Kosova: Dallime mes rishikimesh
| [Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
Lidhje të jashtme të shpëtuara: 27 Lidhje të jashtme të etiketuara si të vdekura: 0) #IABot (v2.0 |
Lidhje të jashtme të shpëtuara: 26 Lidhje të jashtme të etiketuara si të vdekura: 3) #IABot (v2.0.1 |
||
Rreshti 147:
{{kryesor|Historia e marrëdhënieve të jashtme të Kosovës|Njohja e Kosovës si shtet i pavarur}}
[[Skeda:Kosovo relations.svg|thumb|upright|500px|Hartë e njohes se Kosovës]]
Deri më 1 mars 2017, Kosova është njohur si shtet nga '''114''' vende anëtare të Kombeve të Bashkuara,<ref>{{cito uebin|title=KosovoThanksYou|url=http://www.kosovothanksyou.com/statistics/|website=KosovoThanksYou|publisher=KosovoThanksYou|accessdate=25 March 2017}}</ref> prej të cilave 3 nga 5 anëtaret e përhershme të Këshillit të Sigurimit; 23 nga 28 vendet anëtare të BE-së; 24 nga 28 vendet anëtare të NATO-s; 7 nga 8 pjesëtare së [[G8]]-shes.<ref name="Njohjet Statistika">[http://www.kosovothanksyou.com/statistics/ Kosova Thanks You, "Recognition Information and Statistics"] n. 11.07.2009</ref> Shqipëria, Shtetet e Bashkuara, Britania e Madhe, Franca, Gjermania dhe Turqia kanë qenë mbështetësit më të mëdhenj të çështjes së Kosovës dhe vazhdojnë të ndihmojnë në lobim ndërkombëtar. Ndërkaq, Serbia pretendon sovranitet mbi truallin kosovar dhe kundërshton pavarësinë së bashku me [[Rusia|Rusinë]], [[Republika Popullore e Kinës|Republikën Popullore të Kinës]] dhe vende të tjera, kryesisht autoritariane dhe me probleme të brendshme.<ref name="LMjeku">[http://www.gazeta-shqip.com/artikull.php?id=36779 Lulzim Mjeku, "Hirushja bizantine," ''Gazeta Shqip'' (15 shkurt 2008)]{{Lidhje e thyer}} n. 15.07.2009</ref> Po ashtu, zhgënjyes mbetet fakti se vende kyçe të botës arabe dhe islame e kundërshtojnë pavarësinë e Kosovës.<ref name="Mjeku">[http://www.telegrafi.com/?id=26&a=1304 Getoar Mjeku, "Fermani nga Damasku," ''Telegrafi''] n. 09.07.2009</ref><ref name="Shtetet islame">[http://www.kosova-sot.info/?p=7154 Fatos Duraku, "Pse shtetet islamike nuk e njohin pavarësinë e Kosovës?!" ''Kosova Sot''] n. 13.07.2009</ref> Shqetësuese mbeten edhe vështirësitë në udhëtim që i hasin qytetarët kosovarë; shumë shtete nuk njohin pasaportat e Republikës së Kosovës, ndërsa sigurimi i vizave për në vende tjera është shumë i zorshëm.<ref name="Vizat">[http://www.telegrafi.com/?id=2&a=4873 KTV, "Forumi 2015: Kosova në izolim ndërkombëtar," ''Telegrafi'' (16 korrik 2009)] n. 16.07.2009</ref>
[[Asambleja e Përgjithshme]] e Kombeve të Bashkuara, në bazë të kërkesës së Serbisë, e ka kaluar çështjen për rishikim nga Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë, vendimi i së cilës nuk i është i detyrueshëm.<ref name="UN Gjykata">[https://web.archive.org/web/20081117170135/http://www.voanews.com/english/archive/2008-10/2008-10-08-voa45.cfm Margaret Besheer, "UN General Assembly to Ask ICJ for Ruling on Kosovo Independence," ''Voice of America/Zëri i Amerikës'' (8 tetor 2008)] n. 13.07.2009</ref> Qeveria e Kosovës ka angazhuar ekipin e avokatëve mbrojtës në krye me ekspertin e të drejtës ndërkombëtare Sir Michael Wood.<ref name="Gjykata pavarësia">[http://www.voanews.com/albanian/archive/2009-04/2009-04-15-voa6.cfm?moddate=2009-04-15 Besim Abazi, "Pavarësia dhe Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë," ''Zëri i Amerikës'' (15 prill 2009)] n. 13.07.2009</ref> Më 17 korrik 2009, Kosova dorëzoi para gjykatës të dytën deklaratë mbrojtëse me shkrim.<ref name="Gjykata deklarata">[http://www.telegrafi.com/?id=2&a=4887#Scene_1 QIK/Telegrafi, "Me të gjitha faktet në mbrojtje të pavarësisë," ''Telegrafi'' (17 korrik 2009)] n. 17.07.2009</ref>
Rreshti 191:
Shkalla e lartë e papunësisë sillet rreth 40%,<ref name="CIA"/> ndërsa pati arritur kulmin prej 50% më 2006.<ref name="ecicks">{{Cite web |url=http://www.eciks.org/english/lajme.php?action=total_news&main_id=386 |title=Ecicks, “May finds Kosovo with 50% unemployed,” 2006. |accessdate=11 korrik 2009 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20081216112026/http://www.eciks.org/english/lajme.php?action=total_news&main_id=386 |archivedate=16 dhjetor 2008 |url-status=dead }}</ref> Në vitin 2007, numri i personave që kanë kërkuar punë ka qenë 334.595 persona, shumica të moshës 25 deri në 39. Vetëm 1.5% e tyre janë me universitet apo shkollë të lartë të kryer. Të punësuarit, ndërkaq, vuajnë nga pagat e ulëta që mesatarisht sillen rreth 190 eurove në sektorin publik dhe 211 eurove në atë privat.{{cito}} Në këto kushte vazhdon të lulëzojë ekonomia e zezë, duke pamundësuar mbledhjen e statistikave precize. Sondazhe të reja tregojnë se janë shënuar humbje të vendeve të punës për shkak të krizës dhe popullata ndjehet tejet e shqetësuar.<ref name="UNDP2">UNDP, “Economy” dhe “Problems and Worries” Fast Facts: Early Warning Report 24 (prill 2009)</ref>
Shkalla e [[Varfëria|varfërisë]] mbetet e rëndë — 42 % jetojnë në varfëri, ndërsa 15% në varfëri të skajshme<ref name="Varfëria">[http://www.ks-gov.net/mpms/Lajmet/Mbahet-Konferenca---Politikat-Sociale-ne-Kosove-Pr.aspx Ministria e Punës dhe Mirëqenies Sociale, "Mbahet Konferenca 'Politikat Sociale në Kosovë-Pritjet, rezultate dhe ngecjet', në patronatin e MPMS-së," (15 qershor 2009)]{{Lidhje e thyer}} n. 13.07.2009</ref> — dhe nevoja për programe të mirëqenies sociale sfidon qeverinë, e cila më 2006 ndau asistencë për 40.569 familje me gjithsej 174.131 anëtarë.{{cito}} 127.356 pensionistë filluan të përfitojnë nga pensione mujore në fundvitin 2006; në janar 2008 pensionet u rritën nga 40 euro në 75 për muaj, ndonëse fondet e pensioneve u vodhën nga Serbia gjatë luftës<ref name="Pensionet">[http://www.dw-world.de/popups/popup_printcontent/0,,2872472,00.html Ajete Beqiraj, "Kosovë: Pensionistët në vështirësi sociale," ''Deutsche Welle'' (6 nëntor 2007)] n. 13.07.2009</ref> dhe së fundi u tkurrën në skema të dështuara të kursimit.{{cito}} Në vitin 2007, Kosova ka filluar edhe me pensionet e posaçme për invalidët e luftës dhe familjet e dëshmorëve, fillimisht me 7.500 përfitues, numër ky që u rrit bashkë me sasinë e pensionit. Në Prishtinë ndodhet shtëpi e pleqve, ku më 2006 ishin të vendosur 106 individë (81 shqiptarë, 11 serb dhe 14 të tjerë). 136 vetë të tjerë (57 serb, 55 shqiptar dhe 24 të tjerë) ishin të vendosur në Institucionin e Shtimes për personat me kërkesa të veçanta.{{cito}} Vetëm gjatë vitit 2006, shteti mori nën kujdes 66 fëmijë të braktisur (39 vajza, 27 djem).{{cito}}
=== Bujqësia ===
Rreshti 327:
{{kryesor|Kultura në Kosovë}}
Kultura kosovare ngërthen në vete kulturën e kombit shqiptar, si trashëguese të kulturës vendëse ilire, të ndikuar më vonë kryesisht nga kultura [[Romakët|romake]] dhe [[Osmanët|osmane]] e më pak nga ajo [[sllave]]. Përcaktimi kulturor kosovar është perëndimor, mirëpo ruan në vete elemente konservatore [[Evropa|evropiane]] dhe disa veti të kulturës lindore, të përfituara nga shekujt e sundimit osman. Ndikimi i thellë vërehet sidomos nga e drejta dokesore e shqiptarëve, e përkufizuar nga katër parime — nderin vetjak, barazinë e vetëve, lirinë e veprimit në kuadër të ligjit, si dhe besën.<ref name="Mjeku3">[http://www.shqip1.net/241/getoar-mjeku-miti-feja-dhe-kombi.html Getoar Mjeku, "Miti, feja dhe kombi," ''Shqip1'' (26 shkurt 2009)]{{Lidhje e thyer}} n. 14.07.2009</ref>
=== Letërsia<!-->,filozofia<--> dhe artet ===
| |||