsa deti dhe aleatët e tyre) si dhe Ctenophora . Emri vjen nga greqishtja e vjetër dhe {{Lang|grc|ἔντερον}} , ''enteron'', ''intest'' zorrë ’, duke iu referuar zgavrës së trupit të përbashkët për këto dy filume. <ref name="OED">{{Cito web|title=coelenterate - definition of coelenterate in English {{!}} Oxford Dictionaries|url=https://en.oxforddictionaries.com/definition/coelenterate|website=Oxford Dictionaries {{!}} English|accessdate=25 February 2017}}</ref> <ref name="MW">{{Cito web|title=Definition of COELENTERATE|url=https://www.merriam-webster.com/dictionary/coelenterate|website=www.merriam-webster.com|publisher=Merriam-Webster|accessdate=25 February 2017|language=en}}</ref> Ata kanë një organizim shumë të thjeshtë të [[Indi (organ)|indeve]], me vetëm dy shtresa të qelizave (të jashtme dhe të brendshme), dhe simetri radiale. Disa shembuj janë koralet, të cilat zakonisht janë koloniale, dhe [[Kandili i detit|peshqit]] [[hidra]], [[kandili i detit]] dhe anemonat e detit. Coelenterata ka mungesë të një sistemi të specializuar të qarkullimit të gjakut por që mbështetet në difuzionin nëpër shtresat e indeve.
==
Të gjithë koelenteratet janë ujorë, kryesisht detarë. Forma e tyre trupore është në mënyrë radiale simetrike, diploblastike. Trupi ka një hapje të vetme, [[wiktionary:hypostome|hypostome]], i rrethuar nga tentakulat shqisore të pajisura me nematociste ose colloblaste për të kapur kryesisht planktonet. Këto tentakula janë të rrethuara nga një zgavër e gjerë e quajtur zgavra gastrovaskulare ose coelenteron . Tretja është si ndërqelizore ashtu edhe jashtëqelizore. Frymëmarrja dhe sekretimi realizohen me shpërndarje të thjeshtë. Një rrjet nervash është i përhapur në të gjithë trupin. Shumë Cnidaria shfaqin polimorfizëm, ku lloje të ndryshme të individëve janë të pranishëm në një koloni për funksione të ndryshme. Këta individë quhen Zooids . Këto kafshë në përgjithësi riprodhohen në mënyrë aseksuale duke lulëzuar, megjithëse edhe riprodhimi seksual ndodh në disa grupe.
== Historia e klasifikimit ==
Vlefshmëria shkencore e termit ''coelenterate'' aktualisht është e diskutueshme, pasi cnidaria dhe ctenophora kanë më pak të përbashkëta se supozohej më parë. <ref name="Dunn2015">{{Cite journal|last=Dunn|first=Casey W.|last2=Leys|first2=Sally P.|last3=Haddock|first3=Steven H.D.|date=May 2015|title=The hidden biology of sponges and ctenophores|journal=Trends in Ecology & Evolution|volume=30|issue=5|pages=282–291|doi=10.1016/j.tree.2015.03.003|doi-access=free}}</ref> Coelentera mund të jetë monofiletike vetëm nëse përfshihen placozoa dhe bilateria . <ref name="Pisani">{{Cite journal|last=Pisani|first=Davide|last2=Pett|first2=Walker|last3=Dohrmann|first3=Martin|last4=Feuda|first4=Roberto|last5=Rota-Stabelli|first5=Omar|last6=Philippe|first6=Hervé|last7=Lartillot|first7=Nicolas|last8=Wörheide|first8=Gert|date=2015-12-15|title=Genomic data do not support comb jellies as the sister group to all other animals|journal=Proceedings of the National Academy of Sciences|language=en|volume=112|issue=50|pages=15402–15407|bibcode=2015PNAS..11215402P|doi=10.1073/pnas.1518127112|issn=0027-8424|pmc=4687580|pmid=26621703}}</ref> Në veçanti, pozicioni filogjenetik i ctenoforave është i diskutueshëm; pasi ajo fillimisht konsiderohej si një nëngrup i coelenterata por Hyman e konsideroi atë si një lloj të veçantë. <ref>{{Cite journal|last=Whelan|first=Nathan V.|last2=Kocot|first2=Kevin M.