Kostandin Kristoforidhi: Dallime mes rishikimesh

 

== Biografia ==

 

Në Janinë u njoh me zv/konsullin austro-hungarez [[Johann Georg von Hahn|Hahn]] (me shërbim 1847-1850), i cili merrej me studimin e gjuhës shqipe dhe i mësoi shqipen për të studjuar Dhiatën e përkthyer nga [[Vangjel Meksi]] dhe [[Grigor Gjirokastriti]]t.<ref name=":3">{{Cite web|last=Lloshi|first=Xhevat|date=26 shkurt 2016|title=Enigmat dhe befasitë e Kristoforidhit në Maltë|url=http://telegraf.al/dosier/xhevat-lloshi-enigmat-dhe-befasite-e-kristoforidhit-ne-malte|url-status=live|access-date=8 mars 2021|website=telegraf.al|language=sq}}</ref> Ndihmoi po ashtu për [[Studime Shqiptare|''Studimet Shqiptare'']] të konsullit.<ref name=":1" /> Vitet që vijuan e gjetën mësues në shkollat greke në [[Tirana|Tiranë]] më 1852, Elbasan e [[Berati|Berat]]. Më 1853 i vdesin prindët, detyrohet të shesë gjithçka dhe u vendos në [[Durrësi|Durrës]] ku punoi te nuni i tij Mimi Xhufka. Udhëtoi mbarë Shqipërinë për tregti dhe në fillimin e 1857 e gjejmë në [[Smirnë|Izmir]] ku me gjasë u takua për herë të parë me misionarët protestantë amerikanë, ku u rekrutua nga filologu dr. Rigzi. Shoqëria Biblike porsa po interesohej për Shqipërinë dhe ishte në kërkim të një përkthyesi. E fitoi këtë vend pune dhe më pas u regjistrua, më 1 mars ndoqi për katër muaj kurse në [[Robert College|''Robert College'']] në lagjen Babek të Stambollit.<ref name=":6" /> Më tej iu ofrua që të vijonte studimet në kolegjin e Shoqërisë Biblike në [[Malta|Maltë]] (fund korriku 1857-1860), ku përfundoi përkthimin e [[Besëlidhja e Re|Dhjatës së Re]] në të dy dialektet e shqipes. Dorëshkrimet e tij u dërguan në Londër më 15 mars 1860, por nga Londra nuk erdhi ndonjë përgjigje inkurajuese.<ref name=":3" /> U vendos në [[Tunis]] ku u martua dhe dha mësim në një shkollë greke nga 1861 deri më 1865.<ref name=":1" /> Në fund të majit 1865 u kthye në Stamboll me përkthimin e kryer të Dhiatës së Re në [[Gegë|gegnishte]]. Aleksandër Tomson i Shoqërisë Biblike përmes një njohtësie me një riosh shkodran të shkolluar, Nikollë Serreqin, i cili me të shkuar në Stamboll e ndihmoi Kristoforidhin me redaktimin dhe sugjeron alfabetin latin me të cilin qe shkruar gegërishtja në Shkodër si traditë e autorëve të vjetër. Në nëntor të 1869 u zgjodh anëtar i Komisionit për Alfabetin e Shqipes.<ref>{{Cite book|last=Lloshi|first=Xhevat|title=Rreth alfabetit të shqipes: me rastin e 100-vjetorit të Kongresit të Manastirit|publisher=Logos-A|year=2008|location=Shkup|pages=14-15|language=sq}}</ref> Qëndroi në Stamboll deri nga marsi i 1870, ku ishte i angazhuar me përkthime dhe botimin e tyre. Më 1870 kreu një udhëtim të gjatë rreth e përqark Shqipërisë dhe vitet në vijim i çoi mes Stambollit, Shqipërisë dhe Tunizit, ku jetonte familja e tij.<ref name=":6" />