Kryengritja e Shqipërisë së Mesme: Dallime mes rishikimesh
| [Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
Smallem (diskuto | kontribute) v Rregullime automatike të gabimeve me referimet |
vNo edit summary |
||
Rreshti 2:
|conflict= Lëvizja dumbabiste
|partof=
|image= [[
|caption= Henderik Reimers, kapiteni holandezë i xhandarmarisë ndërkombëtare kapet nga forcat shqiptare (qershor 1914)
|date= 1914
Rreshti 28:
|notes=
}}
'''Kryengritja e Shqipërisë së Mesme''',<ref>{{Harvnb|Akademia|2007|p=64}}</ref>
| url = http://www.albaniainbrief.com/Albanian%20History/Fighting%20for%20amputated%20Albania.htm
| title = The Efforts to settle amputated Albania state
Rreshti 42:
==Historia==
[[Skeda:Prince Wilhelm of Albania.jpg|
[[Princ Vidi|Princi Vidi]] morri fronin e [[Principata e Shqipërisë|Principatës së Shqipërisë]] më 7 mars 1914 dhe u desh të përballte situatës kaotike politike, brenda vendit dhe fqinjëve të saj.<ref>{{cite web | url = http://www.albanianphotography.net/en/dmm.html | title= Albania under prince Wied | first= Robert | last= Elsie | authorlink= Robert Elsie | archiveurl= https://www.webcitation.org/query?url=http%3A%2F%2Fwww.albanianphotography.net%2Fen%2Fdmm.html&date=2011-01-25 |quote=Wied agreed to accept the Albanian throne, and arrived in Durrës on 7 March 1914… The chaotic political situation both within Albania and with Albania’s neighbours |archivedate= January 25, 2011 | accessdate= 25 janar 2011 }}</ref> Në bazë të [[Traktati i Londrës (1913)|Traktatin e Londrës]] nënshkruar më 30 maj 1913, [[Fuqitë e mëdha|fuqitë e mëdha]] zgjidhën më 29 korrik 1913 se ata duhet të themelojnë xhandarmëri ndërkombëtare për t'u kujdesur për rendin dhe sigurinë publike në territorin e Principatës së Re të Shqipërisë.<ref>{{cite web | url = http://www.albanianphotography.net/en/dmm.html | title= Albania under prince Wied | first= Robert | last= Elsie | authorlink= Robert Elsie | archiveurl= https://www.webcitation.org/query?url=http%3A%2F%2Fwww.albanianphotography.net%2Fen%2Fdmm.html&date=2011-01-25 |archivedate= 25 janar 2011 | accessdate= 25 janar 2011 }}</ref> Në të njëjtën bazë ata krijuan [[Komisioni Ndërkombëtar i Kontrollit të Shqipërisë|Komisionin Ndërkombëtar të Kontrollit]] më 15 tetor 1913, për t'u kujdesur për administrimin e Shqipërisë së sapoformuar derisa institucionet e saj politike të ishin në rregull.<ref>{{cite web
| url = http://www.cecl.gr/RigasNetwork/databank/REPORTS/r23/ZAHARIA.html
Rreshti 60:
== Rebelimi ==
=== Faza e parë ===
Kryengritja shpërtheu në maj 1914.<ref>{{Harvnb|Akademia|2007|p=64}}</ref> Krerët proturq të rebelëve bashkë me emisarët osmanë me të cilët bashkëpunonin u përpoqën të nxisnin paragjykime fetare ndaj Princ Vidit dhe t'i jepnin luftës kundër tij dhe shtetit shqiptar karakterin e një lufte për mbrotjen e
Më 17 maj [[Shijaku]] dhe [[Tirana]] u rrethuan nga rebelët, kurse një ditë më vonë u rrethua Durrësi. Dyshimi për organizimin e rebelimit ra mbi Esat Pashë Toptanin për shkak të thashethemeve që u përhapën dhe për shkak të kaluarës së tij me intriga, prandaj më 19 maj ai u arrestua. Po atë ditë rebelët morën Shijakun.<ref>{{Harvnb|Akademia|2007|p=64-65}}</ref> Kaosi u shtua pas dëbimit të Esad Pashës.<ref>{{cite book | last = Vickers | first = Miranda | title = The Albanians: a modern history |publisher= I.B.Tauris|year=1999|page=85|isbn= 978-1-86064-541-9 |url=https://books.google.com/books?id=IzI0uOZ2j6gC}}</ref> Pas marrjes së Tiranës dhe Shijakut në fund të majit, rebelimi u zgjerua edhe më shumë. Në fillim të qershorit morën Krujën dhe Kavajën. Më 15 qershor sulmuan Durrësin i cili u mbrojt me sukses dhe ne sakrificatë mëdha nga forcat qeveritare të kryesuara nga Gjon Markagjoni, malësorët e Isa Boletinit dhe vullnetarët durrësakë të kryesuar nga Luigj Gurakuqi. Më 17 qershor rebelët sulmuan prapë Durrësin por prapë dështuan ta merrnin. Atë ditë ra Lushnja. Më 21 qershor ra Elbasani. Më pas ranë Fieri dhe Berati.<ref>{{Harvnb|Akademia|2007|p=67}}</ref>
| |||