|last3=Moroz|first3=Leonid L.|last4=Halanych|first4=Kenneth M.|date=2015-05-05|title=Error, signal, and the placement of Ctenophora sister to all other animals|journal=Proceedings of the National Academy of Sciences|volume=112|issue=18|pages=5773–5778|bibcode=2015PNAS..112.5773W|doi=10.1073/pnas.1503453112|issn=0027-8424|pmc=4426464|pmid=25902535}}</ref> Disa studiues sugjerojnë se coelenterata nuk është monofiletike, dhe për këtë arsye çdo grup që përmban cnidaria dhe ctenophora por duke përjashtuar filumin tjetër do të jetë parafiletike. Sidoqoftë, disa studime gjenomike kanë gjetur mbështetje për koelenteratet monofiletike. <ref name="Philippe2009">{{Cite journal|last=Philippe|first=Hervé|last2=Derelle|first2=Romain|last3=Lopez|first3=Philippe|last4=Pick|first4=Kerstin|last5=Borchiellini|first5=Carole|last6=Boury-Esnault|first6=Nicole|last7=Vacelet|first7=Jean|last8=Renard|first8=Emmanuelle|last9=Houliston|first9=Evelyn|date=April 2009|title=Phylogenomics Revives Traditional Views on Deep Animal Relationships|journal=Current Biology|volume=19|issue=8|pages=706–712|doi=10.1016/j.cub.2009.02.052|issn=0960-9822|pmid=19345102}}</ref> <ref>{{Cite journal|last=Nosenko|first=Tetyana|last2=Schreiber|first2=Fabian|last3=Adamska|first3=Maja|last4=Adamski|first4=Marcin|last5=Eitel|first5=Michael|last6=Hammel|first6=Jörg|last7=Maldonado|first7=Manuel|last8=Müller|first8=Werner E. G.|last9=Nickel|first9=Michael|date=2013-04-01|title=Deep metazoan phylogeny: When different genes tell different stories|journal=Molecular Phylogenetics and Evolution|volume=67|issue=1|pages=223–233|doi=10.1016/j.ympev.2013.01.010|pmid=23353073}}</ref> Përkundër kësaj pasigurie, termi ''koelenterat'' përdoret akoma në mjedise joformale për t'iu referuar cnidariave dhe ctenophorave.
Vepra e Lynn Margulis e 1997 (rishikimi i një modeli të mëparshëm nga Thomas Cavalier-Smith) që vendosi cnidaria dhe ctenophora vetëm në degën radiata brenda eumetazoa e ka komplikuar dukshëm çështjen e studimit të tyre. (Kjo e fundit u referohet të gjitha kafshëve përveç [[Sfungjeri|sfungjereve]], trichoplax dhe mesozoa ende të kuptuara dobët). As grupimi nuk pranohet në mënyrë universale, <ref>{{Cito web|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/Taxonomy/Browser/wwwtax.cgi?mode=Tree&id=6072&lvl=3&p=mapview&p=has_linkout&p=blast_url&p=genome_blast&lin=f&keep=1&srchmode=1&unlock|title=Taxonomy browser (Eumetazoa)|website=www.ncbi.nlm.nih.gov}}</ref> megjithatë, që të dyja hasen zakonisht në literaturën taksonomike. <ref name="Dunn2015">{{Cite journal|last=Dunn|first=Casey W.|last2=Leys|first2=Sally P.|last3=Haddock|first3=Steven H.D.|date=May 2015|title=The hidden biology of sponges and ctenophores|journal=Trends in Ecology & Evolution|volume=30|issue=5|pages=282–291|doi=10.1016/j.tree.2015.03.003|doi-access=free}}</ref> <ref name="Philippe2009">{{Cite journal|last=Philippe|first=Hervé|last2=Derelle|first2=Romain|last3=Lopez|first3=Philippe|last4=Pick|first4=Kerstin|last5=Borchiellini|first5=Carole|last6=Boury-Esnault|first6=Nicole|last7=Vacelet|first7=Jean|last8=Renard|first8=Emmanuelle|last9=Houliston|first9=Evelyn|date=April 2009|title=Phylogenomics Revives Traditional Views on Deep Animal Relationships|journal=Current Biology|volume=19|issue=8|pages=706–712|doi=10.1016/j.cub.2009.02.052|issn=0960-9822|pmid=19345102}}</ref>
==
* '''Biologjia'''▼
* [[Hidra]]
* [[Peshqit]]
== Referimet ==
<references />
[[Kategoria:Biologji]]
|